Máy triệu đô phải "đắp chiếu", trong khi bệnh nhân khốn khổ tìm chỗ chụp chẩn đoán ung thư

Hết thuốc, máy đóng băng

Mấy ngày qua, anh Nguyễn Đình Văn (ngụ huyện Bình Chánh, TP.HCM) phải chạy khắp các bệnh viện trên địa bàn TP.HCM để tìm nơi chụp PET/CT cho mẹ, một bệnh nhân nghi ngờ mắc ung thư dạ dày.

Anh đã tìm đến các bệnh viện có máy PET/CT như Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện Nhân dân 115 nhưng đều nhận được câu trả lời: Hết thuốc phóng xạ để chạy máy.

Anh tìm về nơi cuối cùng là Bệnh viện Chợ Rẫy nhưng do số lượng bệnh nhân dồn về quá đông, phải hơn 1 tháng sau mới đến lượt mẹ anh. "Với bệnh nhân ung thư, thời gian chờ đợi có thể sẽ khiến bệnh tình chuyển sang giai đoạn nặng, vì thế gia đình tôi có thể sẽ tính đến phương án ra Hà Nội hoặc Đà Nẵng để được chụp sớm", anh Văn lo lắng.

PET/CT là phương tiện chẩn đoán, theo dõi, điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là phát hiện sớm ung thư nhờ sử dụng thuốc phóng xạ 18F-FDG. Trong khi các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác thường chỉ áp dụng ở một vùng cơ thể, thì PET/CT có thể khảo sát toàn thân, giúp chẩn đoán bệnh ở mức độ tế bào, mức độ phân tử và có độ nhạy, độ đặc hiệu, độ chính xác cao, có khả năng phát hiện tổn thương và bệnh lý ở giai đoạn rất sớm.

"PET/CT là kỹ thuật hiện đại, rất cần thiết trong những ca bệnh ung thư khó mà chụp CT hay MRI vẫn còn nghi ngờ. Thế nhưng hiện tại, bệnh nhân ung thư đang phải chạy "vòng vòng" khắp TP.HCM mà không thể chụp được. Đây là thiệt thòi và ảnh hưởng lớn đến người bệnh", bác sĩ Vũ chia sẻ.

Tại TP.HCM, hiện có 4 bệnh viện được trang bị hệ thống PET/CT, gồm: Chợ Rẫy, Nhân dân 115, Quân y 175 và Ung bướu TP.HCM. Thế nhưng, thời gian gầy đây, máy của 3 trong 4 bệnh viện này phải "đắp chiếu" vì thiếu thuốc, chỉ còn Bệnh viện Chợ Rẫy vẫn còn thuốc để hoạt động.

Hậu quả là các bệnh nhân đang điều trị tại các bệnh viện trên địa bàn TP.HCM khi có chỉ định PET/CT đều đổ dồn về Bệnh viện Chợ Rẫy. Trong khi đó, khả năng đáp ứng của bệnh viện chỉ có thể thực hiện cho khoảng 10 bệnh nhân/ngày.

Đáng ngại hơn, từ ngày 20/5, bệnh viện này cũng tạm ngưng chụp PET/CT vì lý do bảo trì máy trong khoảng 1 tuần. Điều này đồng nghĩa với việc, tạm thời không có bệnh viện công lập nào ở TP.HCM chụp PET/CT. Người bệnh ung thư rất có thể phải tính phương án ra Đà Nẵng hoặc Hà Nội để thực hiện kỹ thuật này.

Bệnh viện tự cứu nhau trong khi chờ Bộ Y tế

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho biết, Bệnh viện Chợ Rẫy đã trao đổi và lên phương án hỗ trợ nguồn thuốc phóng xạ. "Hiện nay, chúng tôi đang chờ thuốc từ Bệnh viện Chợ Rẫy, đây là phương án thuận lợi nhất", một lãnh đạo Bệnh viện Ung bướu TP nói.

Năm 2020, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM trang bị hệ thống máy PET/CT hiệu Discovery MI DR cao cấp với sự linh hoạt của CT chẩn đoán độc lập. Đây là một trong những thế hệ máy hiện đại nhất tại Việt Nam. Đặc tính ưu việt phải kể đến như: giúp giảm liều thuốc phóng xạ, ghi hình ít hơn và thời gian ghi hình ngắn hơn. Công suất máy tối đa lên đến 30 ca/ngày.

Lý giải về tình trạng thiếu thuốc chạy máy PET/CT, một lãnh đạo Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho biết, thuốc phóng xạ 18F-FDG của Bệnh viện Ung bướu TPHCM do một công ty dược có chi nhánh đặt tại TP Thủ Đức cung cấp. Tuy nhiên, đầu năm 2022 đến nay, công ty này chưa gia hạn được giấy đăng ký lưu hành thuốc; do đó khoảng nửa năm qua, hệ thống máy PET/CT của bệnh viện hoạt động cầm chừng, sau đó dừng hẳn.

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gửi công văn báo cáo lên Sở Y tế TP.HCM, Sở tiếp tục báo cáo lên Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế. Phương án được tính đến là Bệnh viện Chợ Rẫy sẽ san sẻ thuốc phóng xạ cho các bệnh viện khác. Trong đó, có cả Bệnh viện Quân y 175, nơi đang thiếu thuốc phóng xạ và thuốc cản quang.

Đây không phải lần đầu có những trục trặc khi triển khai PET/CT tại TP.HCM. Tháng 5/2019, các bệnh viện trên địa bàn đều ngưng chụp PET/CT vì hệ thống sản xuất thuốc phóng xạ (tại Bệnh viện Chợ Rẫy) bị hỏng, phải gửi sang Mỹ sửa chữa.

Năm 2019 Bệnh viện Nhân dân 115 thông báo dừng phương pháp hiện đại này do thiếu thuốc. Lãnh đạo bệnh viện đề xuất, phải có lò thuốc phóng xạ độc lập phục vụ cho y tế thành phố. Đến nay, dược chất phóng xạ tiếp tục là nguyên nhân khiến các máy PET/CT đóng băng dù nhu cầu không ít.