Cơ giới hóa sản xuất trái cây: Tiết kiệm chi phí, tăng sức cạnh tranh sản phẩm

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa phối hợp UBND tỉnh Tiền Giang tổ chức Hội thảo “Cơ giới hóa trong sản xuất trái cây”.

Tất yếu phải đưa cơ giới hóa vào sản xuất, thu hoạch

Theo báo cáo từ Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), trái cây là sản phẩm chủ lực xuất khẩu của Việt Nam. Cả nước hiện có 1,18 triệu ha vườn trồng cây ăn quả các loại với những trái cây chủ lực như xoài, thanh long, bưởi, vải, sầu riêng... Vì vậy, để nâng cao năng suất, chất lượng, giảm sức lao động, hạ giá thành sản phẩm trên thị trường và tăng sức cạnh tranh các sản phẩm trái cây thì tất yếu phải đưa cơ giới hóa vào sản xuất, thu hoạch.

Ông Võ Hữu Thoại – Viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam cho biết, thời gian qua việc ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất trái cây vùng đồng bằng sông Cửu Long bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực. Cụ thể, tại vùng trồng trên 15.000 ha cây sầu riêng chuyên canh của huyện Cai Lậy, Cái Bè và Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, nhà vườn đã ứng dụng mạnh mẽ cơ giới hóa vào việc chăm sóc vườn cây. Hoặc cơ giới hóa thu hoạch quả thanh long cũng được nghiên cứu và áp dụng trong thực tế. Với chi phi đầu tư thấp, hệ thống cho năng suất thu hoạch cao hơn 30% so với thu hoạch thủ công, chất lượng sản phẩm tốt không nhiễm khuẩn, không bị dập, chất lượng tốt đạt yêu cầu xuất khẩu.

Theo ghi nhận của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, trong sản xuất trái cây thì cơ giới hóa khâu làm đất đạt trên 90%, khâu chăm sóc đạt từ 70 - 80%, khâu chế biến và bảo quản sau thu hoạch chỉ khoảng 20%.

Ông Nguyễn Đức Long - Phó Viện trưởng Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch đã lý giải nguyên nhân cơ giới hóa trong sản xuất và thu hoạch trái cây vẫn còn hạn chế là do quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún; việc đầu tư cho nghiên cứu, nhất là ở lĩnh vực cơ giới hóa phục vụ sản xuất nông nghiệp thời gian qua còn khiêm tốn.

Hợp tác là "chìa khóa" giải quyết vấn đề này trong cơ giới hóa

Từ thực trạng nêu trên, để nâng cao khả năng ứng dụng cơ giới hoá vào ngành cây ăn trái, ông Nguyễn Đức Long gợi ý, cần xác định tiềm năng, lợi thế của từng vùng để lựa chọn loại máy móc, thiết bị nông nghiệp phù hợp với từng loại cây. Bên cạnh đó cần đẩy mạnh thực hiện “dồn điền, đổi thửa” để xây dựng cánh đồng lớn nhằm đáp ứng nhu cầu cơ giới hóa...

Nhằm tháo gỡ điểm “nghẽn” trong cơ giới hóa sản xuất trái cây, theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, các địa phương và ngành hữu quan cần tập trung nguồn lực thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn; tăng cường liên kết sản xuất, tiêu thụ, xây dựng chuỗi giá trị bền vững cho các sản phẩm nông nghiệp nói chung. Việc đẩy mạnh cơ giới hóa sản xuất trái cây cũng cần gắn với chuyển đổi số và tự động hóa, ưu tiên nghiên cứu ứng dụng, làm chủ công nghệ tin học trực tiếp phục vụ “nông nghiệp 4.0”.

Về vấn đề tài chính tín dụng cho cơ giới hóa, ông Nguyễn Đức Thịnh- Cục trưởng Cục kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn cũng cho hay, Bộ NN&PTNT sẽ có kiến nghị với các bộ, ngành liên quan có cơ chế phù hợp. Tuy nhiên, “trước khi có cơ chế từ Nhà nước, các tổ chức nông dân phải hỗ trợ nhau. Ngay trong chuỗi liên kết, chúng tôi cũng đề nghị các doanh nghiệp hỗ trợ nông dân. Ví dụ, chúng tôi đề nghị Big C hỗ trợ hợp tác xã máy rửa trái cây, rồi khoản đó sẽ được trừ dần trong quá trình mua bán. Hợp tác là "chìa khóa" giải quyết vấn đề này trong cơ giới hóa" - ông Thịnh nhấn mạnh.