Người tiêu dùng đang thắt chặt chi tiêu, 28% hộ gia đình gặp khó về tài chính

Thông tin trên được bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Phát triển kinh doanh cấp cao - Kantar Việt Nam, đưa ra tại Hội thảo "Những biến động thị trường và cơ hội kinh doanh mùa cuối năm", do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) phối hợp cùng Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức ngày 4/10, tại TP.HCM.

Người thu nhập cao cũng lo lắng tình hình tài chính của gia đình

Theo bà Nguyễn Phương Nga, khảo sát của Công ty Kantar Việt Nam - doanh nghiệp chuyên nghiên cứu thị trường cho thấy, trong bối cảnh tăng trường kinh tế trong nước phục hồi nhẹ, nhưng người tiêu dùng vẫn đang bị ảnh hưởng về việc làm, thu nhập nên xu hướng tiêu dùng thay đổi nhiều.

"Có đến 28% hộ gia đình đang gặp khó khăn về tài chính. Gần 1/2 số gia đình được khảo sát đã thắt chặt chi tiêu bằng cách giảm đi ăn uống ở bên ngoài và giảm sử dụng dịch vụ giải trí", bà Nga nói.

Theo bà Nga, tỷ lệ hộ gia đình được khảo sát gặp khó khăn về tài chính thậm chí còn cao hơn so với trong khi giai đoạn bình thường mới sau dịch Covid-19 (chỉ trên dưới 21%), và cao hơn so với thời điểm trước dịch Covid-19 (19%). Thậm chí, khó khăn ảnh hưởng đến tất cả các nhóm thu nhập, kể cả nhóm hộ gia đình có thu nhập cao.

"Kantar Việt Nam tiến hành khảo sát và kết quả cho thấy 26% hộ gia đình thuộc nhóm có thu nhập cao và thu nhập trung bình cao lo lắng về tình hình thu nhập tài chính của gia đình. Đây là một kết quả khá bất ngờ", bà Nga nói thêm.

Từ đó, người tiêu dùng hiện nay thay đổi thứ tự các yếu tố quan tâm khi mua sắm, lựa chọn sản phẩm theo tiêu chí: Ưu tiên sức khỏe, tăng trải nghiệm tại nhà, cá nhân hóa nhu cầu, đồng thời tối ưu hóa chi tiêu bằng lựa chọn sản phẩm giảm giá, so sánh giá giữa các kênh phân phối…

"Có tới 66% hộ gia đình cho biết đã cắt giảm chi tiêu cho giải trí bên ngoài, 57% hộ gia đình cắt giảm chi phí ăn tiệm, khoảng 23% cắt giảm cho thiết bị gia dụng…", bà Nga thông tin về xu hướng cắt giảm chi tiêu của các hộ gia đình trong quý II/2023.

Đặc biệt, kết quả khảo sát từ Kantar Việt Nam cũng cho thấy, có tới 44% hộ gia đình tin rằng tình hình tài chính của gia đình mình sẽ giữ nguyên trong 12 tháng tới. 

Song, đáng lưu ý là kết quả khảo sát 2 quý (quý I và II/2023) có tới 7% hộ gia đình dự báo tình hình tài chính của gia đình mình sẽ tệ hơn trong 12 tháng tới.

Xu hướng mua sắm dịp cuối năm ra sao?

Về xu hướng tiêu dùng cho quý cuối năm, trong đó có quà tặng dịp tết sắp tới, theo bà Nguyễn Phương Nga, người tiêu dùng sẽ cân nhắc tính ứng dụng cao và sự đa dạng trong một món quà, thay vì ưu tiên chọn theo thương hiệu, hình thức như trước.

Theo đó, Kantar Việt Nam đưa ra một vài điểm đáng chú ý về hành vi mua sắm trong dịp cuối năm nay.

Thứ nhất, người tiêu dùng có xu thế ưu tiên những sản phẩm có tính ứng dụng cao. Bởi, trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, người tiêu dùng đánh giá lại mức độ quan trọng và có xu hướng ưu tiên những ngành hàng mang lại giá trị trong cuộc sống hàng ngày của họ.

Việc giữ được mối liên kết và giá trị sản phẩm là vô cùng quan trọng để thu hút người mua trong dịp Tết 2024. Những sản phẩm có tính ứng dụng cao như thực phẩm, FMCG có thể sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới.

Thứ hai, xu hướng cao cấp hóa sẽ chậm lại trong thời gian tới. Theo đó, mặc dù người tiêu dùng đang lạc quan hơn về tình hình tài chính kinh tế trong 12 tháng tới, cho dịp Tết 2024, dấu hiệu của việc nơi lòng chỉ tiêu chưa thực sự rõ rệt.

Người tiêu dùng có thể sẽ không cắt giảm chi tiêu cho những mặt hang thiết yếu và quà tặng dịp Tết, tuy nhiên, họ sẽ có xu hướng tìm kiếm những sản phẩm ở phân khúc thấp hơn hoặc nhiều khuyến mại hơn.

Thứ 3, sự tiện lợi chiếm ưu thế trong việc lựa chọn kênh sắm. Hiện, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng tính tiền lại và sẽ ưu tiên những kênh mua sâm mang lại nhiều giá trị hơn, thay vì chỉ trung thành với một lựa chọn nhất định. Vì vậy, những trải nghiệm mua sắm mới nhờ sự phát triển của công nghệ như Thương mại điện từ hoặc có tính tiện lợi cao như siêu thị nhỏ được dự đoán số tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn trong dịp Tết sắp tới

Trong khi đó, ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phúc Sinh thì nhận định, DN sản xuất cần nắm rõ sự thay đổi của thị hiếu, thói quen và khả năng chi tiêu của người tiêu dùng, để cùng với đảm bảo chất lượng, giá cả phù hợp thì kết hợp với nhau làm mới sản phẩm theo xu hướng "xanh" từ bao bì đến thành phẩm…

"Năm nay, các sản phẩm giỏ quà tết của chúng tôi giảm giá khoảng 40% nhưng chất lượng sẽ không đổi. Ví dụ như giỏ quà 4 mùa, trước đây Phúc Sinh bán khoảng hơn 500 nghìn đồng nhưng năm nay chỉ bán hơn 300 nghìn đồng.

Để làm được điều này, chúng tôi tối ưu hóa các khâu, ví dụ như chúng tôi yêu cầu nhà sản xuất bao bì phải làm thế nào để bao bì vừa đẹp, tiện dụng, giá thành vừa phải nhưng vẫn phát triển bền vững vì hiện nay đây là xu hướng. Người ta sử dụng bao xi măng vừa đẹp, vừa tái sử dụng được mà hơn nữa giá thành rẻ, dễ xuất khẩu cũng dễ bán trong nước", ông Thông nói thêm.