Thứ sáu, 27/12/2024

Mắm sút - ăn cả đại dương thu nhỏ

17/04/2022 1:00 PM (GMT+7)

Lâu lắm rồi tôi mới ăn lại mắm sút do người bạn từ Vạn Ninh (Khánh Hòa) gửi vào. Bạn nhắn, đây là mắm sút nhà làm, chín vừa ăn, bảo đảm sạch.

Tôi mở hũ mắm, mùi thơm dịu nhẹ lan tỏa, mùi của sông, muối, biển, như cả một đại dương thu nhỏ…

Mắm sút - ăn cả đại dương thu nhỏ - Ảnh 1.

Con sút giống con sò, nhưng nhỏ hơn nhiều

Con sút dạng như con sò, nhưng kích thước chỉ nhỏ hơn một đốt ngón tay. Loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ này có thịt dai mềm, nhiều dinh dưỡng. Tôi chưa thấy người ta bắt sút, nhưng nhìn cách họ ngồi gỡ từng con sút để có một hũ mắm thật là kỳ công.

Sút mang về, sau khi rửa sạch cát, mà thường là ngâm trong nước vài giờ, trút ra rổ cho ráo, sau đó dùng mũi dao tách nhẹ hai mảnh vỏ, lấy thịt sút ra bỏ vào cái xoong có ít nước muối cho ra hết tạp chất. Cuối cùng rửa lại sạch con sút và để ráo nước.

Tùy theo kinh nghiệm từng gia đình, người ta sẽ trộn sút với muối theo tỷ lệ một muối hai (hay ba) sút sau đó cho vào hũ.

Có người chỉ làm vậy là thành mắm, để được khoảng một tháng, khi lấy ra ăn, trộn các gia vị vào. Nhưng còn một cách làm khác là sau khi trộn sút với muối, rải lên trên hỗn hợp bắp hay nếp rang vàng giã nhỏ (gọi là thính) cùng với riềng xắt sợi thật nhuyễn và nén lại bằng cái vỉ tre. Đậy thật kín hũ khoảng một tuần thì ăn được. Mắm sút còn ngon hay không phụ thuộc vào tay nghề người muối và người nêm nếm gia vị sau cùng.

Thính rất quan trọng, quyết định độ thơm ngon của mắm sút. Do được làm từ gạo, nếp hay bắp rang vàng nên thính có mùi thơm hấp dẫn. Con sút vốn đã ngọt rồi, lại thêm thính và riềng làm nên một hỗn hợp giúp tăng thêm độ ngon đặc biệt. Quan trọng là làm sao cho thịt con sút không bị nát ngấu mà vẫn có nước để chấm.

Mắm sút - ăn cả đại dương thu nhỏ - Ảnh 2.

Món mắm sút độc đáo của Khánh Hòa

Ngày xưa ở chợ Thành (huyện Diên Khánh, Khánh Hòa) có bán mắm sút, thường do người ở Ninh Hòa hay Vạn Ninh mang vào. Má tôi mua loại mắm đã có thính và riềng, về chỉ cần giã ớt, tỏi trộn vào, có thể thêm xíu đường ăn chấm với thịt luộc. Ngon không thể tả. Mắm chua ngọt, thơm mùi con sút hòa với mùi thính và riềng, làm nên món mắm đặc trưng, rất khác biệt với các loại mắm khác.

Mắm sút ăn với bún phải là bún lọn và cầm tay chấm mới đúng điệu. Xế chiều, má tôi bày ra chén mắm sút và đĩa bún, lũ con xúm lại. Thật nhanh, đĩa bún sạch trơn mà chúng tôi còn thòm thèm. Mùa đông, đơn giản nhất là ăn mắm sút với cơm nóng, thêm ít rau thơm làm tăng vị thanh, tươi mới của mắm sút.

Sau này, mỗi lần đi công tác về qua chợ Ninh Hòa, chúng tôi hay ghé mua ít mắm sút về ăn hay làm quà. Mắm sút Ninh Hòa hay Vạn Ninh ngon như nhau, khó phân biệt xuất xứ, có lẽ do con sút đã ngon rồi nên chỉ cần gia giảm ớt tỏi theo khẩu vị người ăn.

