Ký ức về họa sĩ Nguyễn Thụ - người thầy hồn hậu, dành cuộc đời phát triển tranh lụa vẫn còn mãi

Mới đây, Hội Mỹ thuật Việt Nam thông báo tin buồn họa sĩ Nguyễn Thụ trút hơi thở cuối cùng lúc 21h14 ngày 24/6. Nguyên Hiệu trưởng Đại học Mỹ thuật Việt Nam qua đời tại Bệnh viện Hữu nghị sau một thời gian lâm bệnh, hưởng thọ 93 tuổi. 

Tang lễ của Nhà giáo Nhân dân, họa sĩ Nguyễn Thụ diễn ra vào sáng nay (29/6) tại Nhà tang lễ số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội). 

Họa sĩ Nguyễn Thụ sinh năm 1930, tại Hoài Đức (Hà Nội), trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Trong kháng chiến chống Pháp, ông tham gia vẽ truyên truyền, cổ vũ đấu tranh cách mạng. Được biết, ông là một trong 15 học viên khóa 1 (1957-1962) của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (sau này là trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội và nay là trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam). Sau khi tốt nghiệp, ông ở lại và giảng dạy tại trường. 

Họa sĩ Nguyễn Thụ từng giữ chức hiệu trưởng trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội (1985-1991). Ông đã được phong học hàm Phó Giáo sư, danh hiệu Nhà giáo nhân dân. Ông từng giành được Huân chương Lao động hạng Nhì; Huân chương Chiến thắng hạng Ba; Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2001); Giải thưởng trong Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc: Giải Nhất (1980), Giải Nhì (1990, 1976), Giải Ba (1960). Họa sĩ Nguyễn Thụ cũng đạt nhiều giải thưởng nước ngoài và tham gia triển lãm, giảng dạy tại nhiều nước như: Bulgaria, Nga, Đức, Pháp, Thái Lan…

Các tác phẩm nổi bật của họa sĩ Nguyễn Thụ như: "Núi rừng là của con, nhà máy cũng của con" (1960), "Bác Hồ đi công tác" (1970), "Làng ven núi" (1976), "Mẹ con" (1987), "Bên bếp lửa" (1994)... Tranh lụa của ông được giới chuyên môn đánh giá có phong cách độc đáo riêng. Điều này được thể hiện qua bố cục tranh của ông đơn giản, màu sắc nhẹ nhàng, nét vẽ phóng khoáng. Những nhân vật thân quen, bình dị được họa sĩ Nguyễn Thụ dùng bút pháp phóng khoáng để tạo ra không gian mờ ảo, thơ mộng. 

Họa sĩ Nguyễn Thụ dành cả cuộc đời để nghiên cứu, tìm tòi, giảng dạy để phát triển nghệ thuật tranh lụa Việt Nam. Đề tài sáng tác của ông phong phú, từ chân dung, phong cảnh, đời sống, sinh hoạt đến chiến tranh, cách mạng…

"Chúng tôi học ở thầy nhiều điều từ nghề nghiệp tới cách sống. Nhưng với tôi có lẽ là ngưỡng mộ thầy với tài năng và tâm hồn trong sáng, hồn hậu, một thế giới quan và nhân sinh quan rất nhân văn", họa sĩ Hồ Trọng Minh bày tỏ.

Nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng cho rằng, với nửa thế kỷ theo đuổi hội họa, tranh lụa Nguyễn Thụ có vị thế riêng trong nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại, một phong cách phương Đông trong dòng chảy mới và hướng về chủ nghĩa hiện đại phương Tây (Modern Art) mà hầu hết họa sĩ theo đuổi. "Các chi tiết khuôn mặt, bàn tay, bàn chân trong tranh Nguyễn Thụ dường như chỉ nắm bắt sao cho gần cấu trúc thực tế, hầu như không có những chi tiết vẽ sâu, không có sự chồng đè nét", nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng nhận định.

Hiện tại, tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Thụ được lưu trữ và giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, tham gia nhiều triển lãm quốc tế ở Đức, Pháp, Ba Lan, Bulgaria, Australia...