Kimono đã ăn sâu vào bản sắc văn hóa của Nhật Bản. Tuy nhiên, trang phục mang tính biểu tượng này hiện nay hiếm khi được mặc. Hầu hết chỉ dành cho những dịp trang trọng và thường được giữ qua nhiều thế hệ. Các nhà phân tích cho rằng những bộ kimono được cất giữ ở Nhật có tổng trị giá tới hàng tỷ USD.

Nhưng doanh nhân Shotaro Kawamura, CEO của công ty cổ phần bán lẻ Potato Ltd., đã hợp tác với những người thợ thủ công truyền thống ở Nhật Bản để tái chế những chiếc kimono cũ thành những sản phẩm mới, như giày thể thao.

Kawamura cho biết: "Bằng cách thay đổi hình dạng để chúng ta có thể sử dụng vải kimono trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta có thể bảo tồn văn hóa theo những cách khác nhau".

Thương hiệu chủ lực của công ty, Tokyo Kimono Shoes, hợp tác với một nhà máy giày thủ công ở quận Asakusa của Tokyo, nơi đã sản xuất giày thủ công từ những năm 1950. Theo Kawamura, một chiếc kimono có thể được sử dụng để làm 20 đôi giày, được bán cho khách hàng trên toàn cầu, với giá bán lẻ khoảng 325 USD mỗi đôi.

“Chúng tôi chọn giày thể thao vì chúng là thứ mà mọi người sử dụng hàng ngày và mọi người trên thế giới đều mặc” - Kawamura cho biết, đồng thời nói thêm rằng “sứ mệnh của ông là giảm thiểu lượng rác thải tuyệt đối” trong khi vẫn bảo tồn các ngành công nghiệp thủ công.

Kimono biến hình

Kimono đã được mặc trong hơn 1.300 năm ở Nhật Bản. Trước đây, vải kimono được mặc trong nhiều dịp khác nhau, từ trang phục nghi lễ đến trang phục hàng ngày, từ vải gấm lụa thêu công phu đến vải cotton in nhẹ.

Trang phục này vẫn được ưa chuộng, đặc biệt là đối với phụ nữ, cho đến giữa những năm 1960, khi nó bắt đầu được sử dụng trong những dịp đặc biệt.

Kawamura, người đã dành tám năm làm việc trong ngành hậu cần tại Ấn Độ, nhận thấy rằng nhiều ngành công nghiệp của Nhật Bản đang suy thoái và khi trở về nhà, ông bắt đầu tìm kiếm những cách mới để quảng bá nghề thủ công Nhật Bản.

Đó là lúc ông tình cờ biết đến AxT Inc., một xưởng sản xuất giày do gia đình điều hành ở Asakusa. Xưởng bắt đầu sản xuất giày bằng vải kimono vào năm 2020, khi chủ xưởng Noriko Onozaki quyết định tái chế những bộ kimono cũ của mẹ mình, vốn đã bị cất giữ trong tủ quần áo trong nhiều thập kỷ.

Vào thời điểm đó, phạm vi tiếp cận của sản phẩm còn hạn chế. Nhưng với chuyên môn về hậu cần và thương mại, Kawamura đã nhìn thấy tiềm năng to lớn trên thị trường quốc tế.

Để đánh giá nhu cầu của người tiêu dùng đối với đôi giày, Kawamura đã ra mắt đôi giày thể thao trên nền tảng gây quỹ cộng đồng Makuake của Nhật Bản vào năm 2022. Với mục tiêu khiêm tốn là 300.000 yen (2.068 USD), công ty khởi nghiệp này đã huy động được 8,5 triệu yen (58.602 USD).

Chỉ vài tháng sau, Kawamura đã ra mắt Tokyo Kimono Shoes, đã bán hết 40 đôi giày đầu tiên trong ba ngày. Công ty đã tiếp tục mở rộng quy mô, bán được 4.500 đôi vào năm 2024 và đã tái chế 690 bộ kimono (khoảng 2.732 mét vuông vải). Vì giày được làm thủ công bằng kimono cũ nên mỗi đôi đều độc đáo.

Bảo tồn

Kawamura và nhóm của ông cung cấp kimono mà AxT Inc. sử dụng để sản xuất giày thể thao, sau đó tiếp thị, bán và giao giày cho khách hàng trên toàn cầu. Nguồn thu nhập ổn định của AxT Inc. đang giúp bảo tồn ngành công nghiệp giày dép và da truyền thống ở Asakusa, Kawamura cho biết.

"Chúng tôi không chỉ hy vọng rằng khách hàng sẽ thích sản phẩm mà còn hy vọng thu hút mọi người đến xem quy trình sản xuất", ông nói thêm.

Sau khi Tokyo Kimono Shoes thành công, Kawamura nhận ra rằng các sản phẩm kimono tái chế có nhiều tiềm năng hơn.

Năm ngoái, Kawamura đã ra mắt thương hiệu thứ hai, Kimono Reborn Tokyo, để cung cấp nhiều loại sản phẩm hơn, bao gồm áo phông, túi tote và mũ. Làm việc với những người thợ thủ công chủ yếu ở Tokyo, các sản phẩm của Kimono Reborn có sức hấp dẫn rộng rãi hơn và trong 14 tháng kể từ khi mở cửa hàng chính thức tại Asakusa, công ty đã tái chế 1.060 bộ kimono (4.160 mét vuông), ông cho biết.

Đầu năm nay, công ty đã mở cửa hàng thứ hai tại Sân bay Narita và Kawamura đang lên kế hoạch cho dự án tiếp theo của mình: giày Ninja “tabi”, một loại giày truyền thống của Nhật Bản có phần mũi chia đôi, do những người thợ thủ công ở Okoyama làm ra.

Trong tương lai, Kawamura muốn mở rộng sang đồ gia dụng, đồ nội thất và đồ trang trí nội thất, và thậm chí còn cân nhắc đến ý tưởng về một khái niệm hiếu khách. "Chúng tôi có ngày càng nhiều khách du lịch mỗi năm và tôi muốn mở một khách sạn được trang trí bằng kimono", ông nói thêm.

Cuối cùng, Kawamura hy vọng những bộ kimono được thiết kế lại — dù ở dạng giày thể thao, túi tote hay áo phông — sẽ nhắc nhở mọi người rằng vải cũ vẫn có giá trị.