“Na Tra 2”, một bom tấn hoạt hình dựa theo thần thoại Trung Quốc, hiện là bộ phim có doanh thu cao nhất thế giới mọi thời đại tại một thị trường duy nhất, thu về con số khổng lồ 1,4 tỷ USD doanh thu bán vé tại Trung Quốc kể từ khi phát hành vào ngày 29/1.

Con số này vượt xa kỷ lục trước đó của “Star Wars: The Force Awakens”, bộ phim thu về 936 triệu USD tại Mỹ và Canada vào năm 2015. Sản phẩm của Trung Quốc này cũng là bộ phim đầu tiên không phải của Hollywood lọt vào top 20 phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại.

Thành công vang dội của “Na Tra 2” đã thổi bùng làn sóng tự hào và hân hoan của dân tộc và được trong nước coi là thành tựu mang tính bước ngoặt.

Trong nhiều thập kỷ, thị trường phim ảnh Trung Quốc đã bị thống trị bởi các bộ phim bom tấn Hollywood. Nhưng trong những năm gần đây, các tựa phim trong nước - trong các thể loại từ hành động và khoa học viễn tưởng đến lãng mạn và hoạt hình - đã ngày càng vượt xa các bộ phim phương Tây, một sự thay đổi được thúc đẩy bởi lòng tự hào văn hóa ngày càng tăng, cách kể chuyện tinh tế hơn và tiến bộ công nghệ nhanh chóng.

Khi kiểm duyệt ngày càng chặt chẽ và căng thẳng địa chính trị với Hoa Kỳ bùng phát, Hollywood càng gặp nhiều khó khăn hơn để vào thị trường từng rất béo bở này.

Ngành công nghiệp điện ảnh trong nước của Trung Quốc đã nắm bắt cơ hội này. Hoạt hình bắt nguồn từ văn hóa dân gian truyền thống Trung Quốc, được tăng cường bằng các hiệu ứng đặc biệt hiện đại, đã chứng minh là một công thức chiến thắng.

Đối với thế hệ nhà làm phim và khán giả Trung Quốc mới, lý do rất rõ ràng: Nếu tài năng của Trung Quốc có thể chuyển thể những tác phẩm chất lượng cao về những huyền thoại mà họ đã cùng lớn lên, tại sao lại phải dựa vào các hãng phim phương Tây để kể những câu chuyện Trung Quốc?

Sau khi phá kỷ lục tại Trung Quốc, “Na Tra 2” đã tiến ra nước ngoài, với các bản phát hành rộng rãi tại Úc và New Zealand vào thứ Năm 13/2 và Bắc Mỹ vào thứ Sáu 14/2. Nó đã trở thành một hit ngay lập tức trong cộng đồng người Hoa ở nước ngoài – nhiều người đã vội vã mua vé bán trước nhiều ngày và xếp hàng để xem buổi ra mắt.

Summer Wang, một nhà phân tích dữ liệu đã tham dự buổi ra mắt phim tại Los Angeles, cho biết: "Ngay cả những người trước đây không quan tâm đến anime, như tôi, cũng bị thu hút bởi bộ phim này vì sự nhiệt tình và truyền miệng tích cực ở Trung Quốc".

Công thức thành công

Đây là phần tiếp theo của bộ phim ăn khách năm 2019, mọi yếu tố đã tạo nên sự thành công vang dội cho “Na Tra 2”.

Bộ phim không gặp nhiều đối thủ đáng gờm khi ra mắt vào đầu kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, thời điểm đi xem phim cao điểm của các gia đình Trung Quốc.

Dựa trên một tiểu thuyết thế kỷ 16, bộ phim có các nhân vật quen thuộc với khán giả Trung Quốc ở mọi lứa tuổi. Nhưng nó cũng mang đến những góc nhìn mới mẻ, phù hợp với thế hệ trẻ, Xiaoning Lu, một chuyên gia về điện ảnh Trung Quốc tại Đại học SOAS London cho biết.

“Đây là một bộ phim thương mại rất thành công. Một mặt, nó có công nghệ hoạt hình tiên tiến, mặt khác, nó nổi trội về mặt kể chuyện. Nó thân thiện với gia đình, thú vị khi xem với một chút tinh thần nổi loạn,” Lu nói. “Trên thực tế, nó là sự kết hợp của nhiều công thức khác nhau kết hợp lại với nhau và hiệu quả.”

Sinh ra với số phận ma quỷ và sức mạnh phi thường, nhân vật chính, Na Tra, "xấu xí dễ thương" và tinh nghịch, không sợ thách thức quyền uy của thiên đường và đối đầu với các vị thần đã thao túng quyền lực để phục vụ cho mục đích của riêng họ.

