Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết các cuộc đàm phán bên lề Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Kuala Lumpur đã loại bỏ nguy cơ Tổng thống Trump áp mức thuế 100% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc bắt đầu từ ngày 1/11. Ông cũng nói thêm rằng Trung Quốc dự kiến sẽ hoãn thực thi cơ chế cấp phép xuất khẩu đối với khoáng sản và nam châm đất hiếm thêm một năm để xem xét lại chính sách này.

Giới chức Trung Quốc thận trọng hơn khi nói về kết quả và không tiết lộ chi tiết các cuộc gặp, chỉ nói thảo luận diễn ra "thẳng thắn, sâu sắc".

“Hai bên đã đạt được đồng thuận cơ bản về các bước sắp tới để giải quyết những quan ngại lẫn nhau. Cả hai nhất trí sẽ tiếp tục hoàn thiện các chi tiết cụ thể và hoàn tất quy trình phê duyệt trong nước” - bản thông cáo của phía Trung Quốc cho biết.

Ông Trump và ông Tập dự kiến gặp nhau vào thứ Năm bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Gyeongju, Hàn Quốc, để ký thông qua các điều khoản. Nhà Trắng đã xác nhận cuộc gặp được mong đợi này, song Bắc Kinh vẫn chưa chính thức thông báo.

“Tôi nghĩ chúng tôi đã đạt được một khuôn khổ rất thành công để các nhà lãnh đạo thảo luận vào thứ Năm” - ông Bessent nói với báo chí sau khi cùng Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và Trưởng đoàn đàm phán Lý Thành Cương – vòng đối thoại trực tiếp thứ năm kể từ tháng Năm.

Ông Bessent cho biết Mỹ kỳ vọng đình chiến thuế quan với Trung Quốc sẽ được gia hạn sau khi thỏa thuận hiện tại hết hạn ngày 10/11, và rằng Trung Quốc sẽ nối lại việc mua đậu tương Mỹ sau khi ngừng hoàn toàn trong tháng 9, ưu tiên hàng từ Brazil và Argentina.

Ông Greer cũng cho biết trên Fox News Sunday rằng hai bên đã đồng ý tạm dừng một số biện pháp trừng phạt và tìm được “một lộ trình giúp Mỹ có thêm nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc, đồng thời cân bằng thâm hụt thương mại thông qua xuất khẩu hàng hóa Mỹ.”

Trump tin tưởng đạt được thỏa thuận, Trung Quốc tỏ ra thận trọng

Quan chức Trung Quốc Lý Thành Cương nói rằng hai bên đã đạt được “đồng thuận sơ bộ” và sẽ tiếp tục hoàn tất quy trình phê duyệt trong nước.

Cả ba chỉ số chính của phố Wall đều chốt phiên thứ Sáu ở mức kỷ lục, với Dow Jones tăng 1%, lần đầu tiên vượt mốc 47.000 điểm.

“Lập trường của Mỹ rất cứng rắn, trong khi Trung Quốc kiên định bảo vệ lợi ích và quyền lợi chính đáng của mình” - ông Lý nói. “Chúng tôi đã trải qua những cuộc tham vấn rất căng thẳng và tiến hành trao đổi mang tính xây dựng để tìm giải pháp và sắp xếp nhằm giải quyết những lo ngại này”.

Tổng thống Trump đã tới Malaysia hôm Chủ nhật để dự Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN – chặng dừng đầu tiên trong chuyến công du châu Á kéo dài 5 ngày, dự kiến kết thúc bằng cuộc gặp trực tiếp với ông Tập tại Hàn Quốc vào thứ Năm.

Sau các cuộc đàm phán cuối tuần, Trump tỏ ra lạc quan: “Tôi nghĩ chúng ta sẽ có một thỏa thuận với Trung Quốc.”

Trước đó, ông Trump từng đe dọa áp thuế mới 100% và các hạn chế thương mại khác với Trung Quốc từ ngày 1/11 nhằm đáp trả việc Bắc Kinh mở rộng kiểm soát xuất khẩu nam châm và khoáng chất đất hiếm.

Trung Quốc hiện kiểm soát hơn 90% nguồn cung toàn cầu các vật liệu này – yếu tố thiết yếu cho sản xuất công nghệ cao, từ xe điện đến chất bán dẫn và tên lửa. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Bắc Kinh và đe dọa đáp trả của Trump từng đe dọa phá vỡ thỏa thuận đình chiến kéo dài sáu tháng, trong đó hai nước đã giảm dần mức thuế từng lên tới ba con số.

Giới chức Mỹ và Trung Quốc cho biết ngoài vấn đề đất hiếm, các cuộc đàm phán còn bàn về mở rộng thương mại, cuộc khủng hoảng fentanyl ở Mỹ, phí cảng và việc chuyển giao quyền sở hữu TikTok cho phía Mỹ. Ông Bessent nói với NBC rằng hai bên vẫn cần hoàn thiện chi tiết thỏa thuận TikTok để ông Trump và ông Tập có thể “chốt giao dịch” tại Hàn Quốc.

Căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang trong vài tuần qua, khi thỏa thuận đình chiến thương mại đạt được sau vòng đàm phán đầu tiên tại Geneva hồi tháng Năm và gia hạn vào tháng Tám không ngăn được việc hai bên áp đặt thêm lệnh trừng phạt, kiểm soát xuất khẩu và đe dọa các biện pháp trả đũa mạnh hơn.

Việc Trung Quốc tăng cường kiểm soát xuất khẩu đất hiếm đã khiến nguồn cung toàn cầu khan hiếm, buộc Mỹ cân nhắc cấm xuất khẩu phần mềm và thiết bị sang Trung Quốc – từ máy tính xách tay tới động cơ phản lực – theo một báo cáo của Reuters.