"Phờ phạc" vì thủ tục cấp biển

Ông Đào Văn Hiến 61 tuổi ở Đặc khu Vân Đồn làm giám đốc Hợp tác xã nuôi trồng thủy sản Thanh Bình với 34 xã viên. Ông Hiến cho biết, HTX Thanh Bình đang nuôi hàu, ngao, thưng, sần trên diện tích 202 héc ta ở hòn Hai Vàng xã Hạ Long cũ. Thực hiện chủ trương giao biển của tỉnh Quảng Ninh, các hộ dân tập hợp lại thành Hợp tác xã và giao cho ông làm Giám đốc.

“Chúng tôi chỉ là người nông dân đơn thuần chưa biết cách quản lý HTX sao cho đúng nên từ khi thành lập đến nay rất vất vả. Trong khi đó thủ tục xin cấp phép nuôi biển rất phức tạp, chính quyền lại chưa hướng dẫn rõ ràng cứ làm xong thì lại sửa, lại thay đổi rất nhiều lần. Chúng tôi đã tốn cả trăm triệu đồng để điều chỉnh bản đồ xin giao mặt nước”, ông Hiến mệt mỏi nói.

Được biết, sau cơn bão Yagi năm 2024, HTX Thanh Bình thiệt hại khoảng 5 tỷ đồng, toàn bộ 6.000 quả phao nhựa, dây thừng và ngao, hàu là mất trắng. Cuối năm 2024, bà con xã viên vay mượn khắp nơi để mua phao nhựa tiếp tục xuống biển thả giống mới. Tuy nhiên, đến nay hàu thả đã gần 1 năm nhưng giá bán chỉ được khoảng 3-4.000đ/kg nên các xã viên HTX Thanh Bình đã thống nhất không thu hoạch mà cứ để hàu treo trên dây như vậy đến khi nào được giá thì mới bán. Vì theo tính toán nếu giá bán 4.000đ/kg như hiện nay người dân vẫn lỗ vốn.

Ông Hiến cho biết, hiện tại HTX Thanh Bình đã hoàn thiện bản đồ và các thủ tục theo yêu cầu của Sở Nông nghiệp và môi trường Quảng Ninh. Tuy nhiên nếu sở tiếp tục yêu cầu sửa chữa điều chỉnh thì người dân không thể có tiền và quá mệt mỏi để thuê đơn vị sửa chữa nữa.

Còn anh Nguyễn Văn P, Giám đốc HTX NL Vân Đồn thì cho biết HTX của anh đang xin cấp phép cho diện tích 350 ha. Do việc hướng dẫn vẽ bản đồ xin giao mặt biển không rõ ràng, thống nhất từ ban đầu và liên tục thay đổi nên các HTX gặp rất nhiều khó khăn và tốn nhiều chi phí.

“Chúng tôi phải mất rất nhiều lần để tìm đơn vị có thẩm quyền cấp phép để vẽ bản đồ. Sau đó là đến bước làm thuyết minh thì HTX lại phải thuê tư vấn với giá 2 triệu đồng/ha tức là khoảng 700 triệu đồng cho 350ha. Ngoài ra hiện tại nếu được cấp phép thì chúng tôi lại phải đối diện với mức thuê quá cao là 7,5 triệu đồng/ha tương đương với số tiền thuê mặt nước là hơn 2,6 tỷ đồng/năm. Tuy nhiên đến nay khi đã hoàn thiện bản đồ thì lại vướng vào việc chồng lấn luồng hàng hải Quốc gia và tiếp tục phải chờ hướng dẫn”, anh P cho biết.

Không chỉ HTX của ông Hiến, anh P mà hiện nay còn hơn 100 HTX, doanh nghiệp nuôi biển ở Đặc khu Vân Đồn đang gặp rất nhiều khó khăn, có tình trạng một số HTX loay hoay và chán nản vì không biết phải thực hiện tiếp các thủ tục như thế nào?

Cơ quan chuyên môn hướng dẫn không thống nhất, khiến bà con lúng túng

Theo tìm hiểu của phóng viên Dân Việt, từ tháng 1/2025 đến tháng 4/2025, các HTX, doanh nghiệp nuôi biển ở Vân Đồn liên tục tham gia hàng chục cuộc họp thống nhất và đã phải sửa đi sửa lại bản đồ xin giao mặt biển tới 6 lần. Với chi phí dịch vụ đo và ra bản đồ, sửa đổi, in ấn, đi lại khoảng 46 triệu đồng/HTX. Nhưng mỗi lần lại chỉnh sửa các tiểu tiết rất nhỏ, hoặc thêm vào rồi lại bỏ đi, như: sửa bảng kê tọa độ từ "điểm góc" thành "điểm mốc", thêm ô ký của sở, thêm công trình nổi vào sơ đồ, thêm bảng độ cao, độ sâu, sau đó lại bỏ bảng độ cao...

