Phát huy giá trị nông nghiệp từ cây trồng mới

Con đường uốn lượn đưa chúng tôi về xã Tân Văn, Lạng Sơn trong một ngày nắng hanh. Vùng đất cao này vốn quen thuộc với màu xanh của hồi, của quế, hay những vạt rừng keo, bạch đàn.

Thế nhưng, điểm đến của chúng tôi hôm nay lại là một mô hình khiến nhiều người không khỏi ngạc nhiên, một mô hình kinh tế tuần hoàn thanh long và bò, đang được chăm bẵm bởi một "lão nông" đã ngoài 70 tuổi.

Đó là ông Nguyễn Văn Tĩnh, sinh năm 1954, ở thôn Nà Vước. Dù đã bước sang tuổi 71, ông Tĩnh vẫn nhanh nhẹn, hoạt bát.

Đón chúng tôi bằng nụ cười hiền hậu, ông Tĩnh cho hay: Các anh chị vào nhà uống nước đã, rồi ra vườn, nhà tôi vừa cắt lứa thanh long để bán, giờ đang tập trung làm cỏ cắt tỉa những cành già, sâu bệnh để chuẩn bị cho lứa mới thôi”.

Hỏi ra chúng tôi mới biết ông Tĩnh là hội viên nông dân kỳ cựu của xã Tân Văn và câu chuyện của ông với cây thanh long cũng khá tình cờ, khi năm 2018 có người thân ở Bắc Giang giới thiệu và khuyên trồng.

Vậy là gia đình ông Tĩnh đã bắt tay vào đổ cột bê tông, dọn lại khu vườn ngay gần nhà của gia đình và trồng 300 trụ thanh long đầu tiên.

Khác với những cây trồng khác, ngay trong năm đầu tiên cây thanh long đã cho quả bói, hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của Tân Văn, có những quả thanh long nặng hơn 1 kg.

Nhận thấy tiềm năng của loại cây mới, năm 2019, gia đình ông Tĩnh đã mạnh dạn tham gia chương trình đối ứng 50/50 của Hội Làm vườn tỉnh Lạng Sơn, để đầu tư thêm 300 trụ thanh long.

Từ 300 trụ ban đầu năm 2018, đến nay khu vườn của ông Tĩnh nay đã mở rộng lên hơn 700 trụ, trở thành mô hình trồng thanh long lớn nhất ở xã Tân Văn.

Ông Tĩnh cho biết thêm: Cây thanh long không quá kén đất, mỗi năm đều cho thu hoạch từ 6 - 7 lứa quả.

Dẫn chúng tôi ra thăm vườn thanh long, những hàng cột xi măng thẳng tắp vươn lên, tay thanh long mập mạp, xanh mướt. Dù đã qua vụ thu hoạch, nhưng chúng tôi đều thấy đã có khá nhiều những quả thanh long non màu xanh, đang phát triển tốt.

Điều làm nên thương hiệu thanh long của gia đình, theo ông Tĩnh chính là phương pháp canh tác sạch, trong quá trình canh tác kiên quyết không dùng thuốc kích thích, phân bón thì chủ yếu dùng phân chuồng ủ hoai mục… Chính vì chất lượng và độ an toàn, sản phẩm thanh long ruột đỏ của gia đình ông đã được công nhận OCOP 3 sao năm 2022.

Mô hình tuần hoàn và triết lý "lấy ngắn nuôi dài"

Thành quả cho sự chăm chỉ và mạnh dạn đưa cây trồng mới vào địa phương của ông Tĩnh chính là nguồn thu nhập ổn định, với 2 lao động già nhưng mỗi năm cũng được 100 triệu đồng từ thanh long.

Bí quyết “tự chủ” của ông Tĩnh nằm ở mô hình kinh tế tuần hoàn khép kín độc đáo. Bên cạnh vườn thanh long, ông Tĩnh còn nuôi 5 con bò. Nguồn phân bò dồi dào chính là bón cho thanh long và ngược lại, những cành thanh long sau mỗi đợt tỉa, thay vì vứt bỏ, lại được ông Tĩnh tận dụng làm thức ăn cho bò.

“Bò nó ăn cành thanh long này tốt lắm, cứ chặt ra là chúng nó ăn. Vừa đỡ tốn tiền thức ăn, vừa sạch vườn” ông Tĩnh cười nói.

Không chỉ dừng lại ở cây thanh long, ông Tĩnh còn là một điển hình của triết lý "lấy ngắn nuôi dài". Nguồn thu nhập hàng năm từ thanh long và đàn bò được ông bà tích lũy để đầu tư vào "của để dành" là rừng.

Dẫn chúng tôi đi một vòng quanh khu vườn rộng, ông Tĩnh chỉ tay về phía những vạt đồi xanh tốt: Nhà tôi còn có hơn 1ha hồi; 1.000 cây sưa và 500 cây xoan đào nữa. Hồi là cây đặc sản của Lạng Sơn, còn sưa và xoan đào là những loại gỗ quý, mang lại giá trị kinh tế cực lớn trong tương lai. Ở tuổi 71, nhưng người hội viên nông dân này vẫn ngày ngày cần mẫn làm việc, tích cóp cho con cháu.

Chia sẻ về mô hình phát triển kinh tế của ông Tĩnh, ông Lèo Văn Hiệp – Bí thư Đảng ủy xã Tân Văn cho hay: Dù tuổi đã cao nhưng mô hình phát triển kinh tế của gia đình hội viên nông dân Nguyễn Văn Tĩnh đã cho hiệu quả và phù hợp với điều kiện của xã.

“Trong thời gian tới chúng tôi sẽ khuyến khích các hộ gia đình trên địa bàn để học tập làm theo, nhất là giải pháp tuần hoàn giữa thanh long và bò, đây sẽ là hướng đi phát triển nông nghiệp bền vững ở địa phương” ông Hiệp chia sẻ thêm.

Rời khỏi khu vườn đặc sắc của ông Nguyễn Văn Tĩnh, chúng tôi mang theo ấn tượng sâu sắc về một lão nông không chịu nghỉ ngơi, dám nghĩ dám làm. Ông Tĩnh không chỉ biến sỏi đá của vùng đất Tân Văn thành vàng từ những trụ thanh long, mà còn xây dựng một mô hình kinh tế tuần hoàn bền vững, kết hợp hài hòa giữa chăn nuôi và trồng trọt, giữa cây ngắn ngày và cây dài hạn.