"Ông trùm" Facebook muốn độc quyền metaverse: Chiêu trò cũ

Trước đây, không rõ động cơ mà vị CEO Mark Zuckerberg muốn làm gì với Oculus khi Facebook mua lại nhà sản xuất tai nghe thực tế ảo vào năm 2014. Những kế hoạch đó hiện đang được chú trọng: Facebook hiện được gọi là Meta, và nó không chỉ là một công ty truyền thông xã hội, mà còn là một công ty metaverse (vũ trụ ảo). Và như cái tên mới, Meta muốn giành chiến thắng trong lĩnh vực này, giống như Facebook đã giành chiến thắng trên mạng xã hội. Nhưng một nhóm ngày càng tăng gồm các nhà quản lý, chính trị gia và các nhóm vận động đang làm dấy lên lo ngại về các kế hoạch của Meta trong lĩnh vực này.

Công ty trước đây được gọi là Facebook đã dành gần hai thập kỷ để củng cố vị trí là công ty truyền thông xã hội lớn nhất trên thế giới - phần lớn bằng cách mua các công ty khởi nghiệp truyền thông xã hội khác như Instagram và WhatsApp. Các nhà phê bình đã cáo buộc Mark Zuckerberg và công ty của anh ấy sử dụng chiến lược "sao chép-mua lại-tiêu diệt" để gây áp lực cạnh tranh buộc phải bán lại cho họ, đặc biệt là các nền tảng có nguy cơ bị Facebook đè bẹp.

Giờ đây, một số lo ngại rằng Meta có thể đang sử dụng các chiến thuật tương tự trong metaverse, một khái niệm mà Zuckerberg mô tả là "một internet hiện thân nơi bạn trải nghiệm chứ không chỉ nhìn vào nó". Về mặt thực tế, metaverse là một không gian ảo nơi những người đeo kính AR / VR có thể tương tác với hình đại diện của nhau để chơi trò chơi, họp mặt, v.v. Mặc dù Meta vẫn đang trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển phần cứng và phần mềm trong tương lai có thể biến điều này thành hiện thực, nhưng công ty Meta đã là một công ty dẫn đầu thị trường. Kính VR của Meta ước tính chiếm 75% tổng số lô hàng kính ảo AR / VR trong quý đầu tiên của năm 2021. Và như Peter Kafka của Recode đã báo cáo, gã khổng lồ truyền thông xã hội này đã âm thầm mua lại các công ty trong metaverse, mua lại ít nhất năm công ty liên quan đến AR / VR trong những năm vừa qua.

Hiện tại, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) và một số tổng chưởng lý tiểu bang đang điều tra xem Meta có đang sử dụng các phương thức độc quyền không công bằng trong thị trường kính AR / VR hay không, theo một báo cáo tháng 1 của trang Bloomberg. Trong đó, có báo cáo rằng FTC đang xem xét kỹ lưỡng kế hoạch mua lại Within của Meta, công ty đứng sau trò chơi thể thao VR nổi tiếng Supernatural. Trong một báo cáo mới nêu bật các thương vụ mua lại có liên quan đến metaverse của Meta, Tech Oversight Project, một nhóm ủng hộ chống độc quyền tuyên bố rằng, công ty Meta đang sử dụng "cùng một cách chơi để loại bỏ cạnh tranh tiềm năng" tương tự như trước đây.

Các nhà phê bình của Meta đặc biệt nghi ngờ về việc công ty này mua lại các công ty metaverse vì các thương vụ mua lại gây tranh cãi trong quá khứ, đặc biệt là Instagram và WhatsApp. FTC và 48 tiểu bang và vùng lãnh thổ đã kiện Facebook về các giao dịch mua này vào cuối năm 2020, dựa trên các email nội bộ cho thấy các giám đốc điều hành Facebook được cho là đã lên chiến lược như thế nào để loại bỏ các đối thủ của công ty, bao gồm cả Zuckerberg nói rằng: "mua tốt hơn là cạnh tranh". Vụ kiện của các bang đã bị bác bỏ (một quyết định mà các bang đang kháng cáo), nhưng FTC vẫn tiếp tục theo đuổi. Meta hiện lập luận rằng chính phủ Mỹ đang quay lưng lại với các chiến lược kinh doanh vốn đã được chấp thuận từ nhiều năm trước.

Các nhà quản lý chống độc quyền cho rằng, Meta là một phương tiện truyền thông xã hội khổng lồ không thể đánh bại, nhưng trong những tuần gần đây, Meta đã phải chịu một loạt thất bại có thể khiến lập luận đó khó đứng vững hơn. Sau khi báo cáo thu nhập quý 4 cho thấy tốc độ tăng trưởng người dùng trên ứng dụng Facebook bị thu hẹp, giá cổ phiếu của Meta đã giảm sâu lịch sử, mất hơn 230 tỷ USD giá trị thị trường trong một ngày, mức giảm lớn nhất trong một ngày đối với một công ty Mỹ. Các giám đốc điều hành đổ lỗi cho tin xấu, một phần là do sự cạnh tranh từ TikTok, vốn phổ biến với người dùng trẻ tuổi mà Facebook đang phải vật lộn để thu hút.

