Dự báo 5 xu hướng kinh tế nổi bật trong năm 2023

Nền kinh tế toàn cầu đã trải qua một năm sóng gió vào năm 2022. Khi những tác động tồi tệ nhất của đại dịch COVID-19 đối với sức khoẻ cộng đồng giảm bớt, cuộc xung đột ở Ukraine và chính sách “không COVID” nghiêm ngặt của Trung Quốc đã gây hỗn loạn cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Những yếu tố này khiến giá lương thực và năng lượng tăng vọt khi lạm phát ở nhiều nền kinh tế đạt mức cao nhất trong 4 thập kỷ.

Sau một năm đầy biến động, nền kinh tế toàn cầu sẽ bước sang năm 2023 trong cơn dư chấn của hàng loạt khủng hoảng. Cuộc xung đột Nga – Ukraine tiếp tục khuấy đảo thị trường năng lượng và thực phẩm, trong khi lãi suất tăng có nguy cơ bóp nghẹt quá trình phục hồi còn mong manh sau đại dịch.

Song về mặt tích cực, động thái mở cửa sau 3 năm thực hiện các biện pháp kiểm soát đại dịch nghiêm ngặt ở Trung Quốc sẽ mang lại niềm tin cho quá trình phục hồi toàn cầu.

Lạm phát và lãi suất vẫn ở mức cao

Lạm phát toàn cầu dự kiến giảm vào năm 2023 nhưng vẫn duy trì ở mức cao.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán lạm phát toàn cầu sẽ đạt 6,5% vào năm 2023, giảm từ mức 8,8% vào năm 2022. Lạm phát ở các nền kinh tế đang phát triển sẽ thấp hơn, dự kiến chỉ ở mức 8,1% vào năm 2023.

Ông Alexander Tziamalis, giảng viên kinh tế cấp cao tại Đại học Sheffield Hallam, nhận định: “Có khả năng lạm phát sẽ vẫn cao hơn mức 2% mà hầu hết các ngân hàng trung ương phương Tây đã dự báo”.

Theo ông, năng lượng và nguyên liệu thô sẽ vẫn đắt đỏ trong một thời gian. Quá trình toàn cầu hóa bị đảo ngược một phần sẽ khiến hàng nhập khẩu đắt đỏ hơn, tình trạng thiếu lao động ở nhiều nước phương Tây cũng đẩy chi phí sản xuất tăng cao và các biện pháp chuyển đổi xanh cũng sẽ khiến lạm phát cao hơn mức thế giới từng trải qua trong suốt những năm 2010.

Tăng trưởng chậm và nguy cơ suy thoái

Vào năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế chắc chắn sẽ chậm lại và lãi suất sẽ tăng lên.

IMF ước tính rằng nền kinh tế toàn cầu sẽ chỉ tăng trưởng 2,7% vào năm 2023, giảm từ mức 3,2% vào năm 2022. Trong khi đó, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu thấp hơn, ở mức 2,2% trong năm 2023, so với mức 3,1% vào năm 2022.

Nhiều nhà kinh tế bi quan hơn và tin rằng suy thoái kinh tế toàn cầu có thể xảy ra vào năm 2023, chỉ ba năm sau cuộc suy thoái do đại dịch COVID-19 gây ra.

Hồi tháng trước, bà Zanny Minton Beddoes, Tổng biên tập của tờ The Economist, đã vẽ nên bức tranh ảm đạm của nền kinh tế thế giới, được tóm tắt bằng tiêu đề: “Tại sao không thể tránh khỏi suy thoái kinh tế toàn cầu vào năm 2023?”.

Ngay cả khi nền kinh tế toàn cầu không rơi vào suy thoái về mặt kỹ thuật (xảy ra nếu 2 quý tăng trưởng âm liên tiếp), nhà kinh tế trưởng của IMF Pierre-Olivier Gourinchas gần đây cảnh báo rằng năm 2023 có thể vẫn giống như năm suy thoái do kết hợp tình trạng tăng trưởng chậm, giá cả tăng cao và xu hướng lãi suất tăng.

“Ba nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ, Trung Quốc và khu vực đồng euro sẽ tiếp tục chững lại. Tóm lại, điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến và đối với nhiều người, năm 2023 sẽ giống như năm suy thoái”, ông Gourinchas cho biết vào tháng 10. 

Cơ hội hồi phục khi Trung Quốc tái mở cửa 

Sau gần 3 năm phong tỏa, xét nghiệm hàng loạt và đóng cửa biên giới, Trung Quốc đầu tháng này đã bắt đầu dỡ bỏ chính sách “không COVID” nghiêm ngặt.

Động thái tái mở cửa của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới sẽ tạo động lực mới cho quá trình phục hồi toàn cầu.

Quá trình phục hồi nhu cầu của người tiêu dùng Trung Quốc sẽ tạo động lực cho các nhà xuất khẩu lớn - như Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Singapore. Bên cạnh đó, động thái gỡ bỏ các hạn chế phòng dịch cũng được coi là cơ hội phát triển cho các thương hiệu toàn cầu - từ Apple đến Tesla - vốn đang bị gián đoạn hoạt động do chiến lược “không COVID”.

Song việc Trung Quốc mở cửa cũng mang theo những rủi ro đáng kể. Khi virus lây lan nhanh chóng ở đất nước 1,4 tỷ dân, một số chuyên gia y tế bày tỏ lo ngại về nguy cơ các biến thể mới và nguy hiểm hơn xuất hiện, gây ra mối đe doạ lớn.