Từ một cuốn sách ảnh, thân nhân tìm được di ảnh hiếm hoi của liệt sĩ

Nhiều năm trước, cả gia đình thân nhân liệt sĩ không tìm thấy bức ảnh nào của cha để thờ, vì chiến tranh và những cuộc sơ tán khiến người lính không có bức hình nào cho con cái nhớ mặt. Vậy mà qua tập sách ảnh của phóng viên chiến trường, cựu chiến binh Nguyễn Minh Vỹ, gia đình vui mừng nhìn thấy ảnh cha, và cảm nhận như "gặp lại cha một lần nữa".

Câu chuyện cảm động đó được gia đình kể lại trong buổi ra mắt sách "Phút giây đáng nhớ" tại TP.HCM. "Phút giây đáng nhớ" là tập hợp các ảnh tư liệu quý về chiến trường Quảng Trị do cựu chiến binh, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Vỹ chụp. Tác giả - TS Nguyễn Minh Vỹ xúc động nhớ lại những năm tháng không quên ở chiến trường. May mắn là anh lính điện báo viên vô tuyến điện Minh Vỹ có thói quen chụp hình đồng đội, người dân, các trận đánh, lưu giữ ký ức một thời không thể quên. Và anh đã chụp hàng ngàn bức ảnh như vậy dưới làn bom đạn.

Sau này, khi gặp được nhà văn Đặng Vương Hưng, ông nhận được lời khuyên nên tập hợp thành cuốn sách ảnh vì đây là "những tư liệu vô cùng đáng giá". Mặc dù chỉ là phóng viên chiến trường, lính điện tín viên song những tấm ảnh mà ông Vỹ chụp được lại như tái hiện cả một giai đoạn chiến tranh khốc liệt và trang sử hào hùng của quân dân Quảng Trị. Nhà văn Đặng Vương Hưng đã trợ giúp TS Nguyễn Minh Vỹ biên soạn tư liệu, viết chú thích ảnh và tổ chức bản thảo cuốn sách ảnh "Phút giây đáng nhớ" độc đáo về chiến trường Quảng Trị. Bản thảo không chỉ được Nhà xuất bản Công an nhân dân cấp phép ấn hành năm 2015, mà còn cho tái bản năm 2022.

So với bản in lần đầu chỉ có 168 trang, bản in mới của "Phút giây đáng nhớ" đã được sửa chữa một số chi tiết và bổ sung thêm tư liệu ảnh, thành 204 trang.  Đặc biệt, bản in năm 2022 có thêm 3 chùm ảnh tư liệu về chiến trường Quảng Trị vô giá của Anh hùng LLVTND, Viện sĩ, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu (nguyên Ủy viên TƯ Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng), Anh hùng LLVTND Thiếu tướng Trương Hữu Quốc (nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát nhân dân - Bộ Công an) và Cựu chiến binh Xe tăng, Hoạ sĩ Lê Trí Dũng…

Cựu chiến binh Nguyễn Minh Vỹ sinh ngày 7/12/1945 tại Hải Dương. Ông nhận được lệnh điều động đi công tác phục vụ chiến đấu tại chiến trường miền Nam cuối năm 1966, với nhiệm vụ làm Điện báo viên vô tuyến điện. 

Gần 10 năm tại Quảng Trị - một trong những chiến trường gian khổ và ác liệt nhất trong chiến tranh Việt Nam, điện báo viên vô tuyến điện Nguyễn Minh Vỹ đã làm nhiệm vụ của một người lính trận. Ông đã trực tiếp chuyển và tiếp nhận hàng ngàn bức điện mật có nội dung quan trọng, nhiều lần giáp mặt với sự sống và cái chết.

Không chỉ có vậy, bằng niềm đam mê chụp ảnh, ông đã ghi lại hàng ngàn bức ảnh đen trắng, phản ánh hoạt động của ngành Giao bưu và Thông tin, cùng cuộc chiến đấu của quân và dân Quảng Trị. Đặc biệt, là từ năm 1971, khi Phân xã TTXVN tại Quảng trị được thành lập, Nguyễn Minh Vỹ đã trở thành một trong những phóng viên đầu tiên thường trú tại đây. Ông bám sát bộ đội trong các trận đánh. Đó là những khoảnh khắc vô giá của lịch sử và vô tình Nguyễn Minh Vỹ đã đóng vai trò như một phóng viên chiến trường, một người "ghi nhật ký" bằng ảnh và một nhân chứng lịch sử. Rất nhiều bức ảnh trong số đó đã được TTXVN công bố trước năm 1975… 

Chiến tranh kết thúc, trở về với cuộc sống đời thường, Nguyễn Minh Vỹ lấy được bằng kỹ sư loại giỏi, ông được cử đi du học và đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ chuyên ngành Điện tử và Tự động hoá tại Liên Xô (cũ). Ông đã cộng tác với Tiến sĩ Ninh Văn Miển và Tiến sĩ Hoàng Văn Nghiên (sau là Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội), sáng lập và điều hành Công ty Điện tử Hà Nội (Hanel) nổi tiếng một thời. Tiếp đó, ông sáng lập Trung tâm Công nghệ chống hàng giả Việt Nam, trực tiếp làm Giám đốc và hoạt động cho đến ngày hôm nay…