Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc tuần trước càng làm dấy lên lo ngại khi gợi ý rằng Seoul có thể nhượng bộ về một số mặt hàng nông sản, dù ông cho rằng cần bảo vệ những mặt hàng nhạy cảm, như một phần trong thỏa thuận nhằm xóa bỏ hoặc giảm bớt các mức thuế trừng phạt mà Mỹ đang áp dụng đối với ô tô, thép và một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực khác.

“Táo Mỹ rất rẻ. Chúng tôi không thể cạnh tranh được với họ” - ông Shim Chun-taek, một người nông dân đời thứ ba đã trồng táo suốt hai thập kỷ qua, chia sẻ.

Hiện ông lo rằng nông dân Hàn Quốc có nguy cơ trở thành vật hy sinh để xoa dịu Mỹ và hỗ trợ cho ngành sản xuất của nước nhà.

Mỹ từ lâu đã kêu gọi mở rộng quyền tiếp cận thị trường đối với các sản phẩm nông nghiệp của mình, từ thịt bò đến táo và khoai tây. Hồi tháng Tư, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ trích mạnh các mức thuế cao áp đặt lên gạo tại Hàn Quốc và Nhật Bản.

Hàn Quốc đã có những bước tiến trong việc mở cửa thị trường, hiện Hàn Quốc là nước nhập khẩu thịt bò Mỹ nhiều nhất và là điểm đến lớn thứ 6 cho hàng nông sản Mỹ nói chung.

Tuy nhiên, Washington vẫn phàn nàn về các rào cản phi thuế quan còn tồn tại.

Cơ quan kiểm dịch của Hàn Quốc đến nay vẫn đang xem xét các đề nghị tiếp cận thị trường từ Mỹ đối với mặt hàng táo – dù hồ sơ đã được nộp từ hơn 30 năm trước – khiến Washington nhiều lần kêu gọi đẩy nhanh quy trình phê duyệt đối với nhiều loại trái cây và khoai tây.

Giá cả tăng cao

Việc mở cửa thị trường sẽ tạo thêm áp lực lên những người trồng táo vốn đang đối mặt với hàng loạt khó khăn, từ biến đổi khí hậu đến dân số già và cháy rừng - tất cả đều khiến chi phí tăng, sản lượng giảm và giá bán cao hơn.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc, ông Rhee Chang-yong, năm ngoái cho biết giá táo và các mặt hàng nông sản tăng vọt đang góp phần gây ra lạm phát, và rằng cần cân nhắc tăng cường nhập khẩu.

Ngân hàng Trung ương cũng lưu ý rằng giá thực phẩm tại Hàn Quốc cao hơn mức trung bình của các nước OECD, trong đó giá táo gần như cao gấp ba lần mức trung bình OECD.

“Tôi nghĩ sẽ khó có thể biện minh cho việc bảo hộ tuyệt đối một số lĩnh vực nông nghiệp chỉ vì tính nhạy cảm cao của nó” - ông Choi Seok-young, cựu trưởng đoàn đàm phán hiệp định thương mại tự do Hàn - Mỹ, nhận định.

Ông Choi - hiện là cố vấn cấp cao tại công ty luật Lee & Ko - cho rằng quá trình kiểm dịch kéo dài là điều “khó có thể xem là hợp lý dựa trên cơ sở khoa học và các chuẩn mực quốc tế”.

Nông nghiệp đã trở thành một trong những điểm vướng trong đàm phán thương mại Mỹ với Hàn Quốc và Nhật Bản, sau khi các nước như Indonesia và Anh đồng ý mở cửa hơn với nông sản Mỹ trong các thỏa thuận gần đây.

Hàn Quốc từ lâu đã hạn chế nhập khẩu thịt bò Mỹ từ bò trên 30 tháng tuổi. Thỏa thuận năm 2008 giữa Mỹ và Hàn Quốc nhằm dỡ bỏ các hạn chế này từng dẫn đến làn sóng biểu tình lớn tại Hàn Quốc do người dân lo ngại về bệnh bò điên.

Ông Shim, 48 tuổi, người dậy từ 3 giờ sáng mỗi ngày để làm vườn táo, nói rằng không thể trồng loại cây nào khác ở vùng núi này.

Các cuộc đàm phán về thuế quan đã châm ngòi cho làn sóng phản đối từ các nhóm nông dân. Và có thể sẽ còn nhiều nữa.

“Chúng tôi phản đối việc nhập khẩu táo dưới bất kỳ hình thức nào” - bà Youn Kyung-hee, thị trưởng huyện Cheongsong nói và nhấn mạnh rằng người dân sẽ không “ngồi yên” nếu Seoul mở cửa thị trường.