Săn sá sùng bán tiền triệu mỗi ngày

Sá sùng còn có tên gọi khác là sâm đất, sâu đất, bông thùa. Sá sùng xuất hiện nhiều ở các bãi đất cát pha bùn, các bãi triều nơi con nước mặn lên xuống. Bởi thế, nghề cuốc sá sùng /sâm đất trở thành một nghề vô cùng "hot" ở Vân Đồn, Quảng Ninh.

Sá sùng là một loại hải sản sống ven biển, đặc sản của Vân Đồn, Quảng Ninh, thuộc loại động vật thân mềm, có kích thước nhỏ và dài khoảng  5-10 cm, có con dài hơn thì khoảng 15 - 18cm, nó không có tim, gan, phổi mà chỉ toàn là cát. Loại hải sản này thường sinh sống ở các vách đá hoặc dưới đất khi nước thủy triều rút.

Ở huyện Vân Đồn có 3 bãi là nhiều sá sùng nhất là bãi sá sùng xã Minh Châu (447 ha), bãi sá sùng xã Quan Lạn (1342 ha), bãi sá sùng Chương Xá xã Đông Xá (khoảng 500 ha). Đây cũng là loại thực phẩm tự nhiên mang lại nguồn thu nhập khá cao cho người dân bởi giá trị dinh dưỡng của loài "hải sản" này.

Người cuốc sâm đất tìm khu vực đất bãi có lỗ nhỏ ụ bùn cát đùn lên rồi cuốc bởi chính lỗ nhỏ này là hang, mắt có sâm đất. Chỗ nào thưa mắt thì chỗ đó càng có nhiều con to mà dày thịt. Muốn cuốc được sá sùng, phải tính được con nước khi nào xuống, lộ bãi mới tìm được mắt sá sùng để cuốc. Sau khi quan sát, chọn được điểm, thì bắt đầu giáng cuốc bắt sá sùng

Việc này đòi hỏi người đào sâm đất phải nhanh, có kinh nghiệm bởi loại hải sản này nằm sâu từ 10 - 30 cm trong nhiều hang hốc. Lúc cuốc, phải cúi gập người lấy đà cuốc dồn dập vì khi đã xuống nhát cuốc đầu tiên thì những nhát sau phải đào thật nhanh. Giống sâm đất này tinh lắm, chỉ cần nghe một tiếng động nhỏ là nó luồn sâu xuống dưới, mất dấu không đào được.

Theo dân gian, sá sùng/sâm đất có công dụng bổ thận, ích tinh, chữa yếu sinh lý, liệt dương. Thời xưa, sá sùng được dùng để cống cho vua, quan và chỉ những người giàu có mới có điều kiện thưởng thức. Bởi thế có lúc, giá của 1 kg sá sùng khô đắt ngang 1 chỉ vàng

Sá sùng có thể nướng, ăn chấm muối ớt vắt chanh, cũng có thể ướp muối ớt rồi nướng. Các nhà hàng thường dùng món này để mời khách lai rai cùng bia, giống như mực khô nướng xé nhỏ! Sá sùng vừa giòn, mềm, lại dai dai, có vị béo và ngọt nên càng ăn càng thấy ngon. 

Theo Đông y, sá sùng có thể sử dụng như một vị thuốc cường dương, tăng sinh lực. Chính vì thế, chúng có giá trị kinh tế khá cao và bị đánh bắt quá mức nên số lượng ngày càng khan hiếm. Để chế biến làm thuốc, người ta sẽ ngâm sá sùng vào nước muối, sau đó luộc chín rồi đem phơi khô

Nói về nghề đào sá sùng, những người bám trụ lâu năm với nghề này ở huyện Vân Đồn thừa nhận, nghề giúp họ nuôi sống cả gia đình, lo con cái học hành đến nơi đến chốn.