Tiệm trà lịch sử này được du khách và người dân Amsterdam rất yêu thích, nhưng có thể nó sẽ không còn hoạt động được lâu nữa.

Chủ sở hữu lâu năm của nơi này, bà Marie-Louise Velder, có kế hoạch đóng cửa vào cuối tháng 5 vì bà không thể tiếp tục duy trì hoạt động sau nhiều năm giá thuê nhà tăng vọt — một bước lùi đáng kể đối với việc bảo tồn bản sắc của thủ đô Hà Lan trong làn sóng giá thuê nhà tăng cao và sự đô thị hóa đang diễn ra, một phần là do tình trạng du lịch quá mức.

Velder, 76 tuổi, sinh ra và lớn lên tại Amsterdam và đã sở hữu cửa hàng này từ năm 1999. Bà nói với CNN rằng bà đã nhận được rất nhiều sự ủng hộ từ khách hàng và bạn bè kể từ khi tờ báo Hà Lan Het Parool đưa tin về việc đóng cửa vào giữa tháng 4.

Bà cho biết bà rất mong muốn được chia sẻ câu chuyện của mình với nhiều người hơn với hy vọng giúp cô giữ vững lập trường của mình.

Những khách hàng lâu năm đã bày tỏ nỗi buồn sâu sắc trước tin tức này. Kate Carlisle, một cư dân tám năm của Amsterdam và là một du khách lâu năm, lần đầu tiên phát hiện ra 't Zonnetje trong một chuyến đi đến thủ đô Hà Lan trước khi chuyển đến đó. Cô nói rằng việc đóng cửa 't Zonnetje sẽ là một mất mát đáng kể cho thành phố.

“Đây là một di sản, bản thân tòa nhà, lịch sử đằng sau nó, con phố” - Carlisle nói với CNN Travel. “Vì vậy, tôi thực sự hy vọng rằng có thể có điều gì đó xảy ra để bắt đầu bảo vệ nơi này. Nếu không, nơi này sẽ chỉ giống như các trung tâm mua sắm. Và đó không phải là mục đích của Amsterdam. Đó không phải là lý do khiến mọi người đến đây”.

Dấu ấn lịch sử

't Zonnetje, nằm giữa một cửa hàng hoa và một cửa hàng quần áo. Bước vào đây người ta có cảm giác như đang quay ngược thời gian. Sàn gỗ của cửa hàng là nguyên bản, với những chiếc kệ đựng những hộp trà lá rời và gia vị đã cũ. Những chiếc máy pha cà phê hạt nguyên chất từ các quốc gia trên thế giới, bao gồm Ethiopia, Bồ Đào Nha và Peru, được đặt cạnh nhau sau quầy, trên đó có một chiếc cân Berkel cổ điển tạo nên sự hiện diện uy nghiêm.

Theo mục nhập của 't Zonnetje trên trang web du lịch của Amsterdam, tòa nhà được cho là có niên đại từ năm 1642 (mặc dù một cuốn sách về cửa hàng của một tác giả người Hà Lan và là chủ cửa hàng trước đây mà Velder giữ lại ghi ngày thành lập là năm 1612).

Bà Velder mua lại doanh nghiệp này vào năm 1999 mà không có hợp đồng, "chỉ là một cái bắt tay", bà nói. Vài năm đầu tiên là một quá trình học tập gian nan, nhưng Velder, quyết tâm, cho biết bà đã đắm mình vào việc tìm hiểu càng nhiều càng tốt về ngành và những gì khách hàng đang tìm kiếm.

Velder cho biết: “Phải mất ít nhất năm, sáu năm tôi mới hiểu được uống trà và uống cà phê thực sự là gì, tôi phải nhìn vào đâu, phải làm gì và điều gì quan trọng hơn”.

Cuối cùng, bà đã đạt được bước tiến, tạo dựng được danh tiếng về các sản phẩm chất lượng cao có nguồn gốc từ khắp nơi trên thế giới. Trước đây, cửa hàng đã cung cấp tới 350 loại trà — một số được làm theo "công thức bí mật" của riêng bà, Velder cho biết — mặc dù bà đã cắt giảm việc đặt hàng mới do kế hoạch đóng cửa. Hiện tại, có 15 loại cà phê.

Trong những năm qua, cửa hàng cũng có một quán cà phê tại chỗ, nơi khách hàng có thể nán lại bên tách cà phê và trò chuyện. Velder cho biết quán đã đóng cửa kể từ khi xảy ra đại dịch.

Mặc dù vậy, các nhân viên cho biết 't Zonnetje vẫn là một phần quan trọng trong tinh thần thực sự của Amsterdam, một nơi là điểm tụ họp của hàng xóm và du khách đồng thời lưu giữ nhiều thế kỷ lịch sử.

“Nó không chỉ là một cửa hàng — nó còn có vai trò xã hội rất quan trọng,” Nathalie Teton, người đã làm việc tại 't Zonnetje từ năm 2021, giải thích. “Có rất nhiều người cũng sống một mình đến đây, uống một tách trà và cà phê, trò chuyện với Marie-Louise”.

“Tất nhiên, có những quán trà và cà phê khác ở Amsterdam. Nhưng chúng phổ biến hơn. Quán này thực sự độc đáo”.

