TP.HCM ưu tiên quỹ đất, tiếp tục gỡ khó cho nhà ở xã hội

Nhu cầu nhà ở xã hội tại TP.HCM rất lớn

Sở Xây dựng TP.HCM vừa báo cáo Bộ Xây dựng liên quan đến đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân".

Theo Sở Xây dựng TPHCM, giai đoạn 2021 – 2025, nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn TP.HCM lũy kế dự kiến là 244.550 đối tượng, khả năng thành phố dự kiến phát triển 30.500 căn. Nhu cầu nhà lưu trú công nhân dự kiến đến tháng 12/2025 là 274.150 đối tượng (tương đương 68.538 phòng), khả năng thành phố dự kiến phát triển 4.500 phòng cho công nhân thuê.

Giai đoạn 2026 – 2030, nhu cầu về nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố khoảng 239.100 đối tượng, khả năng thành phố dự kiến phát triển là 50.000 căn hộ; nhu cầu nhà lưu trú công nhân dự kiến là 285.150 đối tượng (tương đương 71.288 phòng), khả năng thành phố dự kiến phát triển 8.000 phòng cho công nhân thuê.

Về quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, Sở Xây dựng cho biết quận 12 là địa phương có nhiều khu đất nhất. Hiện tại, khu nhà ở xã hội phường Hiệp Thành đã có đất sạch, cơ sở hạ tầng đầy đủ. Quận Bình Tân có ba khu và quận Gò Vấp có hai khu... Nhiều khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500.

Bên cạnh đó, TP.HCM còn có quỹ đất 20% dành cho nhà ở xã hội, người thu nhập thấp ở 25 khu đất để xây dự án nhà ở thương mại, với tổng diện tích 57 ha. Trong đó, riêng TP.Thủ Đức có 20 dự án, ba dự án ở quận Bình Tân, một ở Bình Chánh và một ở quận 7. Trong số này, 14 dự án có đất sạch đang làm thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.

Hồi đầu tháng 9, Bộ Xây dựng đã trình Thủ tướng phê duyệt đề án xây dựng hơn 1,8 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế xuất trong giai đoạn 2021-2030.

Bộ Xây dựng đặt mục tiêu từ năm 2021 đến 2025 sẽ hoàn thành 700.000 căn nhà ở xã hội, đáp ứng khoảng 54% nhu cầu; giai đoạn 2025-2030 sẽ hoàn thành 1,1 triệu căn nhà ở xã hội, đáp ứng khoảng 85% nhu cầu nhà ở của công nhân, người thu nhập thấp sống ở các đô thị. Đề án đặt mục tiêu từ nay tới năm 2030, TP.HCM sẽ xây 130.000 căn hộ phục vụ người dân.

Nhiều đề xuất gỡ khó cho nhà ở xã hội

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, hiện công tác quản lý phát triển nhà ở xã hội còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ.

Theo các quy định pháp luật hiện nay, thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội phải thực hiện thêm các thủ tục mà dự án nhà ở thương mại không phải thực hiện, gồm: xác định nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất, sau đó thực hiện thủ tục miễn tiền sử dụng đất; thẩm định giá bán, giá thuê mua, giá thuê nhà ở xã hội; xác nhận đối tượng.

Như vậy, số lượng thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội nhiều hơn so với dự án nhà thương mại, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện, chưa thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.

Vì thế, Sở Xây dựng đề xuất UBND thành phố kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ ngành nghiên cứu đơn giản hóa các thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội. Trường hợp vượt thẩm quyền, kiến nghị Bộ Xây dựng có báo cáo Thủ tướng Chính phủ để được xem xét giải quyết.

Bên cạnh đó, hiện nay, một số dự án phát triển nhà ở thương mại, phát triển đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha xin điều chỉnh gia hạn thời gian thực hiện, thì khi thực hiện điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án theo pháp luật về đầu tư, kiến nghị vẫn thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo quy định pháp luật về nhà ở xã hội tại thời điểm được chấp thuận đầu tư trước đây.

Về hình thức thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội đối với các dự án có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha, thực tế, các dự án này quỹ đất 20% tại dự án để bố trí nhà ở xã hội là tương đối nhỏ, quy mô nhà ở xã hội không lớn, dẫn đến chi phí đầu tư xây dựng cao làm giá thành căn hộ tăng lên, người có thu nhập thấp khó tiếp cận nhà ở.

Qua thực tiễn, UBND thành phố nhận thấy, quy hoạch khu vực phát triển nhà ở xã hội ngoài việc đáp ứng nhu cầu diện tích đất cho phát triển nhà ở xã hội còn phải phù hợp về vị trí (gần các khu công nghiệp, các khu dành cho người có thu nhập thấp...), nhu cầu đất đai của khu vực quy hoạch, điều kiện kinh tế của các đối tượng sở hữu, phát huy hiệu quả dự án...

Trường hợp dự án nhà ở xã hội nằm rải rác trong các dự án nhà ở thương mại sẽ làm chi phí đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tăng cao, tiền bảo trì công trình lớn, phí dịch vụ cao dẫn đến khó khăn cho người thu nhập thấp. 

Do đó Sở Xây dựng kiến nghị cho phép UBND thành phố quyết định hình thức thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha.

UBND TP.HCM vừa thống nhất rút ngắn thời gian làm thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố. Cụ thể: thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội trên đất của doanh nghiệp chỉ mất tối đa 153 ngày, qua 5 bước thủ tục. Thời gian trên đã bao gồm thời gian điều chỉnh quy hoạch 1/2000, lập quy hoạch 1/500 cho dự án. Trường hợp doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở xã hội trên đất công, phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thì toàn bộ thời gian làm thủ tục tối đa là 318 ngày qua 7 bước thủ tục.