Kinh nghiệm khi phỏng vấn xin việc dành cho sinh viên mới ra trường

Chia sẻ với PV báo Dân Việt, một bạn trẻ vừa đi phỏng vấn xin việc làm ở Hà Nội cho biết: "Để chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn này, em đã tìm hiểu rất kỹ thông tin về công ty, công việc, kết hợp cùng với việc ôn lại kiến thức đã học trên ghế nhà trường. Gặp nhà tuyển dụng em vô cùng hồi hộp, lo lắng nhưng vẫn cố gắng bình tĩnh, tự tin nhất thể hiện năng lực của mình".

Tuy nhiên, sau khi hỏi các câu hỏi về kỹ năng, kiến thức chung, nhà tuyển dụng đã hỏi ngay câu hỏi hóc búa: "Kim rơi xuống biển, làm sao để mò lên?". "Họ hỏi xong còn bảo cho em về nghĩ để trả lời. Thực sự nhiều câu hỏi không có trong kiến thức học ở nhà trường khiến chúng em vô cùng túng túng", bạn trẻ này bày tỏ.

Trước câu hỏi gây khó này, trao đổi với Dân Việt, chuyên gia Phạm Hương cho biết: "Trong quá trình tuyển dụng, nhà tuyển dụng thường sử dụng các câu hỏi xoáy đáp xoay để hiểu rõ hơn về kỹ năng, kinh nghiệm và tính cách của ứng viên. Những câu hỏi này thường được thiết kế để khám phá sâu hơn về khả năng giải quyết vấn đề, khả năng làm việc nhóm, khả năng tư duy logic và cũng để xem liệu ứng viên có thể thích ứng, phản ứng như thế nào trong các tình huống khó khăn. Điều quan trọng là chuẩn bị trước để có thể trả lời những câu hỏi này một cách tự tin và có logic.

Câu hỏi hài hước có thể được sử dụng trong quá trình phỏng vấn để làm cho không khí trở nên thoải mái hơn, giảm căng thẳng và tạo ra một cơ hội để nhà tuyển dụng và ứng viên cùng cười. Một số ví dụ như: "Nếu bạn có thể biến mình thành một loại thực phẩm, bạn sẽ chọn làm gì và tại sao?"; "Nếu bạn là một loại cây, bạn sẽ chọn mọc ở đâu và tại sao?"; "Nếu bạn có thể mời bất kỳ ai, sống hoặc đã mất, đến một bữa tiệc, bạn sẽ mời ai và tại sao?"; "Nếu bạn được gắn một biển cảnh báo, nó sẽ nói gì và tại sao?"; "Nếu bạn có thể biến mình thành một nhân vật hoạt hình, bạn sẽ chọn ai và tại sao?"... 

Những câu hỏi như vậy không chỉ tạo ra một không khí vui vẻ mà còn cho phép nhà tuyển dụng nhìn thấy sự sáng tạo và cá nhân hóa của ứng viên trong cách họ đối phó với câu hỏi không thường thấy như vậy. Tuy nhiên, những câu hỏi này thường không được sử dụng làm nền tảng chính trong quá trình phỏng vấn nhưng làm một phần của một cuộc trò chuyện nói chuyện tự nhiên và giải trí.

Quay trở lại với câu hỏi "Kim rơi xuống biển, làm sao để mò lên?", đây là một dạng câu hỏi hóc búa, trí tuệ. Câu hỏi này không chỉ yêu cầu ứng viên suy luận logic mà còn thử nghiệm khả năng tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề trong một tình huống không bình thường. Trong trường hợp này, không có một câu trả lời đúng hoặc sai tuyệt đối, mà thay vào đó, nhà tuyển dụng thường muốn thấy ứng viên có thể nghĩ ra những phương pháp sáng tạo và hợp lý để giải quyết vấn đề. Điều này có thể bao gồm việc xem xét các yếu tố như vật liệu xung quanh, khả năng tự bơi, sử dụng các phương tiện khác để cứu trợ, và nhiều hơn nữa.

Một số dạng câu hỏi trí tuệ tương tự mà nhà tuyển dụng có thể hỏi trong quá trình phỏng vấn. Câu hỏi về tính logic và toán học "Nếu bạn có một viên bi mà khi bạn đặt nó lên một khối đá và nó lăn đều trên mặt phẳng mỗi phút, liệu bạn có thể sử dụng nó để đo thời gian một giờ không?"; Câu hỏi về đạo đức và quyết định đạo đức như "Nếu bạn phát hiện một đồng nghiệp lấy cắp ý tưởng của bạn và giành là của mình cho công việc, bạn sẽ làm gì?"; Câu hỏi về sự tự đánh giá và phát triển cá nhân như "Hãy nêu một điểm mạnh và một điểm yếu của bản thân bạn trong môi trường làm việc và giải thích cách bạn đang làm việc để cải thiện điểm yếu đó"; Câu hỏi về khả năng làm việc nhóm như "Hãy kể về một tình huống trong đó bạn phải làm việc trong một nhóm. Bạn đã đóng vai trò gì trong nhóm và kết quả cuối cùng là gì?"...

Cuối cùng, chuyên gia Phạm Hương cho hay: "Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, sinh viên phải chuẩn bị tốt nền tảng kiến thức chuyên môn, kỹ năng, đồng thời phải rèn luyện cho mình sự thích ứng linh hoạt, sự tự tin".

Chia sẻ kinh nghiệm xin việc cũng như để vượt qua rào cản tâm lý khi xin việc, Thạc sĩ Nguyễn Lê Minh Long, Giám đốc Trung tâm hướng nghiệp - tư vấn việc làm của Trường Đại học Mở TP.HCM khuyên sinh viên nên đầu tư "6T-3S", trong đó "6T" là tố chất, thái độ, tác phong, trình bày, trải nghiệm, trưởng thành và "3S" là sức khỏe, sự sẵn sàng, sáng suốt. Trước khi xin việc làm phải xác định bản thân có tố chất phù hợp với công việc đó thì mới có nỗ lực. Phải biết trình bày cho nhà tuyển dụng hiểu mình nói cái gì vì thời đại ngày nay việc hiểu nhau rất quan trọng, họ không có nhiều thời gian để nghe điều quá dài dòng và hãy tìm kiếm nhiều trải nghiệm để tránh bị lúng túng khi được hỏi. Khi kỹ năng và thái độ được tích lũy dần trong quá trình học, làm thêm, trải nghiệm, sinh hoạt… chắc chắn sinh viên sẽ tự tin tìm việc.