Đặc biệt tại các cuộc họp ngày 12/3/2025 để thống nhất về sự phù hợp giữa bản đồ, thực tế và các quy định trong đo vẽ bản đồ do ông Phan Thanh Nghị, Phó Giám đốc sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ninh chủ trì. Tuy nhiên kết thúc cuộc họp vẫn không có được sự thống nhất giữa các cơ quan chức năng với nhau. Sau đó ngày 22/3, ông Phan Thanh Nghị tiếp tục chủ trì cuộc họp tháo gỡ vướng mắc khó khăn trong thủ tục giao biển nuôi trồng thủy sản. Ngày 3/4/2025, ông Phan Thanh Nghị, PGD sở NN&MT thông báo các đơn vị tư vấn phải về sở để sửa lại vì bản đồ vẫn chưa đúng quy định. Cụ thể ông Nghị yêu cầu bỏ bảng độ cao, bảng độ sâu sử dụng theo mẫu 05 (trong khi trước đó Chi cục Biển, hải đảo và thủy sản, kiểm ngư lại yêu cầu thêm vào), sửa chú thích cao độ tính theo hệ cao độ quốc gia, bỏ đường giáp ranh giữa 2 xã và ghi xã nào, sửa bảng kê tọa độ từ "điểm mốc" thành "điểm góc" (trước đó lại hướng dẫn sửa bảng kê từ "điểm góc" thành "điểm mốc"), nhưng cũng không khẳng định đây là lần sửa đổi cuối cùng.

Trước những bất cập đó, Chi Hội nuôi biển Vân Đồn đã có văn bản gửi đến Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh văn bản cho rằng cách làm của các cơ quan chuyên môn đặc biệt là Sở nông nghiệp và môi trường Quảng Ninh đang hướng dẫn không rõ ràng và sẽ không thể có hồi kết. Chi hội này cũng đặt câu hỏi tại sao tỉnh Quảng Ninh một địa phương có thế mạnh về nuôi biển lớn nhất cả nước mà các cơ quan chuyên môn của tỉnh lại không thể thống nhất được nội dung làm việc để làm các doanh nghiệp, HTX hoang mang và nản lòng? Việc ách tắc trong thủ tục hành chính làm giảm lòng tin của các doanh nghiệp, HTX và người dân cần được khẩn trương tháo gỡ.

Theo báo cáo của UBND đặc khu Vân Đồn, hiện nay trên địa bàn đặc khu Vân Đồn có 150 doanh nghiệp, HTX đăng ký nhu cầu giao khu vực biển để nuôi trồng thủy sản với tổng diện tích 11.526,4 ha. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại mới chỉ có 25 doanh nghiệp, HTX hoàn thiện hồ sơ nộp vào Trung tâm hành chính công tỉnh Quảng Ninh.

Trong đó, có 6/150 doanh nghiệp, HTX đã được UBND giao khu vực biển với tổng diện tích 367,18 ha. Có 11/150 doanh nghiệp, HTX được UBND tỉnh cấp phép nuôi trồng thủy sản trên địa bàn đặc khu. Ngoài ra, UBND đặc khu Vân Đồn đã ký xác nhận sơ đồ khu vực biển cho 64/150 doanh nghiệp, HTX để phục vụ lập hồ sơ cấp phép giao khu vực biển.

UBND Đặc khu Vân Đồn cũng yêu cầu, các tổ chức doanh nghiệp, Hợp tác xã, cá nhân khẩn trương thực hiện lập sơ đồ đề nghị cấp phép và giao khu vực biển để thực hiện nuôi trồng thủy sản. Trong quá trình triển khai thực hiện nếu có vướng mắc thì liên hệ với Phòng Nông nghiệp và Môi trường đặc khu Vân Đồn để được giải quyết, tháo gỡ.

Trường hợp sau ngày 30/10/2025 nếu Doanh nghiệp, Hợp tác xã nào không hoàn thiện hồ sơ, dự án phát triển sản xuất đề nghị giao khu vực biển nộp hồ sơ về Trung tâm Hành chính công tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh thì các Doanh nghiệp, Hợp tác xã đó thuộc trường hợp không hoàn thiện hồ sơ thủ tục, không có nhu cầu giao khu vực biển. UBND đặc khu sẽ ra thông báo thu hồi chủ trương bố trí, sắp xếp vị trí, ranh giới khu vực biển đã giao cho tổ chức khác có nhu cầu xin giao theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Hiện nay chúng tôi đã liên hệ với cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh. Để tìm hiểu về những khó khăn trong công tác thủ tục giao biển, mà bà con nhân dân đang lúng túng, nhưng chưa có đơn vị nào sẵn sàng trả lời về tình hình thực tế này.