Với những chiếc xe limousine sang trọng “sản xuất tại Đức”, Mercedes, BMW và Audi đã thống trị thị trường xe cao cấp toàn cầu trong nhiều thập kỷ. Hiện nay, mức thuế quan cao và cuộc cách mạng ô tô của Trung Quốc đang đe dọa mô hình thành công của Đức.

Ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang phải đối mặt với một bước ngoặt cơ bản trong chính sách thương mại sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các khoản thuế mới của mình, bao gồm mức thuế 25% đối với ô tô.

Các nhà sản xuất ô tô Đức đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế quan, vì quốc gia này là nước xuất khẩu ô tô hàng đầu của EU, chiếm gần 65% lượng ô tô xuất khẩu của khối.

"Các mức thuế quan mới của Mỹ gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các ngành công nghiệp tích hợp toàn cầu với chuỗi cung ứng phức tạp như ngành ô tô" - Tiến sĩ Sonali Chowdhry, cộng tác viên nghiên cứu tại Viện nghiên cứu kinh tế Đức (DIW) nói với Euronews Business.

Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Đức (VDA) Hildegard Müller gọi thuế quan là một hình thức “chủ nghĩa bảo hộ” “sẽ có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới” và “ảnh hưởng đến việc làm”.

Thuế quan dự kiến ​​sẽ gây ra giá cao hơn chủ yếu ở Mỹ, dẫn đến nhu cầu thấp hơn, sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng và hoạt động ở những nơi khác, bao gồm cả ở Châu Âu.

Thị trường chứng khoán trên toàn cầu đã ở trong tình trạng bấp bênh trong nhiều ngày và giá cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô lớn của Châu Âu đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau khi thuế quan của ông Trump được công bố lần đầu. Volkswagen (VW), BMW và Mercedes đều mất từ ​​6-8% giá trị trong 2 tuần qua.

“Sự biến động liên tục của thị trường toàn cầu chỉ làm gia tăng rào cản thương mại và chi phí cho doanh nghiệp”, Sigrid de Vries, Tổng giám đốc Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Châu Âu (ACEA) cho biết trong một tuyên bố, đồng thời kêu gọi Ủy ban Châu Âu tìm tiếng nói chung với Mỹ và tránh các biện pháp đối phó có thể gây tổn hại đến khả năng cạnh tranh của Châu Âu.

Ủy ban châu Âu đang đàm phán với Mỹ và đã đề xuất rằng thuế quan có thể được hạ xuống ở cả hai bờ Đại Tây Dương trong một thỏa thuận 0 đổi 0.

Chi phí cho các nhà sản xuất ô tô lớn của Đức là bao nhiêu?

Hơn 1/5 lượng xe xuất khẩu của EU sang Mỹ, gần 760.000 xe mới, trị giá 38,9 tỷ euro vào năm 2024. 2/3 trong tổng số đó đến từ Đức.

Khoảng 1/4 lượng ô tô xuất khẩu của Đức sang Mỹ là những chiếc xe do các công ty Đức vận chuyển đến các công ty con của họ tại Mỹ.

"Sự gián đoạn đối với các luồng thương mại trong công ty này gây tổn hại đến xuất khẩu của EU cũng như hoạt động của các doanh nghiệp này tại Mỹ" - Chowdhry cho biết.

Trong khi đó, các công ty châu Âu cũng sản xuất tại địa phương hoặc gần thị trường Hoa Kỳ hơn, chẳng hạn như tại Mexico.

Một số công ty trong số họ đã có động thái đáp trả thuế quan của ông Trump, bao gồm Stellantis, công ty đã thông báo tạm dừng sản xuất tại Mexico và Canada.

Công ty cũng thông báo cắt giảm việc làm tạm thời tại Mỹ khi đánh giá lại doanh thu trong tương lai. Jaguar Land Rover quyết định tạm dừng các lô hàng trong khi đánh giá tác động của thuế quan.

Volkswagen trước thách thức thuế quan

Tập đoàn Volkswagen, nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai thế giới sau Toyota, chủ của các thương hiệu như Porsche, Škoda và Audi, cho biết họ đang đánh giá nội bộ tác động tiềm tàng của thuế quan.

Công ty là một trong số nhiều nhà sản xuất ô tô Đức phải đối mặt với sự lựa chọn: Cắt giảm biên lợi nhuận và tăng giá, hoặc tăng sản lượng tại Mỹ.

Ngoài ra, các công ty có thể tạm dừng hoàn toàn các lô hàng đến Mỹ - như Jaguar Land Rover đã làm với những chiếc xe sản xuất tại Anh.

Volkswagen hiện đã có 6 địa điểm sản xuất tại Mỹ, và vẫn đang để mắt đến thị trường này để mở rộng hơn nữa. Trước khi tin tức về thuế quan của ông Trump nổ ra, hãng đã gọi Bắc Mỹ là thị trường có "tiềm năng tăng trưởng lớn nhất".

VW đã đầu tư hơn 14 tỷ USD (12,8 tỷ euro) vào thị trường Mỹ gần đây và 7% lực lượng lao động toàn cầu của họ được tuyển dụng tại quốc gia này.

Công ty đã bán được hơn 379.000 xe vào năm 2024 tại Mỹ, nhiều hơn 15% so với năm trước, trong tổng số 9 triệu xe mà họ đã bán trên toàn thế giới.

Mercedes và BMW có thể gánh chịu chi phí

Mercedes-Benz cho biết, họ sẽ chịu mức thuế quan 25% đối với các mẫu xe năm 2025.

Nhà sản xuất ô tô này đã bán được hơn 374.000 xe tại Mỹ vào năm 2024, trong tổng số 2,4 triệu xe trên toàn thế giới.

Mercedes-Benz đã hoạt động tại Mỹ từ năm 1888 và trực tiếp và gián tiếp tuyển dụng tổng cộng 163.000 nhân viên tại 24 địa điểm trên 13 tiểu bang. Họ dự kiến ​​thuế quan sẽ ảnh hưởng đến thu nhập 1,1 tỷ USD trong năm nay.

Công ty có một nhà máy ở Nam Carolina, đang hoạt động hết công suất.

Bosch không rút lui

Nhà cung cấp phụ tùng ô tô lớn nhất thế giới Bosch đang tuyển dụng khoảng 20.000 người tại Mỹ: "Chúng tôi muốn và cần mở rộng đáng kể sự hiện diện của mình tại Mỹ, nơi chúng tôi thấy tiềm năng lớn".

Chống lại ông Trump?

Tiến sĩ Sonali Chowdhry tin rằng EU nên hành động nhanh chóng để đa dạng hóa thương mại của mình.

"Một phản ứng chiến lược nên tập trung vào việc làm sâu sắc thêm mối quan hệ với các đối tác thương mại hiện tại như Canada, Mexico, Nhật Bản và Hàn Quốc, đồng thời tích cực đàm phán các thỏa thuận mới để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu" - bà cho biết.

Theo mô phỏng của DIW, ngay cả việc cắt giảm khiêm tốn các rào cản thương mại với các quốc gia này cũng có thể bù đắp được thiệt hại kinh tế do xung đột thuế quan kéo dài với Mỹ.

“Về lâu dài, cách tiếp cận đa dạng hóa chuỗi cung ứng này cũng đóng vai trò như một chính sách bảo hiểm có giá trị - bảo vệ ngành công nghiệp châu Âu khỏi những cú sốc lớn hơn như sự gián đoạn liên quan đến khí hậu và căng thẳng địa chính trị leo thang” - Chowdhry nói thêm.