Khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân đầu tư

Sáng 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Luật Đường sắt (sửa đổi). Nêu tờ trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, dự thảo luật sửa đổi đã lược bỏ quy định 20% số lượng thủ tục hành chính và 33% điều kiện kinh doanh so với luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy. Ảnh: QH.

Về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, ông Huy cho biết, lần sửa đổi này đã bổ sung quy định để huy động tối đa nguồn lực của địa phương, các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt. Trong đó, có quy định về việc khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt thông qua nhiều hình thức hợp đồng (BT, BOT, BTO...).

Dự thảo cũng bổ sung quy định địa phương được dùng ngân sách của mình để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục thuộc kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.

Về quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt, theo ông Huy dự thảo đã sửa đổi, bổ sung quy định về phân loại hệ thống đường sắt Việt Nam, bao gồm đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương và đường sắt chuyên dùng.

“Quy định này nhằm giải quyết yêu cầu thực tiễn của các địa phương như Bình Dương, Tây Ninh, Thanh Hóa... có nhu cầu đầu tư đường sắt thông thường (không phải đường sắt đô thị)”, ông Huy nói.

Đối với hoạt động vận tải đường sắt, cơ quan soạn thảo cũng sửa đổi quy định về điều kiện cấp giấy phép lái tàu theo hướng không quy định cụ thể nội dung này trong dự thảo luật mà giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định chi tiết.

Cũng theo ông Huy, lần sửa đổi này cũng bổ sung quy định danh mục dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt được giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng; tiêu chí lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp nhà nước được giao nhiệm vụ hoặc tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam được "đặt hàng"...

“Do đầu tư phát triển công nghiệp đường sắt đòi hỏi nguồn vốn đầu tư rất lớn, việc bổ sung quy định này sẽ đảm bảo thị trường đầu ra cho các doanh nghiệp đi tiên phong yên tâm trong việc đầu tư phát triển công nghiệp đường sắt trong nước”, ông Huy nói.

Có luật, vì sao đường sắt chậm phát triển?

Nêu ý kiến sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đánh giá, dự thảo sửa đổi chưa làm nổi bật được cơ chế, chính sách đặc thù cho đường sắt. Đồng tình với chủ trương về phân cấp, phân quyền, nhưng theo ông, không phải vấn đề nào cũng phân cấp hết cho bộ trưởng được.

“Cấp phép lái tàu là ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì phải theo Luật Đầu tư, điều kiện kinh doanh phải quy định trong luật chứ không phân công cho bộ trưởng được. Cần đảm bảo tính đồng bộ với các luật có liên quan”, ông Tùng lưu ý.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: QH.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ trăn trở khi đề cập đến điều 8, quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong dự thảo, trong đó có việc cấm lấn chiếm hành lang giao thông đường sắt. Chưa nói tới đường đi lối mở tự phát, nhiều nơi kinh doanh, check-in nổi tiếng hiện nay cũng đang vi phạm luật.

Bà Hải viện dẫn, với công trình đang hiện hữu, ngay ở trung tâm Hà Nội, có hẳn khu phố kinh doanh dịch vụ du lịch rất nhộn nhịp. “Đây là công trình hiện hữu, phải có nguồn tiền lớn di dời các hộ dân. Hay cả dọc đường Giải Phóng, nhà san sát cạnh đường tàu. Đối với công trình hiện hữu như vậy, chúng ta có cách nào bố trí tái định cư cho họ không?”, bà Hải nêu.

Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh tinh thần sửa luật làm sao có sự phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho địa phương về quản lý đường sắt, đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: QH.

Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề, vì sao đã có luật nhưng đường sắt Việt Nam vẫn chậm phát triển? Do chúng ta chưa quan tâm đúng mức, chưa có nguồn kinh phí đầu tư, hay chỉ chú ý tới giao thông đường bộ, hàng không?

Chủ tịch Quốc hội viện dẫn, Hà Nội có đường sắt Cát Linh - Hà Đông, nhưng phải làm 10 năm, còn TPHCM mới khánh thành tuyến metro, cũng rất chậm. Phải chăng do tầm nhìn, tư duy, tiền đầu tư không đủ nên cứ làm chắp vá?

Lãnh đạo Quốc hội đề nghị nghiên cứu, sửa luật sao cho thật gọn và hiệu quả, để bứt phá, đưa đất nước phát triển. "Phát triển đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị cần quy định thành chương riêng, với cơ chế ưu tiên về nguồn lực, công nghệ và đào tạo nhân lực chuyên sâu, học hỏi kinh nghiệm quốc tế”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.