Gọi đoạn quảng cáo này là “gian dối”, Tổng thống Mỹ công kích các quan chức Canada vì không gỡ bỏ nó trước khi giải bóng chày vô địch thế giới (World Series) bắt đầu.

Thủ tướng Canada Mark Carney đáp lại rằng nước ông sẵn sàng “tiếp tục xây dựng trên những tiến triển đã đạt được” trong đàm phán thương mại, nhưng cũng cho biết Canada đang mở rộng quan hệ thương mại với các quốc gia khác.

Canada hiện là quốc gia G7 duy nhất chưa đạt được thỏa thuận với Mỹ kể từ khi ông Trump khởi động chiến dịch áp thuế mạnh tay đối với các đối tác thương mại lớn.

Mỹ đã áp mức thuế 35% đối với toàn bộ hàng hóa nhập từ Canada – dù phần lớn vẫn được miễn nhờ hiệp định thương mại tự do hiện có. Ngoài ra, Washington cũng áp thuế theo từng lĩnh vực, gồm 50% với kim loại và 25% với ô tô.

Phát biểu trong chuyến công du châu Á hôm thứ Bảy, ông Trump cho biết sẽ “tăng thêm 10% thuế đối với hàng hóa Canada, trên mức hiện tại”. Thuế quan do các công ty nhập khẩu hàng hóa phải trả, chứ không phải các nhà xuất khẩu.

Ba phần tư lượng hàng xuất khẩu của Canada được bán sang Mỹ, và Ontario là trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất nước.

Tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN, khi được hỏi về việc Mỹ đe dọa tăng thuế, Thủ tướng Carney nói ông sẵn sàng tiếp tục đối thoại với một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của Canada. “Chúng tôi luôn tập trung làm điều tốt nhất cho người lao động và các gia đình Canada” - ông nói.

Tuy nhiên, Carney nhấn mạnh chính phủ có thể làm nhiều việc cùng lúc và trong vài tuần tới sẽ công bố “một ngân sách đầy tham vọng với những khoản đầu tư mang tính thế hệ cho Canada.” Song song đó, Canada đang “đa dạng hóa quan hệ thương mại,” bao gồm các thỏa thuận với nhiều quốc gia ASEAN.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ - Canada, ông Dominic LeBlanc, trước đó cũng nói rằng “tiến triển chỉ có thể đạt được thông qua đối thoại trực tiếp với chính quyền Mỹ”.

Thông báo tăng thuế được đưa ra sau khi Thủ hiến bang Ontario Doug Ford tuyên bố hôm thứ Sáu rằng ông sẽ tạm dừng chiến dịch quảng cáo chống thuế “để nối lại đàm phán thương mại,” sau khi Mỹ ngừng đối thoại vì đoạn video có hình Reagan - biểu tượng của Đảng Cộng hòa và phe bảo thủ. Tuy nhiên, Ford cho biết quảng cáo vẫn sẽ được chiếu trong suốt cuối tuần, trong các trận World Series giữa Toronto Blue Jays và Los Angeles Dodgers.

Ông Trump phản ứng gay gắt, nói rằng đoạn quảng cáo “phải bị gỡ NGAY LẬP TỨC.” Người phát ngôn của Ford vẫn giữ nguyên tuyên bố trước đó.

Quảng cáo do chính quyền Ontario tài trợ, trích lời Reagan nói rằng thuế quan “gây tổn hại cho mọi người dân Mỹ”, lấy từ bài phát biểu phát thanh năm 1987 của ông về thương mại quốc tế.

Quỹ Ronald Reagan, đơn vị bảo tồn di sản của cố tổng thống, đã chỉ trích đoạn quảng cáo vì “cắt chọn” âm thanh và hình ảnh, bóp méo thông điệp, đồng thời khẳng định Ontario không xin phép sử dụng tư liệu. Đoạn quảng cáo dài một phút chỉ dùng các trích đoạn từ bài gốc dài 5 phút, không thay đổi lời nói của Reagan nhưng đảo lộn thứ tự các câu.

Ford trước đó cam kết sẽ chiếu quảng cáo này ở mọi bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát tại Mỹ.

Phản ứng trước việc Mỹ tăng thuế, Phòng Thương mại Canada cho biết hy vọng “mối đe dọa leo thang này có thể được giải quyết qua kênh ngoại giao và thương lượng thêm”.