Du lịch quá mức

Amsterdam, thành phố đang trong năm kỷ niệm 750 năm thành lập vào tháng 10 năm nay, đã phải vật lộn trong nhiều năm để tìm cách bảo tồn lịch sử độc đáo của mình khi tình trạng du lịch quá mức đe dọa làm thay đổi vĩnh viễn bản sắc của thành phố.

Trong thập kỷ qua, các quan chức thành phố đã tập trung nỗ lực phát triển du lịch vào việc ngăn chặn làn sóng du lịch và thu hút đúng loại du khách đến thành phố: những người đến để chiêm ngưỡng các bảo tàng và văn hóa của Amsterdam, chứ không phải tham gia vào các tệ nạn khét tiếng ở đây .

Nhiều biện pháp đã được thực hiện: Tăng thuế du lịch, cấm các tour du lịch trong khu phố lịch sử De Wallen, cấm tàu du lịch và hạn chế mở cửa các cửa hàng phục vụ riêng cho khách du lịch. Tuy nhiên, kết quả lại trái chiều, và một số biện pháp — chẳng hạn như lệnh cấm cho thuê nhà nghỉ dưỡng năm 2020 ở một số khu phố — đã bị tòa án bác bỏ .

Trong khi đó, các doanh nghiệp có tuổi đời hàng thế kỷ như 't Zonnetje, vốn đã bám rễ lâu đời tại các khu phố địa phương của họ, vẫn ngày càng dễ bị ảnh hưởng bởi giá thuê tăng cao, vì các quán ăn hợp thời trang TikTok, các cửa hàng đồ ngọt bình dân và "quán cà phê" chuyên về cần sa đang gia tăng trong nhóm khách du lịch. Vào tháng 3 năm 2023, cựu ngôi sao quyền anh người Mỹ Mike Tyson đã mở cửa hàng cần sa đầu tiên của mình tại Amsterdam, ngay dưới phố SoHo House và W Amsterdam.

Một số chuyên gia cho rằng các viên chức thành phố đã không làm đủ để bảo vệ các doanh nghiệp lâu đời, do địa phương sở hữu như 't Zonnetje. Dimitris Dalakoglou, một nhà nhân chủng học đô thị và là giáo sư tại Vrije Universiteit Amsterdam, đã nói với CNN rằng ban lãnh đạo thành phố ở Amsterdam và các thành phố châu Âu khác từ lâu đã "từ bỏ" việc "ngăn chặn thảm họa đô thị này".

Trong một bài viết năm 2018, ông cảnh báo Amsterdam đang trở thành "một mặt tiền trống rỗng" và cho biết việc đóng cửa Zonnetje đánh dấu thêm một "cái chết nhỏ" nữa cho thành phố.

“Bất động sản Amsterdam đang thay đổi nhanh chóng để phục vụ cho lợi nhuận tư bản: lĩnh vực ngân hàng, các nhà đầu tư bất động sản và những cư dân/người sử dụng không gian đô thị mới giàu có hơn, trong khi các nhóm đô thị trước đây dần dần bị đẩy ra xa”, Dalakoglou cho biết. “Hầu như mọi chính sách của không gian đô thị đều hướng đến mục tiêu này, ngay cả những chính sách tuyên bố hướng đến mục tiêu ngược lại”.

Giá thuê tăng

Tại 't Zonnetje, Velder tuyên bố rằng chủ tòa nhà đã liên tục tăng tiền thuê, vào khoảng năm 2019, là khoảng 18.000 euro (khoảng 20.000 USD) mỗi năm . Vào tháng 9 năm 2024, chủ nhà đề xuất tăng thêm, tăng gấp đôi tiền thuê lên khoảng 6.000 euro (khoảng 6.800 USD) mỗi tháng.

Theo Het Parool, Velder đã đưa chủ nhà ra tòa vì đề xuất tăng giá đó. Nhưng ngay cả với quyết định của thẩm phán về việc giảm tiền thuê nhà xuống còn khoảng 50.000 euro mỗi năm (56.000 ÚDS), chi phí kinh doanh — bao gồm cả tiền lương cho bốn nhân viên — vẫn quá cao để trang trải với doanh số chỉ mang lại khoảng 300 euro (khoảng 340 USD) mỗi ngày, Velder cho biết.

Tiền thuê nhà tăng cao không phải là thách thức duy nhất mà Velder phải đối mặt trong nhiều năm qua.

Velder cũng đã có tranh chấp với một doanh nhân địa phương mà bà cho là đã đề nghị giúp đỡ doanh nghiệp khi doanh nghiệp này gặp khó khăn về tài chính. Một thỏa thuận được đề xuất không bao giờ thành hiện thực và cuối cùng cả hai đã ra tòa, theo Het Parool .

Trong email gửi cho CNN, luật sư Maarten Hilberdink ở Amsterdam, người đại diện cho Velder trong nhiều vụ án khác nhau, đã mô tả khả năng đóng cửa của cửa hàng là "mất mát lớn cho Amsterdam".

“Marie-Louise đã xây dựng nên một thứ gì đó rất đặc biệt và thật đáng tiếc khi bà phải dành những năm cuối đời mình với tư cách là một doanh nhân vào các cuộc chiến pháp lý và giờ đây cửa hàng đặc biệt này đã mất khỏi Amsterdam”, ông nói.