TikTok và những hệ lụy khó lường với giới trẻ Việt Nam: Chuyên gia nói thẳng sự thật

Trong thời đại 4.0 bùng nổ như hiện nay, mạng xã hội như một “món ăn tinh thần” không thể thiếu của hầu hết người sử dụng smartphone. TikTok là một trong những mạng xã hội thu hút người dùng tốt nhất hiện nay. Tuy nhiên, việc dành thời gian quá nhiều cho mạng xã hội này đã khiến nhiều người bị nghiện, đặc biệt là một bộ phận giới trẻ hiện nay.

Bên cạnh những mặt tích cực, bổ sung mà mạng xã hội mang lại, vẫn còn đó nhiều hệ lụy xấu mà không ít người đang tiếp xúc thụ động hàng ngày từ những video ngắn, hình ảnh trên nền tảng TikTok.

Thời gian sử dụng internet tăng lên “chóng mặt”

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam - Chuyên gia tâm lý, số liệu thống kê của Digital cho thấy, tính tới tháng 6/2021, số lượng người dùng Internet ở Việt Nam là gần 70 triệu, tăng 0,8% trong giai đoạn 2020-2021 (chiếm hơn 70% dân số). Mỗi ngày, người dùng Việt Nam dành tới gần 6,3 giờ để tham gia các hoạt động liên quan tới Internet.

Cũng theo số liệu thống kê, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 18 thế giới về tỷ lệ người dân sử dụng internet và là một trong 10 nước có lượng người dùng Facebook, YouTube, TikTok cao nhất thế giới.

Trong số đó, bộ phận thanh, thiếu niên sử dụng mạng xã hội, đặc biệt TikTok chiếm tỷ lệ lớn. Không chỉ vậy, kết quả nghiên cứu cũng cũng cho thấy, một bộ phận người trẻ hiện nay đang bị phụ thuộc vào Internet và mạng xã hội. Việc giới trẻ không thể tự kiểm soát khi tham gia vào mạng xã hội cũng là điều đáng lo ngại với bác bậc phụ huynh.

Không chỉ ở Việt Nam, mà TikTok cũng đang giữ vững vị thế số 1 về lượt tải xuống trên 2 kho ứng dụng Apple Store, Google Play trong năm 2020 và 2021 trên toàn cầu.

Khi thời gian dành cho mạng xã hội nói chung và TikTok nói riêng quá nhiều, giới trẻ dần xa rời thực tế, thiếu kỹ năng sống đời thực.

“TikTok hướng đến giới trẻ, thanh thiếu niên với nhu cầu học bằng hình ảnh với thời lượng ngắn, những video mới, sinh động. Khi dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội như TikTok sẽ khiến giới trẻ đánh mất thời gian dành cho cuộc sống thực. Ở cuộc sống thực, đương nhiên không thể sử dụng kỹ năng trên không gian mạng”, Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam nhấn mạnh.

Những con số trên cho thấy mạng xã hội và đặc biệt là TikTok vẫn đang tăng lên “chóng mặt” từng ngày và tỷ lệ này vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.

Mặt trái của TikTok

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam cho biết, TikTok thành công là bởi tạo ra những video ngắn, nội dung cô đọng khiến người dùng dễ tiếp cận, hình ảnh trực quan. Chính vì thế, TikTok thu hút lượng lớn giới trẻ sử dụng và trở thành nghiện sau một thời gian ngắn.

Không thể phủ nhận những mặt tích cực mà mạng xã hội TikTok mang đến như giúp cuộc sống hiện đại, thông minh và nội dung mà người dùng tìm kiếm cô đọng hơn. Tuy nhiên, nếu lạm dụng vào TikTok, người dùng sẽ bị phụ thuộc mà mất đi lý trí, trở thành con nghiện của mạng xã hội này.

“Khi tham gia mạng xã hội, trẻ em không tự kiểm soát được nội dung và sẽ phải đối mặt với những nội dung không phù hợp, không đúng làm thay đổi lệch lạc thế giới quan của giới trẻ. Điều này khiến mọi người nhìn nhận các vấn đề xã hội thiếu chuẩn mực hơn”, Tiến sĩ Nam nêu rõ tác hại của TikTok với giới trẻ.

Dẫu biết tác hại lớn mà TikTok gây ảnh hướng đến giới trẻ, nhưng các bậc phụ huynh vẫn chưa có biện pháp hạn chế hiệu quả. Đa số các bậc cha mẹ thường hành xử theo bản năng khi tịch thu điện thoại, mắng chửi, thậm chí dùng biện pháp vũ lực. 

Tuy nhiên, những hành động đó càng khiến trẻ trở nên hung hăng, bất cần, thậm chí “bật” lại chính cha mẹ khi áp dụng những biện pháp cứng rắn đó.

“Khi đã nghiện mạng xã hội như TikTok, việc tách những cá nhân ấy không sử dụng nữa sẽ dẫn đến sự ấm ức cao độ, trẻ sẽ có những hành vi hung hăng với những người xung quanh. Đấy là hệ quả của việc quá nghiện TikTok nhưng lại bị tách ra dẫn đến hành vi hung hăng, tấn công người khác”, Tiến sĩ Thành Nam phân tích tâm lý trẻ.

Từ đó, vị chuyên gia này nhắn nhủ đến phụ huynh nên hiểu rõ những nội dung trên TikTok để biết điểm lợi, điểm hại, cả về những nguy cơ nội dung sai lệch hay con mình có thể đăng tải, xem những video không phù hợp với lứa tuổi.

Việc hiệu quả nhất là các bậc phụ huynh nên giảm dần thời gian xem mạng xã hội, TikTok của con xuống để dần cai nghiện. Mỗi lứa tuổi sẽ có thời gian tiếp xúc tối đa với các thiết bị công nghệ trong một ngày, đơn cử như trẻ dưới 2 tuổi, thời gian đó là dưới 2 giờ/ngày để đảm bảo an toàn.

Đặc biệt, ông Nam cho rằng, để con thành công thì con phải có những kỹ năng thật mà để có điều đó thì phụ huynh phải cho con cân bằng giữa thời gian dành cho cuộc sống thật và mạng xã hội.

Nói tóm lại, trong cuộc sống hiện nay luôn có tính hai mặt và mạng xã hội nói chung, TikTok nói riêng cũng không phải ngoại lệ. Quan trọng nhất, các bậc cha mẹ phải dành nhiều thời gian cho con mình và phải cân bằng được cuộc sống thật và mạng xã hội giúp con không bị nghiện và có kỹ năng sống thực tế hơn là tham gia thế giới ảo.

Đồng thời, các bậc phụ huynh cần kiên quyết, không được nuông chiều trẻ hay bỏ mặc trẻ với chiếc điện thoại mà xa dần cuộc sống thực.