HSBC: Việt Nam đang lợi thế nhờ chiến lược mở cửa trở lại

Trong Báo cáo Vietnam at a glance tháng 5 vừa công bố, HSBC cho rằng, Việt Nam đang tiếp tục hưởng lợi nhờ chiến lược mở cửa diện rộng.

Theo dữ liệu Destination Insights của Google, Việt Nam cùng với Philippines là hai đại diện duy nhất của châu Á lọt vào top 10 nước có nhu cầu du lịch tăng trưởng cao nhất trong tháng 4/2022. Du khách từ châu Âu (19%), Hàn Quốc (14%) và Mỹ (13%) chiếm một nửa tổng số khách du lịch đến Việt Nam.

Ngoài ra, theo HSBC, khi nhắc tới câu chuyện phát triển đầy ấn tượng của Việt Nam, không thể không kể tới mô hình tăng trưởng lấy xuất khẩu làm động lực chính. Và mô hình này đang giúp kinh tế Việt Nam hồi phục nhanh chóng kể từ khi chiến lược mở cửa trở lại bắt đầu.

Cụ thể, trong vòng hai thập kỷ qua, Việt Nam đã thực sự lột xác thành công, trở thành công xưởng sản xuất đang lên của thế giới. Quá trình chuyển mình của Việt Nam lại càng được đẩy nhanh tại thời điểm xảy ra căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, khi đó, xuất khẩu của Việt Nam chứng kiến mức tăng trưởng vượt bậc.

Tuy nhiên, kể từ khi xảy ra dịch Covid-19, động lực tăng trưởng bên ngoài của Việt Nam đã phải trải qua một giai đoạn nhiều thăng trầm. Đến khi rủi ro mang tên Omicron qua đi và bắt đầu mở cửa trở lại, xuất khẩu của Việt Nam đang hừng hực khí thế để dần lấy lại hào quang chiến thắng trước đây.

Theo đó, sau khi ghi nhận tốc độ tăng mạnh mẽ 13% so với cùng kỳ năm trước trong quý 1/2022, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tháng 4 lại tăng hơn gấp đôi lên 25% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù tăng trưởng diễn ra toàn diện trên mọi ngành hàng, nhưng gần 40% tăng trưởng là nhờ các đơn hàng điện tử tăng mạnh ở mức 33% so với cùng kỳ năm trước.

"Với xuất phát điểm chỉ là một nước xuất khẩu hàng may mặc và da giày có giá trị cộng thêm thấp, qua thời gian, Việt Nam đã chứng tỏ khả năng vươn lên trong chuỗi cung ứng, trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng trong ngành hàng công nghệ", nhóm nghiên cứu tại HSBC nêu quan điểm.

Song, HSBC cũng đưa ra lưu ý, những cơn gió ngược chiều cản trở thương mại đang mạnh dần lên làm dấy lên nỗi băn khoăn xuất khẩu của Việt Nam sẽ còn duy trì được đà tăng trưởng mạnh mẽ như vậy đến bao giờ. Một mặt, tác động của Covid-19 lên tiêu dùng hộ gia đình giảm bớt, nhu cầu trên thế giới dần dịch chuyển từ hàng hóa sang dịch vụ.

Ví dụ như ở Mỹ, khoảng cách giữa hàng hóa và dịch vụ đã bắt đầu thu hẹp khi chi tiêu cho dịch vụ tăng dần lên. Điều đó có tác động ngầm đến xuất khẩu của Việt Nam bởi vị thế thống lĩnh rõ ràng của Mỹ. Đây vẫn luôn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam kể từ năm 2004 với thị phần tăng lên mức cao kỷ lục 30%.

Mặt khác, gián đoạn chuỗi cung ứng ở Trung Quốc khiến các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam gặp ngày càng nhiều khó khăn trong việc đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào phục vụ cho hoạt động xuất khẩu trong tương lai. Trong khi xuất khẩu của Việt Nam đang rất tốt, kết quả rực rỡ này lại nhắc chúng ta không quên nền sản xuất của Việt Nam có độ phụ thuộc rất cao vào nhập khẩu nguyên liệu.

Khoảng 30% nhập khẩu của Việt Nam đến từ Trung Quốc, chủ yếu tập trung trong lĩnh vực điện tử (30%) và thiết bị máy móc (22%). Vì vậy, tình trạng tắc nghẽn trong khâu vận chuyển ở Trung Quốc sẽ gây ra khó khăn cản trở tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong tương lai. Cụ thể, làm thế nào để đảm bảo nguyên liệu trong bối cảnh giãn cách phòng chống dịch Covid-19 ở Trung Quốc làm dấy lên mối lo ngại lớn cho các doanh nghiệp sản xuất ở địa phương.