Howard Lutnick, người được ông Trump đề cử làm Bộ trưởng Thương mại, cho biết ông dự đoán cuộc điều tra sẽ hoàn tất vào ngày 1/4. Sau đó, Trump sẽ quyết định thời điểm ban hành bất kỳ mức thuế quan mới nào được đề xuất kể từ ngày 2/4, ông cho biết.

Thuế quan có đi có lại (thuế đối đẳng) là một trong những cam kết cốt lõi trong chiến dịch tranh cử của Trump - là cách của ông để cân bằng lợi ích với các quốc gia áp thuế đối với hàng hóa của Mỹ và giải quyết những gì ông cho là hoạt động thương mại không công bằng.

“Họ tính thuế hoặc thuế quan cho chúng tôi và chúng tôi cũng tính thuế hoặc thuế quan tương tự cho họ” - ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục hôm 13/2 trước khi ký một bản ghi nhớ có tên là “Kế hoạch Công bằng và Có đi có lại”.

“Không ai biết con số đó là bao nhiêu trừ khi bạn tính theo từng quốc gia”, Trump nói. Khi tính toán mức thuế quan tương hỗ để đánh vào các quốc gia khác, ông cho biết chính quyền của ông cũng sẽ tính đến các quốc gia có thuế giá trị gia tăng (VAT), mà ông gọi là “mang tính trừng phạt hơn nhiều so với thuế quan”.

Ông Trump cho biết nước Mỹ cần một chính sách thương mại công bằng hơn để hàng hóa của Mỹ hấp dẫn hơn trên thị trường.

Thông báo này được đưa ra khi ông Trump dự kiến ​​gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.

Sau khi ký bản ghi nhớ, ông chỉ trích Ấn Độ và nói rằng, “Họ áp dụng mức thuế cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác”.

Tại sao ông Trump theo đuổi thuế quan có đi có lại?

Theo Đại diện Thương mại Mỹ, hiện tại Mỹ áp dụng mức thuế nhập khẩu trung bình là 2% đối với hàng hóa công nghiệp.

Thuế suất thuế quan trung bình có trọng số đặc biệt xem xét đến giá trị nhập khẩu của một quốc gia. Điều đó có nghĩa là nếu hàng xuất khẩu của một quốc gia phải chịu thuế quan ở một quốc gia khác và chúng chiếm phần lớn trong tổng lượng nhập khẩu của quốc gia đó, thì thuế suất thuế quan trung bình có trọng số của họ sẽ cao hơn so với quốc gia khác có lượng xuất khẩu chiếm một phần nhỏ.

Hàng công nghiệp, một danh mục chung bao gồm ô tô, quần áo, dầu mỏ và nhiều thứ khác, chiếm hầu như mọi thứ mà Mỹ nhập khẩu ngoài hàng nông sản. Theo USTR, một nửa trong số tất cả hàng công nghiệp mà Mỹ nhập khẩu đều được miễn thuế.

Thuế quan là một phần quan trọng trong kế hoạch của Trump nhằm tăng doanh thu để chi trả cho việc gia hạn cắt giảm thuế năm 2017 của ông ngoài các khoản cắt giảm thuế khác đã hứa. Nhưng gánh nặng của thuế quan cuối cùng có thể đổ lên người tiêu dùng Mỹ , các nhà kinh tế cho biết — một vết thương tự gây ra có khả năng gây phiền nhiễu khi lạm phát bắt đầu tăng cao trở lại.

"Giá cả có thể tăng đôi chút trong ngắn hạn, nhưng giá cả cũng sẽ giảm" - Tổng thống Mỹ nói hôm 13/2. "Vì vậy, người Mỹ nên chuẩn bị cho một số nỗi đau ngắn hạn", ông nói thêm.

Nơi thuế quan có thể gây tổn hại nặng nề nhất

Kế hoạch áp dụng mức thuế quan mới này nhắm vào các quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất với Mỹ cũng như có sự khác biệt về mức thuế quan áp dụng cho hàng hóa của Mỹ nhập khẩu vào quốc gia của họ so với mức thuế mà Mỹ áp dụng cho họ.

Thuế quan có thể ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến các nước đang phát triển, đặc biệt là Ấn Độ, Brazil, Việt Nam và các nước Đông Nam Á và Châu Phi khác, vì đây là những nước có mức thuế quan chênh lệch lớn nhất giữa hàng hóa của Mỹ nhập khẩu vào nước họ so với mức thuế mà Mỹ áp dụng cho họ.

Ví dụ, theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, vào năm 2022, mức thuế quan trung bình của Mỹ đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ là 3%, trong khi mức thuế quan trung bình của Ấn Độ đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ là 9,5%.

Tuy nhiên, với việc Trump sẽ gặp Modi vào thứ năm, hai nhà lãnh đạo có thể đạt được thỏa thuận tránh hoặc trì hoãn thuế quan mới đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ. Năm ngoái, Ấn Độ đã xuất khẩu 87 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ, trong khi Mỹ xuất khẩu 42 tỷ USD hàng hóa, theo dữ liệu của Bộ Thương mại.

Nhưng việc tập trung vào các quốc gia áp dụng thuế VAT, thay vì chỉ áp dụng thuế quan, có nghĩa là các quốc gia Liên minh châu Âu như Đức, Ireland và Ý - một số đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ - có thể phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn.

Một số mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của các quốc gia này sang Mỹ bao gồm dược phẩm, thiết bị y tế, ô tô và phụ tùng ô tô, tất cả đều có thể trở nên đắt đỏ hơn theo mức thuế quan cao hơn.

Aaron Klein, cựu phó trợ lý bộ trưởng Bộ Tài chính, hiện là thành viên cấp cao tại Viện Brookings, phát biểu với người dẫn chương trình CNN hôm thứ năm rằng việc áp dụng thuế quan có đi có lại để đáp trả các quốc gia áp dụng thuế VAT "chỉ là khởi đầu một cuộc chiến tranh thương mại".

Mức thuế quan có đi có lại này sẽ kết hợp với mức thuế toàn diện 10% có hiệu lực vào tuần trước, ngoài các mức thuế khác đối với hàng hóa Trung Quốc và mức thuế nghiêm ngặt hơn 25% đối với thép và nhôm mà ông Trump công bố vào thứ Hai.

Nếu Trump tiếp tục áp thuế 25% đối với Mexico và Canada đã được hoãn lại cho đến ngày 1/3, tổng chi phí trực tiếp của thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc, Mexico và Canada sẽ tương đương với mức tăng thuế hơn 1.200 USD mỗi năm đối với hộ gia đình Mỹ điển hình, các nhà nghiên cứu của Viện Peterson đã phát hiện ra. Thuế quan có đi có lại có thể sẽ làm tăng thêm số tiền đó.