Xuất khẩu năm 2022: tạo đột phá từ cơ chế, chính sách

Doanh nghiệp tới tấp xuất khẩu đầu năm

Đúng thời khắc giao thừa (31/1) tại cảng Tân Cảng – Cát Lái (TP Hồ Chí Minh), lô hàng đầu tiên được xếp lên tàu Cape Quest của hãng tàu CMA CGM (Pháp), tải trọng 30.000 tấn, đã đưa container hàng đầu tiên của doanh nghiệp (DN) Việt Nam rời cảng Cát Lái đến cảng Singapore và trung chuyển tiếp đến Mỹ. Đây là lô hàng thủy hải sản - một trong 10 nhóm hàng xuất khẩu chủ lực, góp phần giúp kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt mức tăng trưởng kỷ lục năm 2021. Sang ngày 1/2, 100 tấn thanh long trị giá 1,4 tỷ đồng đã xuất qua cửa khẩu đường bộ số 1 Kim Thành (Lào Cai) thành công...

Với ngành Dệt may, thời điểm sau Tết thường ít đơn hàng, nhưng những ngày đầu năm mới, công nhân Tổng Công ty Cổ phần May 10 đã bắt nhịp ngay vào công việc để kịp tiến độ 20 container đơn hàng xuất khẩu trong tuần đầu tiên của năm 2022. Chia sẻ trên Báo Tin tức, ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cổ phần May 10 cho biết, ngay từ đầu năm, số lao động quay trở lại làm việc sau Tết của DN đã đạt trên 90%, thậm chí có nhà máy đạt 100%.

Đến nay, May 10 đã có đơn hàng ký kết đến hết quý II/2022. Thậm chí, các mặt hàng chủ lực như veston và sơ mi sau 15 tháng trống đơn hiện đã có đơn đặt hàng đến hết quý III/2022. Ngoài những khách hàng cũ, năm nay, May 10 có thêm những khách hàng mới từ Mỹ, châu Âu, Canada, Đài Loan, Hàn Quốc...

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 9 ngày nghỉ Tết, có 2.462 DN Việt Nam đã đăng ký 20.460 tờ khai xuất nhập khẩu hàng hóa (cao gấp gần 2 lần so với dịp Tết năm 2021) tại 142 chi cục hải quan và tương đương (tăng 16 chi cục) thuộc 34 cục hải quantỉnh, thành phố. Tổng trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước đạt 3,05 tỷ USD, tăng 83% so với dịp Tết năm 2021; trong đó xuất khẩu hàng hóa đạt 1,47 tỷ USD, cao gấp 2 lần, chiếm 48% tổng trị giá xuất nhập khẩu; trong khi nhập khẩu hàng hóa đạt 1,58 tỷ USD, chiếm 52% tổng trị giá xuất nhập khẩu, tăng 68%. Đến hết ngày 6/2/2022, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước sơ bộ đạt 61,85 tỷ USD.

Tạo đột phá từ cơ chế, chính sách 

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong năm 2022, Bộ tiếp tục xây dựng các cơ chế, chính sách xuất nhập khẩu phù hợp với diễn biến tình hình trong và ngoài nước. Theo đó, cơ chế, chính sách xuất nhập khẩu không chỉ theo hướng thúc đẩy xuất khẩu mà cần gắn xuất nhập khẩu với phát triển kinh tế chung của cả nước, thúc đẩy phát triển xuất nhập khẩu bền vững. Đặc biệt, các chính sách đề ra giải pháp cho các vấn đề nóng, các mặt hàng chiến lược, chú trọng bảo vệ lợi ích của DN Việt Nam. Bên cạnh đó, thông tin cho DN về những cơ hội thị trường, phương hướng chung là hỗ trợ cho DN Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, phát huy lợi thế so sánh, đủ sức hội nhập với khu vực và thế giới.

Thời điểm này, tại nhiều địa phương cũng đang tập trung đẩy mạnh thực hiện kế hoạch phát triển xuất khẩu. Đơn cử như Hà Nội, với mục tiêu tăng trưởng kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tăng 5% so với năm 2021, TP đã đưa ra hàng loạt các giải pháp phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu.

Cụ thể là: Nâng cao chất lượng, đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN xuất khẩu; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ xuất khẩu; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi; kết nối cung - cầu lao động để tạo nguồn lao động đáp ứng nhu cầu của các DN sản xuất hàng xuất khẩu…

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, xuất khẩu sang các thị trường đối tác trong các FTA sẽ tiếp tục được tăng cường khi các DN đã dần thích nghi với các cam kết của hiệp định cùng thuế nhập khẩu ưu đãi của các đối tác sẽ tiếp tục được xóa bỏ hoặc cắt giảm. Bên cạnh đó, nhiều nước triển khai các gói kích thích kinh tế, kích cầu tiêu dùng, qua đó gia tăng nhu cầu hàng nhập khẩu.

Lưu ý về các giải pháp đối với nhóm hàng nông sản xuất khẩu, PGS.TS Phạm Tất Thắng - Chuyên gia cao cấp Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương (Bộ Công Thương) cho rằng, trước những đòi hỏi của thị trường, DN xuất khẩu cần thích ứng nhanh và linh hoạt để không bỏ lỡ cơ hội tăng trưởng.

Tuy nhiên, chỉ nỗ lực của DN thì chưa đủ mà cần sự hợp sức của hàng chục triệu nông dân trên cả nước trong việc thực hiện sản xuất theo quy trình, áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất để ngay từ những khâu đầu tiên của cả chuỗi ngành hàng đã bảo đảm về chất lượng, an toàn, có trách nhiệm với cộng đồng.