Tại dự thảo lần này, nguyên tắc điều chỉnh giá bán xăng dầu đã được Bộ Công Thương điều chỉnh hoàn toàn theo hướng thị trường và Nhà nước chỉ can thiệp theo Luật Giá để ổn định thị trường khi có cơ quan có thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh và mặt bằng giá thị trường của các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường.

Theo đó, giá bán xăng dầu được tính bằng công thức: Chi phí tạo nguồn + chi phí kinh doanh + lợi nhuận + thuế giá trị gia tăng. Trong đó, chi phí tạo nguồn, gồm: chi phí tạo nguồn từ nguồn nhập khẩu, chi phí tạo nguồn từ nguồn trong nước, do thương nhân tự xác định theo thực tế kinh doanh, thay vì Bộ Công Thương sẽ áp khung giá như các dự thảo trước.

Tương tự, chi phí kinh doanh là chi phí lưu thông xăng dầu trong nước thực tế, gồm chi phí bán buôn, chi phí bán lẻ ở nhiệt độ thực tế của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng.

Lợi nhuận sẽ do thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu tự xác định theo thực tế kinh doanh. Còn thuế giá trị gia tăng sẽ thực hiện theo quy định pháp luật về thuế.

Thương nhân đầu mối và thương nhân phân phối sẽ được tự tính toán và công bố giá bán buôn, giá bán lẻ xăng dầu trong và ngoài hệ thống của mình, sau đó thông báo về Bộ Công Thương, UBND cấp tỉnh, Sở Công Thương và Chi cục Quản lý thị trường nơi thương nhân có hệ thống phân phối.

Ngoài ra, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu sẽ phải kết nối mạng với cơ quan quản lý nhà nước về dữ liệu kê khai giá.

Đây là quy định hoàn toàn mới và đã được giới chuyên gia, doanh nghiệp góp ý, tranh luận nảy lửa trong thời gian qua. Việc chuyển quyền tính toán và công bố giá xăng dầu vào Thứ 5 hàng tuần về các thương nhân đầu mối, và phân phối, thay vì Bộ Công Thương được đánh giá sẽ giúp thị trường xăng dầu trở nên cạnh tranh, minh bạch hơn.

Một nội dung đáng chú ý trong dự thảo lần này là Bộ Công Thương đã thay đổi quan điểm khi quy định, các thương nhân phân phối xăng dầu được mua từ các thương nhân phân phối khác, thay vì 5 dự thảo trước đó đều cấm.

Đặc biệt, với thương nhân bán lẻ xăng dầu, dự thảo quy định, đối tượng này phải ký hợp đồng mua hàng với thương nhân cung cấp xăng dầu (thương nhân đầu mối, phân phối).

Về dự trữ lưu thông xăng dầu, dự thảo quy định, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu phải duy trì dự trữ lưu thông xăng dầu tối thiểu bằng 20 ngày cung ứng, tính theo sản lượng tiêu thụ nội địa bình quân của thương nhân trong một ngày của năm trước liền kề, theo từng chủng loại xăng, dầu.