Đối với người dùng, cuộc tranh luận cũng là về việc ai sẽ kiểm soát metaverse. Nhiều nhà công nghệ hàng đầu nói rằng, sự trỗi dậy của metaverse giống như sự phát minh ra web di động hoặc internet. Và nếu thực tế thay thế mới này thực sự mạnh mẽ đến mức bùng nổ, thì bất cứ ai kiểm soát nó - cho dù đó là Meta, hay một số ít các công ty Big Tech khác hay các công ty nhỏ hơn - đều có thể trở thành những gã khổng lồ công nghệ Metaverse trong tương lai.

Stephanie Llamas, người sáng lập công ty nghiên cứu thị trường VoxPop cho biết: "Chúng tôi vẫn chưa biết liệu Facebook có thiết lập độc quyền trong metaverse hay không vì metaverse hoàn toàn chưa rõ nét. Hệ sinh thái AR / VR tồn tại ngày nay chỉ là một phần trong những gì Zuckerberg và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp khác nhìn nhận như một loạt các công nghệ mới cuối cùng sẽ hỗ trợ metaverse. Apple và Google được cho là đang làm việc trên các kính ảo có thể cạnh tranh với Meta Quest, trong khi các công ty lớn khác như Microsoft và Sony đang mở rộng các dòng sản phẩm kính AR / VR hiện có của họ. Chẳng hạn, Microsoft gần đây đã chi gần 70 tỷ USD để mua lại Activision Blizzard, một trong những công ty game lớn nhất thế giới, một thỏa thuận có thể có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển của metaverse".

Người phát ngôn Christopher Sgro của công ty Meta cho biết: "Đầu tư và xây dựng các sản phẩm mà người tiêu dùng muốn là chìa khóa thành công. Chúng tôi không thể xây dựng metaverse một mình - sự hợp tác với các nhà phát triển, người sáng tạo và chuyên gia sẽ rất quan trọng. Khi chúng tôi đầu tư vào metaverse, chúng tôi biết rằng chúng tôi phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các công ty như Microsoft, Google, Apple, Snap, Sony, Roblox, Epic và nhiều công ty khác ở mỗi bước của cuộc hành trình này".

Một số người ở Washington muốn hành động trước khi Meta có cơ hội dồn ép thị trường mới nổi một lần nữa. Điều đó có thể đòi hỏi phải thay đổi luật chống độc quyền hiện hành, mà các nhà phê bình cho rằng đang quá hạn hẹp. Các quy định về chống độc quyền trước đây cũng dựa vào chi phí hàng hóa cho người tiêu dùng và không tính đến nền kinh tế kỹ thuật số hiện đại, nơi các dịch vụ như Facebook và Instagram đều miễn phí. Bất cứ điều gì mà các nhà quản lý và các nhà lập pháp quyết định làm với Meta sẽ gây được tiếng vang khắp Thung lũng Silicon và có thể xác định cuộc chiến chia tay Big Tech.

Trong khi đó, một số đối thủ cạnh tranh đã phàn nàn rằng Meta không chơi công bằng trong thị trường metaverse mới. Mark Zuckerberg đã nói rằng anh ấy muốn metaverse cho phép các công ty khác xây dựng trong không gian này. Nhưng một số nhà phát triển độc lập cho rằng Meta không cởi mở như lời họ nói.

Một vấn đề lớn: Một số công ty phần cứng AR / VR cho biết Meta đang giảm giá kính VR của mình đến mức các công ty khởi nghiệp nhỏ hơn khó có thể cạnh tranh. Kính Quest 2 của Meta hiện có giá 299 đô la, thấp hơn vài trăm đô la so với bất kỳ thiết bị tương đương nào trên thị trường. FTC được cho là đang xem xét khả năng Meta đang bán lỗ kính ảo Quest trong nỗ lực cắt giảm đối thủ cạnh tranh và đẩy họ ra khỏi thị trường, một phương pháp được gọi là định giá săn mồi.

Larroque nói thêm rằng, Meta đã cố gắng săn lùng đội ngũ kỹ sư của mình bằng việc đưa ra mức lương cao hơn, nhưng nhân viên của anh ta vẫn tiếp tục ở lại. Larroque cũng cho biết, anh đã nói chuyện với các cơ quan quản lý và nhà lập pháp khác nhau ở Hoa Kỳ và Châu Âu về các lối đi kinh doanh mới của Meta. trong khi đó, Meta từ chối bình luận về những tuyên bố của Larroque.