Ngày 7/8 vừa qua, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội đã gửi kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ninh tới Bộ Xây dựng. Cụ thể, cử tri đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tăng cường kết nối vùng, cụ thể hóa các thỏa thuận chung giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc.

"Đẩy nhanh nghiên cứu, đầu tư tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái và kết nối với Đông Hưng (Trung Quốc). Đây là tuyến giao thông chiến lược, góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế biên mậu, đặc biệt là tạo điều kiện thuận lợi, ổn định và bền vững cho xuất khẩu nông, lâm, thủy sản từ các tỉnh phía Nam sang thị trường Trung Quốc", trích kiến nghị trong Công văn số 1140/UBDNGS15.

Trả lời nội dung trên, Bộ Xây dựng cho biết, Quy hoạch mạng lưới đường sắt Việt Nam thời kỳ 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021.

Theo đó, tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái có chiều dài khoảng 187km, điểm đầu tại ga Nam Đình Vũ (Hải Phòng), điểm cuối tại khu vực Móng Cái (Quảng Ninh). Dự kiến tuyến được đầu tư với khổ đường 1435mm, điện khí hóa, lộ trình đầu tư sau năm 2030.

Hiện nay, trên hành lang Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái có 02 phương thức vận tải đường bộ và đường thủy. Trong đó, vận tải hàng hóa chủ yếu bằng đường thủy nội địa và ven biển do chi phí thấp.

Tuyến đường bộ cao tốc Hạ Long - Móng Cái mới đưa vào khai thác, quy mô 4 làn xe, có thể đáp ứng được nhu cầu vận tải hành khách đến năm 2040, thực tế đang khai thác khoảng 9.000 CPU/năng lực 45.000 CPU (đạt khoảng 20% năng lực).

Theo quy hoạch, trên hành lang này có 03 phương thức vận tải đường biển, đường bộ và đường sắt. Tuy nhiên, để giảm chi phí, hàng hóa sẽ ưu tiên vận tải bằng đường biển, đường sông, hành khách do đường bộ đảm nhận. Khi nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa liên vận quốc tế tăng cao sẽ đầu tư tuyến đường sắt.

"Triển khai thỏa thuận chung giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã giao Cục Đường sắt Việt Nam phối hợp với cấp có thẩm quyền phía Trung Quốc triển khai quy hoạch chi tiết tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái; đồng thời giao Ban Quản lý dự án Thăng Long lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định chủ trương đầu tư.

Trong thời gian chưa đầu tư tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái. Bộ Xây dựng đề nghị tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các cơ quan liên quan tập trung khai thác tiềm năng của hệ thống giao thông hiện có. Đặc biệt là vận tải đường thủy nội địa kết hợp với vận tải biển ven bờ, cũng như hệ thống đường bộ để thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai nước, tạo điều kiện thuận lợi, ổn định và bền vững cho xuất khẩu nông, lâm, thủy sản từ các tỉnh phía Nam sang thị trường Trung Quốc", trích nội dung Bộ Xây dựng trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Quảng Ninh.

Trước đây, Dự án đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân được đầu tư khi dự báo nhu cầu vận tải trên tuyến chủ yếu là hàng hóa, từ khu vực Vân Nam (Trung Quốc) kết nối với cảng Cái Lân (Quảng Ninh).

Dự án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư từ năm 2004 bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Tuyến đường sắt dự kiến dài 131km, nối ga Yên Viên với cảng Cái Lân, tổng mức đầu tư hơn 7.660 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2011, dự án bị đình hoãn do chủ trương cắt giảm đầu tư công của Chính phủ.