Sabrina Qiong Yu, giáo sư điện ảnh và nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Newcastle, cho biết: “Những thông điệp mà bộ phim truyền tải có sức ảnh hưởng đến nhiều đối tượng khán giả khác nhau và phản ánh nhiều thách thức của thời đại chúng ta, chẳng hạn như thách thức cấu trúc, thể chế và thẩm quyền đã được thiết lập; chủ đề về tình yêu gia đình và tình bạn; sự nhầm lẫn về bản sắc”.

“Nó giống như 'món súp gà cho tâm hồn' hoặc một chút phấn khích trong bầu không khí u ám của thời đại”.

Bộ phim cũng mời gọi sự diễn giải cởi mở, một số khán giả theo chủ nghĩa dân tộc háo hức phát hiện ra những "quả trứng Phục sinh" mà họ diễn giải thành ẩn dụ chính trị chế giễu nước Mỹ — chẳng hạn như các vật thể giống với ký hiệu đồng USD, Quốc huy Mỹ, Lầu Năm Góc và virus corona.

Nhiều bộ phim bom tấn gần đây của Trung Quốc đã tận dụng tình cảm dân tộc chủ nghĩa đang dâng cao, đạt được thành công vang dội.

Niềm tự hào dân tộc

Sau khi phá vỡ kỷ lục phòng vé, “Na Tra 2” nhanh chóng nổi lên như một chiến thắng của ngành công nghiệp hoạt hình và điện ảnh Trung Quốc.

Theo phần giới thiệu cuối phim, bộ phim được thực hiện hoàn toàn tại Trung Quốc, với sự tham gia của 138 công ty hoạt hình và hơn 4.000 thành viên đoàn làm phim.

Đạo diễn Yang Yu, một chuyên gia y khoa chuyển sang làm phim hoạt hình, chia sẻ với đài truyền hình nhà nước CCTV rằng ban đầu ông đã tiếp cận các đoàn làm phim quốc tế để thực hiện một số cảnh quay quan trọng, nhưng kết quả không như mong đợi. Vì vậy ông đã quay lại trong nước.

Yang thừa nhận rằng các hãng phim Trung Quốc vẫn đang phải cố gắng đuổi kịp các đối thủ nước ngoài hàng đầu về công nghệ và quy trình công nghiệp, mặc dù khoảng cách đang dần thu hẹp.

Ngành công nghiệp hoạt hình của Trung Quốc đã đi một chặng đường dài. Trong một thị trường mà nhiều thế hệ khán giả lớn lên với những bộ phim của Disney và Pixar của Hollywood và Studio Ghibli của Nhật Bản, ngày càng có nhiều phim hoạt hình trong nước đột phá trong những năm gần đây, đặc biệt là những phim đề cao văn hóa truyền thống.

Câu chuyện tương tự cũng xảy ra trong các lĩnh vực giải trí khác. Năm ngoái, “Black Myth: Wukong”, một trò chơi điện tử Trung Quốc dựa trên tiểu thuyết kinh điển thế kỷ 16 “Tây Du Ký” và có đồ họa tiên tiến, đã trở thành một tác phẩm bán chạy nhất quốc tế.

Khi doanh thu phòng vé của "Na Tra 2" lần lượt vượt qua các tác phẩm kinh điển của Hollywood, khán giả Trung Quốc đã tập hợp lại để ủng hộ bộ phim và đẩy doanh số bán vé lên một tầm cao mới.

Trên mạng xã hội Trung Quốc, người dùng kêu gọi nhau ra rạp – và thậm chí xem phim nhiều lần. Một hashtag thịnh hành trên trang web tiểu blog Weibo đã so sánh sự vươn lên của bộ phim trên bảng xếp hạng phòng vé toàn cầu với việc “giương cao lá cờ quốc gia”.

Vào đêm thứ năm, bộ phim đã đạt doanh thu bán vé kỷ lục 100 tỷ nhân dân tệ (13,7 tỷ USD), vượt qua “The Super Mario Bros. Movie” để trở thành bộ phim hoạt hình có doanh thu cao thứ ba từ trước đến nay, chỉ sau “Frozen 2”.

Báo chí Trung Quốc dành nhiều lời khen ngợi cho "Na Tra 2", coi đây là ví dụ điển hình cho " sự tự tin về văn hóa " ngày càng tăng của Trung Quốc.

Tuy nhiên, "Na Tra 2" đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc giành được chỗ đứng vững chắc ở thị trường nước ngoài, nơi phim sẽ phải cạnh tranh với "Captain America: Brave New World" mới ra mắt. Và ngoài cộng đồng người Hoa ở nước ngoài, phim có thể sẽ gặp khó khăn trong việc kết nối với lượng khán giả quốc tế rộng lớn hơn, khán giả và các chuyên gia cho biết.