Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, tháng đầu tiên của năm 2022, các DN da giày trong nước đã xuất khẩu 390,3 triệu USD giá trị mặt hàng túi xách, ô dù; 1,937 tỷ USD mặt hàng giày, dép. Theo bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam (Lefaso), đơn hàng xuất khẩu ít nhất đã có đến hết quý II/2022 là cơ sở tốt cho các DN đẩy nhanh sản xuất, lấy lại tăng trưởng sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Nhịp độ sản xuất của các DN, nhất là DN da giày ở khu vực phía Nam khá tốt.

Trên thực tế, cơ hội lấy lại đà tăng trưởng sản xuất và xuất khẩu của ngành da giày trong năm nay được nhận định khá khả quan. Ngay từ đầu năm, một số thương hiệu lớn như Nike, Adidas đều bày tỏ mong muốn gia tăng sản lượng sản xuất tại Việt Nam. Riêng với Nike, theo đại diện Lefaso, Việt Nam đã vươn lên trở thành nước gia công, sản xuất da giày lớn nhất cho hãng với hơn 50% sản lượng giày. Việc gia công và xuất khẩu cho Nike đang chiếm khoảng 30% kim ngạch xuất khẩu của cả ngành, tạo ra việc làm cho khoảng 300.000 lao động. Thương hiệu giày thể thao đình đám này có định hướng tiếp tục đầu tư, mở rộng sản xuất tại Việt Nam.

Nguyên nhân khiến các "ông lớn" ngành giày dép, trang phục thể thao chọn Việt Nam là điểm đến, được bà Phan Thị Thanh Xuân lý giải: Hệ thống nhà máy được đầu tư ở Việt Nam rất tốt, chi phí lao động vẫn đang ở mức cạnh tranh. Hơn nữa, người tiêu dùng Mỹ có xu hướng ngày càng ưa chuộng những sản phẩm giày "made in Vietnam". Đây cũng là một trong những động lực giúp thị phần giày, dép của Việt Nam khá tốt tại thị trường này.

Vẫn còn rào cản

Cơ hội gia tăng xuất khẩu, cải thiện tăng trưởng của da giày Việt Nam trong năm 2022 là có, nhưng không dễ. Chi phí nguyên liệu đầu vào, logistics tăng quá cao đang là rào cản lớn, khiến nhà nhập khẩu có thể dịch chuyển đơn hàng sản xuất về gần thị trường tiêu thụ nhằm giảm chi phí. Trong khi đó, các gói hỗ trợ của nhà nước chưa được áp dụng vào cuộc sống, DN, nhất là DN khu vực phía Nam vốn tổn thất nặng nề đang gồng mình xoay sở tài chính để khơi dòng sản xuất.

Mặt khác, việc tận dụng được nhu cầu tăng đơn hàng của các thương hiệu lớn cũng được ghi nhận là khó bởi tiêu chuẩn đòi hỏi rất cao, DN khó đáp ứng trong "một sớm, một chiều". Một vấn đề nữa, giá của các đơn hàng xuất khẩu năm nay không tăng, cho dù khách hàng có hỗ trợ một phần chi phí, nhưng vẫn là "bài toàn" khó cho DN...

Để tháo gỡ khó khăn, giúp DN da giày trong nước phục hồi sớm sản xuất, bà Phan Thị Thanh Xuân đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành sớm đưa vào thực hiện gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế có quy mô 350.000 tỷ đồng, cải thiện các thủ tục để DN tiếp cận dễ dàng hơn. Rà soát các chính sách bất cập gây hạn chế hoạt động sản xuất, xuất khẩu như tỷ giá, thuế nguyên phụ liệu. Nghiên cứu ban hành chính sách mới, tập trung vào chính sách hỗ trợ DN tận dụng được các hiệp định thương mại tự do để gia tăng xuất khẩu. Hỗ trợ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho ngành, nhất là nhân lực ở các vị trí quản lý cấp cao.

Đồng thời, tiếp tục nâng cao hệ thống cơ sở hạ tầng, logistics. Cần có chiến lược phát triển tốt hơn về đầu tư nguyên phụ liệu, thu hút tín dụng để phát triển cụm công nghiệp, khu công nghiệp; đầu tư phát triển chiều sâu, nghiên cứu phát triển thiết kế mẫu mã và nguyên liệu mới...