Thủ tướng kêu gọi giảm giá nhà, các doanh nghiệp bất động sản vẫn ngó lơ?

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), nhận định, từ năm 2020 đến nay, thị trường bất động sản rơi vào khó khăn và "lệch pha" cung - cầu, "lệch pha" phân khúc thị trường, mất cân đối sản phẩm nhà ở và tình trạng này ngày càng nghiêm trọng.

Tình trạng "lệch pha" phân khúc thị trường, "lệch" về phân khúc nhà ở cao cấp và thiếu căn hộ nhà ở bình dân đã cho thấy mô hình "kim tự tháp" thị trường nhà ở hiện nay bị "lộn ngược đầu", mất cân đối, không bền vững.

"Lệch pha" nhà ở ngày càng nghiêm trọng

Cụ thể, Chủ tịch HoREA lý giải, thị trường bất động sản bền vững thì phân khúc nhà ở bình dân bao gồm nhà ở giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội lẽ ra phải chiếm đa số, tỷ lệ cao nhất nhưng trên thực tế lại quá ít. Thậm chí, trong 3 năm gần đây thì không còn loại nhà này, trong lúc phân khúc nhà ở cao cấp lẽ ra chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ nhất thì trên thực tế lại chiếm tỷ lệ lớn nhất đến 70-80% áp đảo thị trường nhà ở.

Thực tế này đã dẫn đến tình trạng đầu cơ, găm giữ làm méo mó thị trường bất động sản và "ngốn" một nguồn lực lớn của xã hội, mà xét về mặt kinh tế thì đã có sự lãng phí nguồn lực xã hội, trong đó có tình trạng lãng phí do sử dụng nguồn lực đất đai chưa thật hiệu quả.

Theo ông Châu, để đảo ngược mô hình thị trường nhà ở như "kim tự tháp lộn ngược" về lại mô hình "kim tự tháp" cân đối, hài hòa, bền vững với phân khúc nhà ở giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội, nhà ở trung cấp phải là phân khúc nhà ở chủ đạo của thị trường thì đòi hỏi tất cả các chủ thể có liên quan phải đề cao trách nhiệm, chung tay tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, công khai, minh bạch và bền vững.

Trên thực tế, tại các hội nghị về thị trường bất động sản thời gian gần đây, Thủ tướng Chính phủ về yêu cầu các doanh nghiệp "phải cơ cấu lại phân khúc và giảm giá bán sản phẩm" nhưng trên thực tế, các doanh nghiệp bất động sản đến nay chưa thực sự triển khai tích cực.

"Câu hỏi của Thủ tướng Chính phủ về trách nhiệm của các doanh nghiệp bất động sản cần phải được các Tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản trả lời ngay bằng hành động cụ thể trong việc cơ cấu lại sản phẩm nhà ở hướng về nhu cầu thực và giảm giá bán nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân để cùng chung tay tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững", ông Châu nói.

Thậm chí, Chủ tịch HoREA còn đưa ra một hiện tượng, trong các năm qua do "vướng mắc pháp lý" nên rất thiếu nguồn cung dự án nhà ở dẫn đến hiện tượng một số dự án nhà ở "may mắn" được phê duyệt và triển khai thực hiện thì có trường hợp dự án theo mục tiêu ban đầu là dự án nhà ở bình dân, dự án nhà ở trung cấp đã được doanh nghiệp chủ đầu tư "tút" lại, chuyển thành dự án nhà ở với "mác" nhà ở cao hơn.

Có doanh nghiệp thậm chí còn "đánh vống" lên nhà ở cao cấp để "tối đa hóa lợi nhuận", nên thị trường bất động sản thiếu hẳn loại nhà ở bình dân giá vừa túi tiền phù hợp với thu nhập của người dân.

Chưa kể, thị trường cũng rất thiếu nhà ở xã hội do việc đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội cũng gặp "vướng mắc pháp lý", mà thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội còn khó hơn cả dự án nhà ở thương mại.

Các chủ thể liên quan phải chung tay thế nào?

Để hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng để gỡ vướng cho thị trường bất động sản, cũng là các để doanh nghiệp "tự cứu mình", HoREA đề nghị các tập đoàn, doanh nghiệp thực hiện giảm giá bán sản phẩm nhà ở, giảm bớt kỳ vọng lợi nhuận, không "neo giữ giá cao". Đồng thời tăng chiết khấu và có các chính sách khuyến mãi, hậu mãi nhằm kích cầu tiêu dùng trên thị trường bất động sản để tăng "niềm tin thị trường", tạo dòng tiền và thanh khoản cho doanh nghiệp theo kinh nghiệm của ông bà ta là "thà bán lỗ còn hơn vay lời".

HoREA cũng đề nghị các tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản cần chuyển hướng đầu tư về phân khúc nhà ở bình dân giá vừa túi tiền phù hợp với thu nhập của người dân và tham gia thực hiện "Chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030" để có thể tiếp cận gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất thương mại thông thường.

Hiệp hội đề nghị các Tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản tham gia thực hiện các chương trình xây dựng lại nhà chung cư cũ, chương trình chỉnh trang, di dời nhà trên và ven kênh rạch...

Đồng thời, HoREA đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tập trung tháo gỡ các "vướng mắc pháp lý" để tăng nguồn cung dự án nhà ở trên thị trường, là cơ sở để tăng nguồn cung nhà ở bình dân giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội và việc tăng nguồn cung nhà ở này sẽ tác động làm "bình ổn" giá nhà theo quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh của thị trường.

Bên cạnh đó, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng sớm trình Chính phủ quy định chi tiết "các giai đoạn của dự án đầu tư xây dựng nhà ở" theo quy định tại Điều 34 Luật Nhà ở 2023, để "chuẩn hóa" quy trình, thủ tục hành chính xét duyệt dự án nhà ở thương mại, dự án nhà ở xã hội để rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục đầu tư có sử dụng đất.

Hiệp hội cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét hoàn thiện Đề án Luật Đất đai (sửa đổi) xây dựng cơ chế, chính sách về sử dụng đất hiệu quả, tiết kiệm để thực hiện các dự án bất động sản, trong đó có dự án nhà ở thương mại, dự án nhà ở xã hội bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2023...,

"Giải pháp này để tạo điều kiện tiếp cận đất đai thông thoáng cho các nhà đầu tư, bảo đảm thu đúng, thu đủ, không làm thất thu nguồn thu ngân sách nhà nước, không làm thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai và kiến tạo môi trường đầu tư minh bạch", ông Châu nói thêm.