Giá xăng liên tục tăng trong 5 kỳ điều hành gần đây, liên tục thiết lập mức kỷ lục và đang đạt mức cao nhất trong lịch sử. Theo đó, giá xăng E5RON92 hiện ở mức 30.239 đồng/lít, xăng RON95-III 31.573 đồng/lít.
Ép giá đầu vào vô hình trung gây thiệt hại cho nền kinh tế đất nước
Trao đổi bên lề Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, trong trường hợp giá xăng dầu tăng quá cao, cần tính toán đến các công cụ như chính sách an sinh hỗ trợ cho đối tượng yếu thế.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên
Theo Bộ trưởng, về nguyên tắc, tăng giá xăng dầu làm tăng giá vật tư đầu vào, từ đó làm tăng chi phí sản xuất, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai chương trình phục hồi kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, Việt Nam đang là đối tác thương mại của rất nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ, do đó, nếu "ép giá đầu vào", các nước có thể kiện chúng ta về chống bán phá giá, chống trợ cấp, thậm chí là thao túng tiền tệ.
Chưa kể, hệ lụy của việc duy trì giá xăng dầu ở mức quá thấp là tình trạng buôn lậu xăng dầu qua biên giới. Hiện nay, giá xăng của Việt Nam còn thấp hơn giá thế giới, dẫn tới tình trạng "chảy" xăng dầu ra nước ngoài. Vì thế, cần phải cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng chứ không nói một chiều.
Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho hay, vẫn phải cố gắng dùng các công cụ, kể cả thuế, cũng như kiểm soát thị trường để giảm giá. Mục tiêu là để kiểm soát giá, đảm bảo hiệu quả quản lý cả trong nước và phù hợp với quy định, luật pháp quốc tế.
Có thật ép giá xăng dầu xuống thấp sẽ bị kiện chống bán phá giá?
Còn theo đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn đại biểu Thành phố Hà Nội, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, giá xăng dầu trong nước tăng chủ yếu do giá xăng dầu thế giới tăng mạnh. Khi giá xăng dầu tăng thì đối tượng chịu tác động lớn nhất là người dân và cả nền kinh tế. Chắc chắn phải làm thế nào đó để hạn chế tăng giá xăng dầu, thực hiện bình ổn giá xăng dầu.
Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn đại biểu Thành phố Hà Nội, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
"Điều đó không chỉ mang lại ổn định đời sống cho người dân mà còn thực hiện được vai trò điều hành vĩ mô của nhà nước. Đó là nhiệm vụ đặt ra, là bài toán mà Chính phủ phải tính đến", ông Cường cho hay.
Liên quan tới nhận định "nếu ép giá xăng dầu - nguyên liệu đầu vào của nền kinh tế - xuống quá thấp thì sẽ gây thiệt hại cho nền kinh tế" của Tư lệnh ngành Công Thương, ông Hoàng Văn Cường cho rằng, nếu can thiệp bằng những biện pháp hành chính hoặc biện pháp trợ cấp để "ép" giá xăng dầu xuống thấp, hoàn toàn có thể rơi vào trạng thái bị kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp.
“Tuy nhiên, nếu dùng các biện pháp thị trường một cách sòng phẳng để giá xăng dầu xuống thấp thì không có cơ sở nào để các nước kiện chúng ta về vấn đề này. Chẳng hạn như những cam kết về cắt giảm thuế nhập khẩu, chúng ta hoàn toàn có quyền hoặc thuế giá trị gia tăng, thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt… việc giảm hay không là quyền của chúng ta”, ông Cường khẳng định.
Về dư địa giảm giá xăng dầu, theo ông Cường, rõ ràng nguyên liệu nhập khẩu vào cao thì đội giá thành lên nên chúng ta chỉ còn một cách là cắt giảm bớt phần thu như thuế phí. Khi xăng còn tăng giá thì đó là dư địa để chúng ta tiếp tục giảm các loại thuế.
Mặc dù, ngay lúc này, việc giảm các loại thuế cùng các chính sách miễn, hoãn, giảm các loại đóng góp sẽ ảnh hưởng nguồn thu ngân sách, nhưng chúng ta chấp nhận việc ảnh hưởng nguồn thu ngân sách.
Theo đại biểu đoàn Hà Nội, có 2 điểm phải chú ý, thuế tiêu thụ đặc biệt là thuế để điều tiết hành vi để người ta lựa chọn xem tiếp tục tiêu thụ nhiều hay lựa chọn cái khác. Trong bối cảnh chúng ta có được khả năng lựa chọn thì thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ có tác dụng tốt. Ví dụ như giữa tiêu dùng xăng sinh học và xăng khác thì thuế tiêu thụ đặc biệt khác nhau nên chúng ta phải tính đến có thể điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt vì xăng dầu bây giờ không phải là mặt hàng xa xỉ nữa. Tuy nhiên, phải tính làm sao vẫn có điều tiết hành vi tiêu dùng để lựa chọn.
"Thuế bảo vệ môi trường đang tính chung trên các loại xăng dầu thì có thể là yếu tố để chúng ta điều chỉnh để mỗi yếu tố đầu vào giảm đi sẽ cho giá bán ra giảm", ông Cường nhấn mạnh.
