GDP bằng nhau, sao có cảm giác Ukraine giàu hơn Việt Nam?

Theo dữ liệu do Quỹ Tiền tệ Quốc tế công bố, GDP bình quân đầu người của Ukraine vào năm 2020 là 3.733 USD và của Việt Nam là 3.493 USD. Mặc dù con số của Ukraine cao hơn Việt Nam nhưng khoảng cách như vậy nhìn chung không đủ để tạo cho mọi người sự tương phản lớn. Tuy vậy tại sao Ukraine lại cho người ta cảm giác họ giàu có hơn Việt Nam?

Trước hết, Ukraine là một quốc gia thuộc châu Âu mà đây là lục địa giàu có nhất trên thế giới. Ở châu Âu có những quốc gia giàu nhất thế giới và số lượng các quốc gia giàu có cũng nhiều nhất trong các châu lục. Vì vậy, hễ là nước thuộc châu Âu thì sẽ cho người ta cảm giác tương đối giàu có. Là một thành viên của châu Âu, Ukraine dễ được coi là giàu hơn.

Còn Việt Nam thuộc Đông Nam Á, trong khu vực này, ngoài Singapore ra, các quốc gia khác đều khiến người ta cảm thấy không giàu có. Tất nhiên, thực tế không phải vậy, vì gần một nửa số quốc gia ở Đông Nam Á có GDP bình quân đầu người cao hơn Ukraine, và Việt Nam xếp hạng thấp trong khu vực Đông Nam Á.

Thứ hai, Ukraine vốn giàu có hơn Việt Nam. Trên thực tế, trước năm 2015, GDP bình quân đầu người của Ukraine cao hơn đáng kể so với Việt Nam. Năm 2013, GDP bình quân đầu người của Ukraine đạt mức cao kỷ lục 4.029 USD, trong khi GDP bình quân đầu người của Việt Nam vào thời điểm đó chưa đến 2.000 USD.

Tuy nhiên, những năm gần đây, Ukraine ngày càng sa sút, trong khi Việt Nam lại tiến bộ rất nhanh. Bắt đầu từ năm 2015, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đã thu hẹp đáng kể khoảng cách với Ukraine, dẫn đến GDP bình quân đầu người giữa hai nước gần như nhau. Vì vậy, nếu bạn chưa thay đổi nếp nghĩ trước đây, bạn sẽ cảm thấy Ukraine vẫn giàu có hơn Việt Nam rất nhiều.

Mặt khác, xét trên về các nền tảng, diện tích đất đai của Ukraine gần gấp đôi Việt Nam, lại được thừa hưởng một lượng lớn di sản từ Liên Xô cũ, cho nên nền tảng của Ukraine còn dày dặn hơn nhiều so với Việt Nam. Tuy nhiên, Ukraine dường như đã không tận dụng tốt những lợi thế của mình, để rồi giờ đây trở thành một trong những quốc gia nghèo nhất châu Âu.

Mặc dù GDP bình quân đầu người của Ukraine cao hơn một chút so với Việt Nam, nhưng xét tổng thể cả nước, Ukraine chưa chắc giàu bằng Việt Nam.

Năm 2020, tổng GDP danh nghĩa của Việt Nam đạt 340,8 tỷ USD, trong khi tổng GDP danh nghĩa của Ukraine chỉ là 155,2 tỷ USD, chưa bằng một nửa Việt Nam. Vì vậy, xét về sức mạnh kinh tế tổng thể, Việt Nam mạnh hơn Ukraine rất nhiều, và về tổng thể đất nước này rõ ràng là giàu hơn Ukraine.

Trong 10 năm qua, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam không thấp hơn 5%, cao nhất vượt quá 7%, tốc độ tăng trưởng GDP của Ukraine hầu hết các năm đều dưới 5% nên Việt Nam đã đánh bại Ukraine về tăng trưởng GDP. Theo xu hướng này, việc GDP bình quân đầu người của Việt Nam vượt Ukraine chỉ là vấn đề thời gian.

Theo dự báo của IMF, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ ở mức trên 6,5% trong vài năm tới, trong khi tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất của Ukraine vào khoảng 4%. Theo tốc độ tăng trưởng này, GDP bình quân đầu người của Việt Nam sẽ vượt qua Ukraine vào năm 2023 nếu không xét đến những thay đổi về dân số.

Tuy nhiên, sau khi tính đến các yếu tố thay đổi về nhân khẩu học, có thể phải mất một thời gian nữa GDP bình quân đầu người của Việt Nam mới có thể vượt qua Ukraine.

Điều này là do dân số của Ukraine đã giảm kể từ khi Liên Xô cũ tan rã. Dân số Ukraine vào năm 2020 là khoảng 41,6 triệu người và dự kiến sẽ giảm xuống còn 40,6 triệu người vào năm 2025, giảm trung bình hàng năm 200.000 người. Dân số Việt Nam ngày càng tăng, dân số năm 2020 khoảng 97,6 triệu người, đến năm 2025 dự kiến tăng lên 101,8 triệu người, tăng bình quân hàng năm khoảng 840.000 người.

Kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế và thay đổi dân số của hai quốc gia, GDP bình quân đầu người của Việt Nam sẽ vượt qua Ukraine, có thể là vào năm 2025.