Việt Nam hưởng lợi từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng công nghệ

Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tại Việt Nam trong 8 tháng đầu năm nay tăng 9,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, chỉ số sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học ghi nhận mức tăng 11,3%, cao nhất so với cùng giai đoạn trong vòng 3 năm trở lại đây.

Đáng chú ý, trong cơ cấu tổng kim ngạch xuất khẩu 8 tháng qua, nhóm mặt hàng điện thoại và linh kiện đạt 39,6 tỷ USD, tương đương 15,7%, tăng 12,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Kế đó sản phẩm điện tử, máy tính và linh kiện đạt 36,1 tỷ USD, tương đương 14,3%, tăng 13,3%.

Mặt hàng điện tử, máy tính và linh kiện có ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng xuất khẩu chung của cả nước. Năm 2011, giá trị xuất khẩu nhóm này chỉ chiếm 4,8% tổng kim ngạch xuất khẩu nhưng luôn tăng dần theo từng năm. Năm 2021, xuất khẩu điện tử, máy tính và linh kiện đứng thứ 2 trong 8 nhóm hàng đạt kim ngạch trên 10 tỷ USD của Việt Nam.

Quý I, trị giá xuất khẩu của nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện ước đạt 13,2 tỷ USD, chiếm 14,9% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường xuất khẩu lớn của nhóm hàng này tập trung tại EU, Mỹ, Trung Quốc. Trong đó xuất khẩu điện tử, máy tính và linh kiện sang Mỹ tăng mạnh tới 17,2%, đạt gần 3 tỷ USD.

Dẫu vậy, tính đến tháng 4, Tổng cục Thống kê đánh giá nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện của Việt Nam vẫn đang dừng ở giai đoạn đầu trong chuỗi sản xuất sản phẩm điện tử và phụ thuộc phần lớn vào các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam chưa hướng mạnh vào chế biến sâu, chưa phát triển sản phẩm xuất khẩu có hàm lượng công nghệ và chất xám cao, tỷ trọng sản phẩm chế biến, chế tạo có giá trị gia tăng cao còn thấp.

Trên thực tế, Việt Nam đang là nơi dừng chân của nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn và tiếp tục thu hút nguồn vốn đầu tư. Do có lợi thế địa chính trị ổn định, kiểm soát dịch bệnh tốt, Việt Nam hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng.

Đơn cử, Apple đã chuyển 11 nhà máy của các doanh nghiệp Đài Loan thuộc chuỗi cung ứng sang Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp khác như Foxconn, Luxshare, Pegatron, Wistron cũng mở rộng quy mô sẵn có tại Việt Nam.

Gần nhất, Foxconn có kế hoạch thuê 50,5 ha đất tại KCN Quang Châu (Bắc Giang) để đầu tư dự án mới với số vốn 300 triệu USD, đồng thời tuyên bố sử dụng 30.000 lao động địa phương.

Nikkei Asian Review tiết lộ Apple có mong muốn sản xuất Apple Watch và MacBook tại Việt Nam. Đây cũng là lần đầu tiên các thiết bị công nghệ kể trên được gia công ngoài Trung Quốc.

Trong khi đó, Samsung đang xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển lớn nhất khu vực Đông Nam Á với tổng giá trị đầu tư 220 triệu USD ở Hà Nội.

Hãng cũng triển khai kế hoạch mở rộng nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên. Đầu năm nay, Đồng Nai đã cấp phép đầu tư hai dự án trị giá 100 triệu USD của công ty Hansol Electronics Việt Nam (Hàn Quốc), nhà cung cấp linh kiện cho Samsung.