Động thái mạnh mẽ của Bộ Y tế

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có văn bản yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm tăng cường quản lý đối với sản phẩm kem chống nắng.

Động thái này nhằm thực hiện loạt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống hàng giả, gian lận thương mại, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng. Theo đó, các đơn vị cần rà soát toàn bộ phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm có tính năng chống nắng, thu hồi các hồ sơ không đáp ứng quy định; đồng thời kiểm tra việc ghi nhãn, quảng cáo và lấy mẫu kiểm nghiệm xác định chỉ số SPF.

Cục Quản lý Dược cũng yêu cầu các doanh nghiệp cập nhật, rà soát đầy đủ hồ sơ thông tin sản phẩm (PIF), kết quả kiểm nghiệm SPF và sẵn sàng cung cấp cho cơ quan chức năng khi cần. Nhãn mác và chỉ số SPF trên bao bì phải thống nhất với nội dung công bố và tuân thủ đúng hướng dẫn ghi nhãn mỹ phẩm của ASEAN.

Bùng nổ thị trường kem chống nắng

Trong những năm gần đây, thị trường kem chống nắng tại Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, phản ánh nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong việc bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UV. Theo báo cáo của Statista, doanh thu từ sản phẩm kem chống nắng tại Việt Nam ước đạt 40,18 triệu USD vào năm 2024, với tốc độ tăng trưởng hàng năm dự kiến 6,62% trong giai đoạn 2024–2028 .

Sự phát triển này được thúc đẩy bởi nhận thức ngày càng cao về chăm sóc da và sự phổ biến của các sản phẩm làm đẹp. Các thương hiệu nổi tiếng như Anessa, La Roche-Posay, Sunplay, L'Oréal Paris và Vichy đã chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt trên các sàn thương mại điện tử như Lazada, nơi doanh số ngành hàng kem chống nắng & phục hồi sau đi nắng đạt hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Tuy nhiên, bên cạnh những sản phẩm chất lượng, thị trường cũng xuất hiện nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái, gây hoang mang cho người tiêu dùng và đặt ra thách thức lớn cho cơ quan quản lý.

Vào giữa tháng 5/2025, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã đình chỉ lưu hành và thu hồi toàn quốc lô sản phẩm kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body (hộp 1 tuýp 100g) do Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ VB Group phân phối và Công ty TNHH EBC Group sản xuất. Nguyên nhân là chỉ số chống nắng (SPF) ghi trên nhãn là 50 nhưng kết quả kiểm nghiệm thực tế chỉ đạt 2,4.

Theo quy định, chỉ số SPF trong kem chống nắng phải đạt mức thấp nhất là 15 để đảm bảo hiệu quả bảo vệ da. Việc sản phẩm chỉ đạt 4,8% so với công bố không chỉ vi phạm nghiêm trọng quy định về ghi nhãn mà còn gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Sự việc này đã gây xôn xao dư luận, đặc biệt khi người đại diện pháp luật của VB Group là ông Nguyễn Quốc Vũ, chồng ca sĩ Đoàn Di Băng. Công ty đã cam kết thu hồi toàn bộ sản phẩm thuộc lô vi phạm và tạm ngưng kinh doanh để rà soát chất lượng.

Hiện nay, người tiêu dùng dễ dàng tìm thấy hàng ngàn sản phẩm kem chống nắng, viên uống chống nắng trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, còn có không ít sản phẩm được quảng cáo là hàng xách tay, hàng nội địa, thậm chí nhái nhãn mác của các thương hiệu nổi tiếng. Những mặt hàng này thường không có nhãn mác phụ, không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc và được bán qua livestream, Facebook với hàng chục nghìn người theo dõi.

Chị Ngô Minh Huyền (Q.Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: "Những loại mỹ phẩm, sản phẩm chống nắng, làm trắng da kém chất lượng, bị làm giả, làm nhái được bán tràn lan khiến người tiêu dùng như tôi luôn đặt ra câu hỏi làm thế nào để nhận biết hàng giả, hàng thật. Đặc biệt, hiện nay nhiều chị em đặt mua hàng trên các kênh mua sắm online, việc kiểm định chất lượng càng khó khăn hơn."

Ngoài ra, xu hướng sử dụng viên uống chống nắng cũng đang nở rộ. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm được quảng cáo quá mức, không có khuyến cáo rõ ràng về việc không thể thay thế kem bôi chống nắng. BS Phạm Thị Thảo - Phó khoa phụ trách khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Hà Nội) cảnh báo: "Viên uống chống nắng có vai trò hỗ trợ, bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UV. Tuy nhiên, những viên uống này hoàn toàn không thể thay thế được kem bôi chống nắng."

Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường kem chống nắng tại Việt Nam mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Việc quản lý lỏng lẻo, sự xuất hiện của hàng giả, hàng nhái và quảng cáo sai sự thật đang đe dọa quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng. Động thái "siết" quản lý của Bộ Y tế là cần thiết và kịp thời, nhưng để đạt hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng trong việc nâng cao nhận thức, tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm.