Công ty khởi nghiệp nở rộ, Việt Nam có thể xuất hiện Kỳ lân công nghệ

Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vừa phát hành báo cáo Hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ của Việt Nam xem xét tiến triển của các công ty khởi nghiệp ở quốc gia Đông Nam Á này.

Theo đó, báo cáo của ADB cho rằng "Kỳ lân" khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tiếp theo của châu Á và Thái Bình Dương có thể đến từ Việt Nam, khi nền móng để xây dựng một hệ sinh thái vững chắc có thể hỗ trợ những doanh nghiệp này đang được tiến hành thuận lợi.

Báo cáo của ADB cũng chỉ ra rằng mục tiêu dài hạn của Chính phủ Việt Nam đối với lĩnh vực này là thu hút tri thức, các tổ chức, cá nhân và doanh nhân để góp phần vào công cuộc phát triển kinh tế và tham gia tạo lập các công ty khởi nghiệp thành công.

Một ví dụ về sự hỗ trợ của chính phủ là Đề án 844, với mục tiêu phát triển 600 doanh nghiệp vào năm 2025 và 100 doanh nghiệp trong số đó sẽ gọi được vốn đầu tư với tổng giá trị ít nhất là 2 nghìn tỷ đồng (khoảng 85,44 triệu USD).

Mục tiêu này được hỗ trợ bởi Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia và hai đề án mới có tên gọi "Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025" và "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025".

Bà Aimee Hampel-Milagrosa, chuyên gia kinh tế của ADB, một trong những tác giả chính của báo cáo, nhận định: "Chính phủ Việt Nam đã nhận ra rằng các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ là động lực mới của tăng trưởng cho quốc gia. Để tạo thuận lợi cho quá trình này, chính phủ đã bắt đầu tập hợp những yếu tố chủ chốt, ví dụ như các ưu đãi khuyến khích về chính sách và tài chính, để tạo ra và xây dựng thế hệ kỳ lân khởi nghiệp tiếp theo của Việt Nam".

Năm 2021, năm lĩnh vực khởi nghiệp hàng đầu thu hút được nguồn vốn lớn nhất là công nghệ tài chính (fintech) chiếm tới (26,6%); thương mại điện tử chiếm 20,3%; công nghệ giáo dục (edtech) chiếm 17,2%; công nghệ y tế (healthtech) chiếm 7,8%; và phần mềm dịch vụ  chiếm 6,3%.

Báo cáo cũng nhấn mạnh vào công nghệ y tế và công nghệ nông nghiệp (agritech), vì đây là hai lĩnh vực có tác động xã hội cao và có tiềm năng đóng góp cho phát triển bền vững và đồng đều hơn.

Trong khi tài chính được coi là hạn chế chung đối với sự phát triển của các công ty khởi nghiệp, các nhà đầu tư thiên thần và đầu tư mạo hiểm được nhận thấy rất háo hức đầu tư. Một trở ngại khác đối với tăng trưởng là không có đủ vốn nhân lực.

Tuy nhiên, các trường đại học và viện nghiên cứu ở Việt Nam đang phối hợp với chính quyền các tỉnh và các bộ, ngành trung ương để thành lập các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp. Họ cũng đang tổ chức các sự kiện khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên để thúc đẩy văn hóa khởi nghiệp trong giới trẻ.

Trong báo cáo "Những người khổng lồ mới nổi ở châu Á-Thái Bình Dương 2022," Ngân hàng HSBC và Công ty KPMG cũng đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia có môi trường khởi nghiệp non trẻ và năng động bậc nhất châu Á. 

Tại thời điểm đại dịch COVID-19 xuất hiện, Việt Nam mới chỉ có 1.600 doanh nghiệp khởi nghiệp, con số này giờ đây đã tăng lên hơn 3.000 theo nền tảng thống kê khởi nghiệp Tracxn - trong đó có bốn doanh nghiệp được xếp hạng "kỳ lân."

Động lực chính thúc đẩy nền kinh tế số của Việt Nam chính là một nền dân số đông và trẻ không ngại thử nghiệm và tiếp nhận sản phẩm tiêu dùng công nghệ mới, chính sách nhà nước mang tính hỗ trợ và nguồn vốn đầu tư nước ngoài gia tăng.

Mặc dù GDP bình quân trên đầu người còn tương đối thấp so với các nước khác trong khu vực, nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng nhanh hơn bất kỳ thị trường nào khác. Tăng trưởng được dự báo đạt 5,5% cho năm 2022 và 6,5% cho năm 2023, gần đạt tốc độ tăng trưởng như thời trước COVID-19 theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB)./.