Một thợ lặn đang khám phá con đường dưới biển ngoài khơi đảo Korcula. Ảnh: Đại học Zadar.
Science Alert đưa tin con đường này được tạo ra ở khu định cư Soline trong thời kỳ đồ đá mới và có thể từng liên kết khu định cư văn hóa Hvar cổ đại với hòn đảo Korcula đang bị cô lập.
Korcula từng là một hòn đảo nhân tạo. Địa điểm cổ đại Soline được nhà khảo cổ học Mate Parica thuộc Đại học Zadar ở Croatia phát hiện vào năm 2021 khi ông đang phân tích các hình ảnh vệ tinh về vùng nước xung quanh hòn đảo Korcula.
Sau khi phát hiện ra thứ gì đó có thể do con người tạo ra dưới đáy đại dương, ông Parica và một đồng nghiệp đã tiến hành điều tra.
Quá trình tìm ra con đường
Ở độ sâu 4-5 m tại biển Adriatic của Địa Trung Hải, họ đã tìm thấy những bức tường đá có khả năng là một phần của khu định cư cổ đại. Vùng đất này được xây dựng và ngăn cách với hòn đảo chính bởi một dải đất hẹp.
"Điều may mắn là khu vực này không giống như những khu vực khác ở Địa Trung Hải, nó được giữ an toàn trước sóng lớn vì có nhiều hòn đảo bảo vệ bờ biển. Điều đó chắc chắn đã giúp cho khu vực này thoát khỏi sự tàn phá của tự nhiên", ông Parica nói với Reuters.
Với chiều rộng khoảng 4 m, con đường được xây dựng bằng những phiến đá xếp chồng lên nhau cẩn thận. Ngày nay, nó được bao phủ bởi một lớp bùn dày.
Các nhà nghiên cứu cho rằng những người dân thuộc nền văn hóa Hvar thời kỳ đồ đá mới, từng sinh sống ở phía đông Adriatic, đã xây dựng khu định cư Soline và lối đi cổ xưa để nối các đảo.
Thông qua phân tích carbon phóng xạ của gỗ được bảo quản, toàn bộ khu định cư được ước tính có niên đại khoảng 4.900 trước Công Nguyên.
"Con người đã đi trên con đường này gần 7.000 năm trước", Đại học Zadar đăng tải thông tin trên trên Facebook về khám phá này.
Nghiên cứu nêu trên là kết quả hợp tác giữa các chuyên gia từ Bảo tàng Dubrovnik, Bảo tàng thành phố Kastela, Đại học Zadar, Bảo tàng thành phố Korcula, sự hỗ trợ của các nhiếp ảnh gia và thợ lặn.
Một phần bờ biển của đảo Korcula (Croatia). Ảnh: Đại học Zadar.
Những con đường tương tự dần được khám phá
Đây không phải là bí mật duy nhất ở đảo Korcula. Nhóm nghiên cứu còn phát hiện ra một khu định cư dưới nước khác ở phía đối diện của hòn đảo rất giống với Soline và một số đồ tạo tác thời kỳ đồ đá.
Nhà khảo cổ học Igor Borzic của Đại học Zadar nhận thấy những cấu trúc độc đáo bên dưới vùng nước của vịnh, vì vậy, các nhà nghiên cứu tại Soline đã đi thám hiểm dưới đáy biển và họ vui mừng khi phát hiện ra một khu định cư gần giống như Soline ở độ sâu 4-5 m.
"Các hiện vật thời kỳ đồ đá mới như lưỡi kiếm màu kem, rìu bằng đá và những mảnh vật hiến tế đã được tìm thấy tại địa điểm này", Đại học Zadar thông tin.
Khu định cư mới giống những khu định cư Soline và con đường kết nối của nó cũng tương tự như vậy. Điều này tiết lộ dường như chúng có mối quan hệ với nền văn hóa Hvar.
Khoảng 12.000 năm trước (thời kỳ đồ đá mới), một số nơi trên thế giới đã xuất hiện sự chuyển đổi từ lối sống săn bắt hái lượm sang trồng trọt và thuần hóa động vật, dẫn đến nhiều cộng đồng định cư lâu dài hơn.
Nhiều phát hiện khảo cổ, hài cốt, đồ tạo tác, mô hình tính toán các kiểu di truyền và những nguồn khác như pho mát Croatia 7.200 năm tuổi đã góp phần làm tăng kiến thức của mọi người về thời kỳ đồ đá mới.
Vì vậy, việc phát hiện con đường dưới đáy biển được đánh giá là khám phá có giá trị to lớn cho các nhà khảo cổ học. Nó cho thấy cách tổ tiên của chúng ta thích nghi với từng môi trường khác nhau và xây dựng những con đường giữa các khu vực này.
