Bệnh viện Chợ Rẫy nói gì về chất độc trong vụ ngộ độc sữa ở Tiền Giang?

Trao đổi với báo chí ngày 20/10, TS.BS Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) cho biết, người đàn ông ngộ độc cấp sau khi uống sữa tại Tiền Giang đã đủ điều kiện xuất viện sau 6 ngày điều trị tích cực. Bệnh nhân có mẹ và em trai đã tử vong, nghi ngờ sau khi uống cùng loại sữa.

Theo đó, bệnh nhân là ông P.M.T (55 tuổi, Tiền Giang). Khai thác thông tin ghi nhận ngày 15/10, sau khi uống 50ml sữa bột, người này choáng váng, nhức đầu khó thở, buồn ói. Chỉ 5 phút sau, ông không thở được và không nhận biết được xung quanh. Sau khi cấp cứu ở 2 bệnh viện địa phương, ông được chuyển lên TP.HCM ngay trong đêm.

Khoảng 22h ngày 15/10, bệnh nhân được chuyển từ Khoa Cấp cứu lên Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM). Bác sĩ trực Nguyễn Ngọc Sang nhận định, người bệnh mê sâu cấp độ 3, suy hô hấp, thở máy, huyết động không ổn định, mạch rất nhanh, nguy cơ tử vong rất cao.

Các bác sĩ nhận định đây là ca ngộ độc cấp do biến chuyển rất nhanh sau khi người bệnh tiếp xúc với một loại sữa. Việc điều trị sẽ khó khăn vì ông T. có bệnh nền xơ gan và cao huyết áp.

Trong đêm trực chỉ có 2 bác sĩ với hơn 20 ca nặng cần hồi sức, Khoa Bệnh nhiệt đới phải tập trung tất cả khả năng, tiến hành cho người bệnh thở máy lưu lượng cao, truyền dịch, ổn định huyết áp, lọc máu. Mục tiêu của lọc máu là lấy một phần độc chất ra khỏi cơ thể. Sau vài giờ, bệnh nhân có dấu hiệu đáp ứng và cải thiện.

Những ngày tiếp theo, bệnh nhân T. được lọc máu 3 lần. Sau khoảng 40 giờ nhập viện, bệnh nhân ngưng lọc máu và ngưng thở máy 10 giờ sau đó. Đến nay, kết quả xét nghiệm cho thấy đã loại bỏ tất cả chất độc ra khỏi cơ thể, bệnh nhân sinh hoạt bình thường, dấu hiệu sinh tồn ổn định, đủ tiêu chuẩn xuất viện.

Việc nhận định độc chất được các bác sĩ gấp rút tiến hành để có hướng can thiệp hiệu quả nhất. Cùng lúc này, bệnh viện nhận thông tin mẹ và em trai bệnh nhân cũng tử vong trước đó, nghi ngờ tiếp xúc với sữa bột mà bệnh nhân đã sử dụng. Ba người đều có sức khỏe bình thường trước sự cố. Điều này củng cố hơn suy đoán khả năng đây là một chùm ca ngộ độc cấp.

"Câu hỏi đặt ra cho chúng tôi: Đây là độc chất gì mà xảy ra ngộ độc rất nhanh, chỉ trong vòng 30 phút đổ lại sau khi các người bệnh tiếp xúc? Chúng tôi nhận định chất độc này có mức độ độc cực kỳ cao. Đây phải là chất không mùi, không vị nên khi ở trong bột sữa mà người dùng không cảm nhận được sự bất thường của sữa. Chất này có thể tìm được trên thị trường hoặc là sản phẩm do một loại vi sinh vật nào đó nằm trong sữa tạo ra", BS Hùng nói.

Từ những suy luận này, các bác sĩ suy nghĩ đến một số độc chất, xếp theo tỷ lệ khả năng từ cao đến thấp là cyanua, nhóm thuốc trừ sâu organophosphate/carbamat, asen, strychnin (bột mã tiền), botulinum.

Tất cả chất này đều kịch độc, gây nên những ca tử vong rất nhanh sau khi tiếp xúc, ở nhiều dạng khác nhau nhưng dạng đặc biệt chung là bột trắng, không màu, không mùi, không vị.

Trong 5 chất này, chỉ có nhóm thuốc trừ sâu organophosphate/carbamat là có thuốc giải độc đặc hiệu, còn lại là điều trị triệu chứng, hồi sức mà chủ lực là lọc máu. Sau khi đã khu trú được các nhóm độc chất, bác sĩ có phương hướng điều trị tiếp theo.

Cũng theo bác sĩ Hùng, một xét nghiệm cho thấy cơ thể bệnh nhân có một loại men giảm, phù hợp với tình trạng người bị ngộ độc nhóm thuốc organophosphate. Tuy nhiên, chính xác độc chất là gì sẽ do cơ quan chức năng công bố khi có kết quả xét nghiệm mẫu sữa trước đó.

Ngoài ra, kết quả tìm độc chất ở dịch dạ dày, phân, máu, nước tiểu… của bệnh nhân là âm tính. Theo các bác sĩ, điều này là bình thường vì xét nghiệm tìm độc chất rất khó khăn, kỹ thuật xét nghiệm đôi khi chỉ có thể tìm được khi độc chất ở nồng độ cao...

Liên quan đến chi phí điều trị, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, toàn bộ số tiền viện phí (trên 100 triệu đồng) đã được các nhà hảo tâm hỗ trợ. Phần tiền hỗ trợ còn dư và toàn bộ số tiền gia đình đã tạm ứng trước đó sẽ được hoàn lại cho người bệnh.

Hiện Công an Tiền Giang đã vào cuộc lấy mẫu bệnh phẩm như sữa, dịch dạ dày, giải phẫu tử thi để xác định độc chất.