25- 30% tổng lượng khí thải ở Việt Nam từ sản xuất nông nghiệp

Thông tin được đưa ra tại Hội thảo “Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và hướng tới sự phát triển bền vững ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long” (TRVC) do Cục Trồng trọt và Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV tổ chức sáng 26/7 tại Cần Thơ.

Ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT cho biết, vùng ĐBSCL có diện tích lúa 3,9 triệu ha/năm, trong đó có 700.000ha canh tác 3 vụ; tổng sản lượng hơn 24 triệu tấn (chiếm 56% cả nước); cung cấp 90% tổng lượng gạo xuất khẩu của cả nước.

Ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Cảnh Kỳ

Sản xuất lúa cũng là nguồn phát thải khí nhà kính. Dẫn các số liệu thống kê, ông Tùng cho hay, nông nghiệp phát thải 88,6 triệu tấn CO2e (các-bon đi-ô-xít tương đương) mỗi năm. Trong nông nghiệp, 75% tổng lượng khí thải là Mê-tan (CH4), trong đó 75% là từ sản xuất lúa. “Áp lực sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính ngày càng lớn đối với nông dân trồng lúa ở ĐBSCL” – ông Tùng nói.

Cũng theo đại diện Cục Trồng trọt, nỗ lực giảm phát thải từ sản xuất lúa đang gặp nhiều trở ngại như: hiện các địa phương vẫn tập trung chủ yếu vào mục tiêu kinh tế, an ninh lương thực, chưa chú trọng vấn đề giảm phát thải; thiếu cơ chế thúc đẩy, động viên nông dân sản xuất lúa phát thải thấp; chi phí cho sản xuất lúa theo quy trình canh tác các-bon thấp vẫn còn cao; thất thoát sau thu hoạch còn cao (trên 10%)…

Bà Trần Thu Hà – Giám đốc Dự án TRVC cho biết, tại Đông Nam Á, 5% lượng CO2 thải ra do các hoạt động canh tác lúa. Hoạt động canh tác lúa sản sinh ra khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh là CH4 và N2O.

Ở Việt Nam, khí thải từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp chiếm 25- 30% tổng lượng khí thải và một nửa trong số đó đến từ các hoạt động sản xuất lúa gạo. “Chúng ta biết phương pháp canh tác có thể giảm lượng khí thải và tăng năng suất, nhưng thách thức là làm sao để nông dân áp dụng trọn gói các phương pháp cải tiến này…” – bà Hà nêu vấn đề.

Thu hoạch lúa ở ĐBSCL. Ảnh: Cảnh Kỳ

Dự án TRVC được tài trợ bởi Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc, thực hiện từ năm 2022- 2027 tại 3 tỉnh sản xuất lúa trọng điểm ở khu vực ĐBSCL là An Giang, Kiên Giang và Đồng Tháp.

Mục tiêu của dự án là chuyển đổi sang nền kinh tế các-bon thấp, tăng trưởng xanh và hệ thống lương thực chống chịu với biến đổi khí hậu khu vực ĐBSCL. Dự án sử dụng cơ chế trao giải thưởng dựa trên kết quả, khuyến khích và thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp (DN).

Theo đó, DN tham gia sẽ gửi hồ sơ, giới thiệu tóm tắt về DN và năng lực thiết kế các công nghệ sản xuất lúa bền vững, giảm phát thải khí nhà kính, năng lực tài chính và năng lực mở rộng các công nghệ ở các vùng sản xuất lúa ở 3 tỉnh An Giang, Kiên Giang và Đồng Tháp. Sau đó, SNV sẽ thông tin về cuộc thi, cơ cấu giải thưởng và các thông tin liên quan...

Dự án dự kiến sẽ hỗ trợ phát triển sinh kế cho khoảng 300.000 hộ nông dân trồng lúa, giảm phát thải khoảng 200.000 tấn CO2, tiết kiệm khoảng 15% chi phí đầu vào cho các nông hộ; đề xuất các phương pháp canh tác lúa giảm phát thải khí nhà kính…