Mua về, tôi bắt chước má múc mấy muỗng mắm sút trộn với ớt tỏi và thêm chút xíu đường cho dịu rồi ăn với thịt luộc. Nhà tôi ai cũng thích món này.

Tôi thử miếng mắm sút bạn gửi đã có đầy đủ gia vị. Mùi thính và riềng tỏa thơm, vị chua mặn của con sút làm tôi nhớ các bà, các cô bày xoong, thau ra trước nhà rồi ngồi gỡ từng con sút.

Mắm sút giờ đây có bán trên mạng, ghi xuất xứ hai nơi là Tu Bông (Hải Triều) và Bình Định. Tôi chưa thử, nhưng nhìn hình ảnh tôi thấy những chai mắm đã pha sẵn có ớt. Theo hướng dẫn sử dụng của nơi bán là pha mắm sút với đường, hoặc bột ngọt, thêm ngò rí hay lá é trắng, tỏi, rồi giã nhuyễn, vắt thêm chanh. Theo cách này, tôi nghĩ có lẽ cũng rất ngon. 

Bình luận của bạn
(*) Nội dung bắt buộc cần có
Bình luận
Xem thêm bình luận

Nhập thông tin của bạn

Sáng kiến biến phụ phẩm trái điều thành nước mắm chay lên sàn OCOP

Sáng kiến biến phụ phẩm trái điều thành nước mắm chay lên sàn OCOP

Nhờ bí quyết ủ lên men kết hợp công nghệ hiện đại, phế phẩm trái điều được chế biến thành nước mắm chay phục vụ thị trường, vừa giúp nông dân nâng cao thu nhập.

Nhập giá đỗ của cơ sở ngâm hóa chất, Bách Hóa Xanh nói gì?

Nhập giá đỗ của cơ sở ngâm hóa chất, Bách Hóa Xanh nói gì?

Liên quan vụ việc cơ sở sản xuất giá ngâm hóa chất đưa hàng vào Bách Hóa Xanh, Bách Hóa Xanh nói nhà cung cấp này chỉ cung cấp cho khu vực Đắk Lắk với tỷ lệ 2% trên tổng sản lượng mặt hàng giá đỗ đang

Mai vàng, hoa kiểng sẵn sàng phục vụ thị trường Tết

Mai vàng, hoa kiểng sẵn sàng phục vụ thị trường Tết

Nhiều nhà vườn tại TP.HCM đã sẵn sàng đưa mai vàng, hoa kiểng ra phục vụ thị trường Tết Ất Tỵ 2025. Chỉ còn khoảng 1 tháng nữa là Tết Nguyên đán, đây là điểm các nhà vườn rộn ràng, nhộn nhịp chuẩn bị cho mùa Tết.

Sau 12 năm, nhà máy Đạm Cà Mau cán mốc sản lượng 11 triệu tấn urea

Sau 12 năm, nhà máy Đạm Cà Mau cán mốc sản lượng 11 triệu tấn urea

Nhà máy Đạm Cà Mau chi nhánh của Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC, Hose: DCM) vừa chính thức cán mốc sản lượng 11 triệu tấn urea vào sáng 25/12/2024 sau 12 năm sản xuất.

Mỗi cửa hàng Bách Hóa Xanh thu hơn 2 tỷ đồng trong tháng 11

Mỗi cửa hàng Bách Hóa Xanh thu hơn 2 tỷ đồng trong tháng 11

Doanh thu chuỗi Bách Hóa Xanh trong tháng 11 đạt hơn 3.500 tỷ đồng. Bình quân trong tháng, mỗi cửa hàng thu hơn 2 tỷ.

Nhiều đường bay vàng từ TP.HCM đi các tỉnh đang gần cạn vé

Nhiều đường bay vàng từ TP.HCM đi các tỉnh đang gần cạn vé

Nhu cầu đặt vé máy bay Tết sớm của người dân tăng cao khiến nhiều đường bay từ TP.HCM đi các địa phương miền Trung, Tây Nguyên… đang gần cạn vé.