Rất nhiều "ông lớn" tài chính, bất động sản hoãn thanh toán gốc lẫn lãi trái phiếu

Công ty Chứng khoán MB (MBS) vừa công bố báo cáo cập nhật thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Báo cáo cho thấy, tính đến 22/11, tổng giá trị trái phiếu phát hành thành công trong tháng ước đạt hơn 20.000 tỷ đồng, giảm 32% so với tháng trước. 

Đa phần các đợt phát hành trong tháng 11 đến từ nhóm tài chính - ngân hàng, chiếm hơn 48% lợi suất vào khoảng 6,4% - 8%. VietinBank là tổ chức phát hành giá trị lớn nhất trong tháng với 3.542 tỷ đồng, lãi suất 6,45% - 7,1%, thời hạn 8-10 năm. Lãi suất cao nhất trong tháng là 14% ghi nhận từ đợt chào bán 1.495 tỷ đồng của Công ty TNHH dịch vụ và tư vấn xây dựng Anh Quân.

Đáng chú ý, lãi suất phát hành trái phiếu của nhóm ngân hàng có xu hướng nhích lên trong tháng 11 sau nhiều tháng đi ngang. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy lãi suất huy động của ngân hàng khó giảm thêm nữa.

Lũy kế 11 tháng qua, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 233.000 tỷ đồng, giảm 8% so với cùng kỳ. Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp bình quân trong 11 tháng đạt 8,5%, cao hơn so với mức trung bình 7,9% của năm ngoái.

Từ đầu năm đến nay, ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất với khoảng 109.600 tỷ đồng, (giảm 18% so với cùng kỳ) chiếm tỷ trọng 47% so với tổng giá trị. Các ngân hàng phát hành giá trị lớn nhất bao gồm ACB, Techcombank, VietinBank...

Xếp sau là nhóm ngành bất động sản với tổng giá trị phát hành 73.100 tỷ đồng (tăng 10% so với cùng kỳ), chiếm tỷ trọng 31%. 

Các doanh nghiệp phát hành giá trị lớn nhất có Công ty TNHH Capitaland Tower (12.200 tỷ đồng), Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đô Thị Hưng Yên (7.200 tỷ đồng), Vinhomes (trị giá 5.000 tỷ đồng)…

Hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp có phần chững lại trong các tháng gần đây. Theo đó, tính đến ngày 21/11, đã có khoảng 100 doanh nghiệp thông báo về việc chậm, hoãn thanh toán gốc, lãi trái phiếu.

"Ước tính tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán vào khoảng 192.000 tỷ đồng, chiếm gần 19% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 70% giá trị chậm trả", Chứng khoán MBS nêu.

Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), thông báo, trong 10 tháng đầu năm 2023, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) là 205.867 tỷ đồng (phát hành TPDN riêng lẻ chiếm 88,5% với giá trị hơn 182.000 tỷ đồng). 

Trong đó, giá trị trái phiếu BĐS đạt khoảng 68.347 tỷ đồng (chiếm 33,2%), đứng thứ hai sau trái phiếu ngân hàng (chiếm 46,9%).

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho hay, Nghị định 08/2023/NĐ-CP (ban hành ngày 5/3/2023 sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các nghị định quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế) cho đến nay mới chỉ thực hiện được 8 tháng (từ tháng 3 - 11/2023) nhưng đã đạt được một số kết quả rất thiết thực, tháo gỡ phần nào khó khăn cho thị trường TPDN. 

Theo ông Châu, trong quý IV/2023 là giai đoạn cao điểm đáo hạn TPDN của cả năm 2023 với tổng giá trị lên đến 65.500 tỷ đồng (không tính các lô TPDN đã giãn, hoãn), trong đó có gần 80% là TPDN BĐS. 

Sang năm 2024, giá trị TPDN đáo hạn sẽ lên đến 329.500 tỷ đồng, cao nhất trong 3 năm gần đây (năm 2022 là 144.500 tỷ đồng, năm 2023 là 271.400 tỷ đồng). Tuy nhiên, điều 3 của Nghị định 08 quy định "ngưng hiệu lực thi hành" đối với một số quy định của Nghị định số 65/2022/NĐ-CP gồm "xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân; thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt phát hành; kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu" đến hết ngày 31/12/2023.

Do đó, theo ông Lê Hoàng Châu, Chính phủ cần xem xét gia hạn hiệu lực của quy định này thêm 12 tháng, đến hết ngày 31/12/2024 để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ và nhà đầu tư cá nhân đầu tư trái phiếu riêng lẻ trong năm 2024, tạo điều kiện để thị trường TPDN riêng lẻ phục hồi và phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.