Sản vật mùa nước nổi

Ở ngoại thành Cần Thơ, nhiều nơi của phường Thới An Ðông (quận Bình Thủy) vẫn còn mang dáng dấp của miệt vườn, đồng ruộng. Ði dọc quốc lộ 91B, đoạn qua địa bàn phường những ngày này, khách sẽ thích thú với những sản vật được bà con bày bán. Những sề bông điên điển mới hái vàng ươm, tươi rói; những rổ cá đồng tuy không nhiều nhưng mập mạp, nhảy xôi xối; và còn những rổ hột vịt vừa lượm ngoài đồng, những mớ bông súng, rau muống vươn theo con nước xanh non mơn mởn...

Chị Cù Kim Chi, người bán hàng ven quốc lộ 91B, cho biết: Chị bán rau, cá, khô, nấm rơm, hột vịt... (gọi chung là “đồ đồng”) ở đây rất lâu nhưng phong phú và đáng chờ nhất là từ con nước rằm tháng 8 âm lịch trở đi. Ðồ đồng mùa này ngon, tươi tốt và nhiều loại hơn. Trong số đó, “mùa nước lên điên điển trổ bông” đã trở thành hình ảnh biểu trưng. Ðiên điển được chị trồng ven mé kinh, mương gần nhà và tới nước dâng thì trổ bông rất nhiều. Không tốn công chăm sóc hay dùng phân bón, thuốc trừ sâu, chỉ tốn công hái là đã có thu nhập. Mỗi ký bông điên điển có giá 30.000 đồng, mỗi ngày chị Chi hái được 2-3kg cũng có thu nhập khá, bên cạnh các loại đồ đồng kiếm được.

Chị Kim Chi làm nghề bán đồ đồng, còn chồng chị thì nuôi vịt đẻ. Mùa nước nổi, bầy vịt mấy ngàn con có nguồn thức ăn phong phú từ các cánh đồng lúa sau khi thu hoạch, cho nước vào. Tép, ốc, các loại cá... giúp vịt đồng khỏe mạnh, sức đẻ tốt. Tùy theo kích cỡ trứng mà chị Chi bán từ 23.000 đồng đến 25.000 đồng/chục. “Hột vịt chạy đồng ăn ngon hơn vịt nuôi bằng thức ăn công nghiệp, lòng đỏ nhiều hơn và ăn thơm ngọt hơn. Mùa nước nổi có đủ mồi, vịt đẻ sai lắm”, chị Kim Chi lý giải với khách.

Ông Trần Văn Trạng (tự Út Trạng), ngụ khu vực Thới Ninh, phường Thới An Ðông, quận Bình Thủy, cho biết: Là nông dân cố cựu, có lẽ mùa nước nổi là mùa ông nhớ nhất. Hồi trước, chỉ cần bước xuống xuồng kèm theo tay lưới là đã có thể “sống” được. Thả lưới xong thì bơi xuồng hái bông điên điển, hái lục bình, rau chay, rau muống đồng..., quay lại, tay lưới đã đầy cá, phải đem về nhà chia nhau gỡ cá. Bây giờ, cá đồng đã ít nhưng ông Út Trạng vẫn nhắc đến với nhiều tình cảm: “Cá tôm ít chớ đi kiếm thì cũng có ăn hoặc bán chút đỉnh. Siêng siêng đi giăng lưới, đặt dớn cũng đủ bữa ăn. Nước lên, cây trái gì cũng xanh tốt hết”.

Nhiều hộ dân miệt Giai Xuân, Tân Thới (Phong Ðiền), Thới An Ðông (Bình Thủy), Trường Lạc, Phước Thới (Ô Môn)... những năm qua cố công chăm sóc những cây cà na già tuổi hoặc trồng xen canh giống cà na Thái để kiếm thêm thu nhập. Những năm trước, cà na trổ trái vào mùa nước nổi cho thu nhập rất khá nhưng năm nay tình hình không khả quan do ảnh hưởng dịch COVID-19. Mỗi ký trái cà na (chưa qua chế biến) chỉ từ 10.000 đồng đến 15.000 đồng nhưng sức mua cũng rất hạn chế do thực hiện giãn cách xã hội. Cà na mùa này chín thơm phức, mua về có thể chế biến thành nhiều món như cà na đập dập trộn muối ớt, cà na muối, cà na ngào đường...

Nhiều người nói, sản vật mùa nước nổi ngoài cá đồng, bông điên điển, nấm rơm, rau đồng... còn là cảnh vật của đất và người miền Tây. Mùa nước lên, những cánh đồng linh đinh con nước, những giàn bầu, giàn mướp trổ bông thật đẹp, những đàn vịt thỏa thích theo con nước nhuộm màu phù sa, những bác nông dân đi giăng lưới, giăng câu, mưu sinh theo con nước... Tất cả vẽ nên bức tranh miền Tây mùa nước nổi ấn tượng và bản sắc. Nhiều người vẫn ví von rằng, miền Tây hai mùa mưa nắng còn có mùa thứ ba đặc sắc khó quên, ấy là mùa nước nổi.

Với người dân miền Tây, mùa nước nổi còn là mùa của niềm nhớ, của ký ức quê hương. Dù nước nổi năm nay về muộn và ít hơn những năm trước, nhưng có lẽ, chỉ cần cây điên điển trổ vàng bông, cây cà na đung đưa trái chín hay tiếng vịt kêu đồng trong một sớm thinh không, người miền Tây đã nghe xôn xao mùa nước nổi quê mình...