Thị trường bán lẻ Việt Nam tăng trưởng xếp thứ 6 Châu Á

Từ đầu năm 2024 đến nay, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tại Việt Nam liên tục tăng trưởng qua các tháng. Với quy mô thị trường liên tục mở rộng, chính sách phát triển mang tính cởi mở, thị trường bán lẻ Việt Nam hiện là đích đến của nhiều nhà đầu tư nước ngoài.

Theo công ty nghiên cứu thị trường Nielsen, thị trường bán lẻ Việt Nam có tốc độ tăng trưởng cao ở Châu Á và xếp thứ 6 trong nhóm 30 quốc gia có tiềm năng mức độ hấp dẫn đầu tư trong lĩnh vực bán lẻ toàn cầu.

Số liệu ước tính cho thấy, trong 11 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 5.822,3 nghìn tỷ đồng, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước. Nếu loại trừ yếu tố giá, mức tăng đạt 5,8%.

Trong tổng doanh thu, bán lẻ hàng hóa chiếm tỷ trọng lớn nhất với 77,1%, tương đương 4.487,3 nghìn tỷ đồng, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước. Các nhóm hàng lương thực, thực phẩm dẫn đầu mức tăng với 10,8%, tiếp đến là may mặc tăng 8,1%, phương tiện đi lại (trừ ô tô) tăng 7,4%, đồ dùng gia đình tăng 5,9% và vật phẩm văn hóa, giáo dục tăng 5,6%.

Thị trường bán lẻ Việt Nam tiếp tục là điểm sáng thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư quốc tế. Tính đến tháng 11/2024, ngành bán buôn và bán lẻ ghi nhận tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt gần 1,37 tỷ USD, đứng thứ ba về thu hút vốn FDI trong các ngành kinh tế. Xét về số lượng dự án, đây là ngành dẫn đầu với 35,3% số dự án mới và 42,4% số lượt giao dịch góp vốn mua cổ phần.

Trong năm 2024, sự gia nhập của các “ông lớn” bán lẻ quốc tế đã góp phần định hình lại thị trường. Điển hình là sự phối hợp của tập đoàn BRG với Sumitomo phát triển hệ thống FujiMart với 11 điểm bán tại Hà Nội. Công ty TNHH Aeon Việt Nam cũng đã mở 8 trung tâm thương mại và lên kế hoạch tiếp tục mở rộng mạng lưới với nhiều mô hình mới.

Ông Phạm Ngọc Linh - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam nhận định, từ nay đến năm 2030, Việt Nam có cơ hội trở thành "cứ điểm" mới trong xu hướng tái cấu trúc của các công ty đa quốc gia trong ngành bán lẻ.

Các tập đoàn lớn từ Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc và Singapore không ngừng gia tăng hiện diện tại Việt Nam, khiến thị trường trở nên cạnh tranh hơn bao giờ hết. Sự gia nhập của các nhà bán lẻ nước ngoài đã đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp nội địa. Với lợi thế về quy mô, chuỗi cung ứng toàn cầu và năng lực cạnh tranh, các nhà bán lẻ quốc tế đang gây sức ép đáng kể lên thị phần của doanh nghiệp trong nước.

Nhận định về vấn đề này, ông Phan Văn Chinh - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới, hệ thống bán lẻ nội địa đã và đang đứng trước nhiều cơ hội song hành cùng thách thức lớn. Để phát triển hệ thống bán lẻ nhanh và bền vững cần hướng đến thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển các mô hình bán lẻ hiện đại.

Trong đó, cần tập trung đầu tư vào công nghệ số để phát triển các mô hình bán lẻ đa kênh, tăng cường trải nghiệm người tiêu dùng và tối ưu hóa quản trị chuỗi cung ứng. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp bán lẻ tăng tính cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường. Cùng với đó, cần tăng cường năng lực cạnh tranh và hợp tác giữa các doanh nghiệp bán lẻ trong và ngoài nước nhằm chia sẻ công nghệ, kinh nghiệm và xây dựng một hệ sinh thái bán lẻ hiện đại, bền vững.

Ông Chinh cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy tiêu dùng bền vững và bảo vệ môi trường. Trong đó, đặt ra yêu cầu xây dựng các chuỗi cung ứng xanh, khuyến khích sử dụng các vật liệu thân thiện với môi trường, giảm thiểu rác thải trong các hoạt động bán lẻ; nâng cao nhận thức của người tiêu dùng và doanh nghiệp về tiêu dùng bền vững, hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn.

Thanh toán không tiền mặt cũng đang trở thành xu hướng nổi bật, với dự báo chiếm tỷ trọng lớn trong các giao dịch thương mại bán lẻ. Các doanh nghiệp cần nhanh chóng đầu tư vào công nghệ để cải thiện các giải pháp thanh toán trực tuyến, mang lại sự tiện lợi tối đa cho khách hàng.

Ngoài ra, việc mở rộng mạng lưới bán lẻ đến các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa cũng là nhiệm vụ trọng tâm. Hệ thống bán lẻ hiện đại cần được phát triển đồng bộ và bao trùm, đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận với hàng hóa và dịch vụ chất lượng cao.

Mặt khác, ông Chinh cho rằng, cần tăng cường thúc đẩy hội nhập và cạnh tranh lành mạnh, trong đó điều kiện tiên quyết là tạo môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng để khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước cùng tham gia phát triển ngành bán lẻ, mang lại lợi ích chung cho toàn xã hội.

Để tồn tại và phát triển bền vững, các doanh nghiệp nội địa không chỉ cần nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn phải đặt lợi ích người tiêu dùng lên hàng đầu, đồng thời đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội.