Từ đầu năm 2022 đến nay, giá xăng trong nước đã có 10 lần tăng, tương đương mức tăng 6.741-6.774 đồng/lít tùy loại. Ở kỳ điều hành giá ngày 1/6 tới, giá xăng RON95 được dự báo có thể vượt mốc 31.000 đồng/lít bởi giá xăng dầu thế giới những ngày qua chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Quỹ bình ổn đã cạn, thậm chí âm tiền

Theo dữ liệu của Bộ Công Thương cập nhật tới 27/5, giá xăng bán lẻ trên thị trường Singapore tiếp tục tăng mạnh so với kỳ tính giá trước. Cụ thể, giá xăng RON 92 dùng để pha chế xăng E5 RON 92 có giá bình quân 146,08 USD/thùng, còn xăng RON 95 là 154,6 USD/thùng. 

Dự báo ngày 1/6, giá xăng trong nước có thể tiếp tục tăng 400 - 800 đồng/lít, đưa giá xăng RON95 vượt mốc 31.000 đồng/lít. 

Tuy nhiên, tùy vào mức trích lập và chi quỹ bình ổn giá xăng dầu của cơ quan điều hành, mức điều chỉnh thực tế sẽ khác nhau.

Trước đó, ở kỳ điều hành giá gần nhất ngày 23-5, giá xăng E5RON92 đã tăng thêm 680 đồng/lít, lên 29.639 đồng/lít; xăng RON95 tăng 670 đồng/lít, lên 30.653 đồng/lít. Tại kỳ điều hành này, cơ quan điều hành đã chi Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đối với xăng E5RON92 ở mức 100 đồng/lít và xăng RON95 ở mức 300 đồng/lít. 

Theo Bộ Công Thương, quỹ bình ổn giá xăng dầu được sử dụng linh hoạt nhằm hạn chế mức tăng của giá xăng trong nước vừa bảo đảm duy trì quỹ để có dư địa điều hành giá xăng dầu trong giai đoạn tới trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới từ nay đến cuối năm còn diễn biến phức tạp, khó lường.

Tuy vậy, theo tìm hiểu của phóng viên, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu hiện đã cạn, số dư quỹ tại nhiều doanh nghiệp (DN) đầu mối kinh doanh xăng dầu đang ở mức âm. Như tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, tính đến ngày 23/5, quỹ âm 15 tỷ đồng.

Kiến nghị tiếp tục hạ thuế, phí

Theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol), dầu diesel, dầu ma dút, dầu nhờn, mỡ nhờn đã giảm 50% từ ngày 1/4 đến hết năm 2022. Tuy nhiên, trước diễn biến của thị trường thế giới, giá mặt hàng này vẫn không ngừng đi lên, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho rằng phải có công cụ kiểm soát, kìm đà tăng giá xăng dầu, như tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt. 

"Quốc hội nên dành thời gian để thảo luận về vấn đề này. Nếu không kiểm soát giá nhiên liệu thì sẽ xảy ra tình trạng "té nước theo mưa", tác động trực tiếp đến bữa ăn của người dân vốn đã gặp nhiều khó khăn sau hơn 2 năm đại dịch", đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân, kiến nghị.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế đang ở giai đoạn đầu hồi phục, giá xăng dầu tăng quá cao sẽ đẩy chi phí đầu vào của hàng hóa, tạo gánh nặng chi phí DN, đánh thẳng vào túi tiền người dân, kéo giảm đà hồi phục. 

Theo ông Long, vấn đề cần quan tâm hiện nay là kìm hãm đà tăng của giá xăng dầu. 

"Đề nghị Quốc hội nghiên cứu giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng dầu. Vì xăng dầu không phải là hàng hóa xa xỉ nhưng đang phải chịu cả thuế bảo vệ môi trường và thuế tiêu thụ đặc biệt", chuyên gia này đề xuất.