Cá bống kèo hay còn gọi là cá kèo, loại cá da trơn sống nước lợ có đầu nhỏ, hình chóp, thân hình trụ dài thuôn dẹp về phía đuôi. Vây đuôi dài và nhọn, nửa trên của thân có chừng 7-8 sọc đen hớng hơi xéo về phía trước, các sọc này rõ dần về phía đuôi.

Cá bống kèo chủ yếu chui rúc trong bùn và đào hang để trú. Cá di chuyển theo con nước, khi tìm được nơi thích hợp sẽ đào hang để ở lại. Cá thuộc loại ăn tạp, ruột ngắn và thức ăn chính là giun, phiêu sinh vật,...

Tại miền Tây, cá kèo thường tập trung tại các vùng Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang do đặc trưng loài phù hợp môi trường nước những vùng này. Tuy nhiên, cá kèo tự nhiên không còn nhiều do khai thác quá mức. Do đó, hiện nay, nhiều nơi đã phát triển nuôi trong ruộng muối hoặc các ao nuôi kỹ thuật nhằm duy trì loại cá thơm ngon, ngọt thịt này. Giá bán thị trường của loại cá kèo tươi khoảng 90.000-110.000 đồng/kg và được nhiều người lựa chọn cho bữa ăn gia đình.

Nhiều thế hệ trẻ em miền Tây mỗi lần nhắc đến lại bùi ngùi nhớ về những xâu cá kèo tươi rói nướng trên bếp lửa được người lớn cho sau khi đi ruộng về. Ai nấy cũng hí hửng cầm xâu cá kèo xoay đều trên bếp lửa với hương vị thơm lừng. Cá bống kèo nướng chín có phần thịt vàng ươm thơm nức mũi, ngọt đậm đà vị quê hương bên trong lớp da phủ màu khói.

Cá kèo thường được thu hoạch vào khoảng cuối năm trước đến 3 tháng đầu năm sau. Mỗi mùa cá kèo đến hầu như mọi gia đình vùng quê đều sẽ ăn cá kèo trong mỗi bữa ăn. Cá kèo được chế biến vô cùng đa dạng từ nấu lẩu, kho lạt, kho tiêu, nấu canh chua,... hoặc khi ăn tươi không hết sẽ đem làm khô tạo ra món mồi nhậu rất bắt miệng. 

Mỗi khi tới mùa cá kèo, các gia đình không thể nào bỏ qua những nồi lẩu mắm cá kèo, cái ngọt của thịt cá hòa quện với cái đậm đà của vị mắm đồng. Đặc biệt trong tiết trời mưa lạnh, cả gia đình cùng nhau quây quần bên nồi lẩu mắm nghi ngút khói, thơm ngon đượm vị thì kỳ thực không gì bằng.

Cá kèo ăn tươi không hết sẽ được bà con khéo léo làm khô. Sau khi làm sạch phần nhớt bằng muối, rửa sạch cá lại với nước phơi qua 3 cái nắng giòn để cá được khô hoàn toàn. Sau đó, bà con sẽ phun lên một lớp rượu trắng mỏng giúp cá không bị tưa mỡ, để bảo quản lâu hơn và không bị tanh.

Người miền Tây ăn cá kèo ít ai bỏ ruột vì muốn cảm nhận được vị đắng nhẹ từ mật cá hòa trong cái ngọt của thịt cá. Cá kèo cũng không có xương nhỏ mà chỉ có 1 xương sống giúp người ăn cũng dễ dàng gỡ bỏ hơn. Vào mùa cá, thậm chí cả tuần bữa cơm nào cũng có chảo cá kho nhưng không ai biết chán bởi món ăn quá ư ngon miệng qua bàn tay của nội, của mẹ.

Có cơ hội đến với miền Tây hãy thử ngay món cá kèo. Bạn sẽ không bao giờ phải thất vọng về hương vị của nó. Đây là một món quà quý của mẹ thiên nhiên ban tặng cho mảnh đất phù sa và cũng là cả bầu trời tuổi thơ của rất nhiều thế hệ.