Tổng giám đốc Cục Nông nghiệp Thái Lan, ông Rapeepat Chansriwong, tuyên bố rằng bộ phận của ông đã thử nghiệm các mẫu sầu riêng bị từ chối, xác nhận rằng những quả này bị nhiễm thuốc nhuộm Basic Yellow 2 (BY2 - chất vàng O) - chất mà Trung Quốc nêu ra là lý do từ chối các lô hàng.

Vàng O là một loại thuốc nhuộm gần đây đã gây chú ý vì được sử dụng để tăng cường màu sắc nhân tạo của quả sầu riêng, đặc biệt là để xuất khẩu. Người ta nghi ngờ rằng một số nhà xuất khẩu đã nhúng sầu riêng vào thuốc nhuộm để làm cho chúng có màu vàng hấp dẫn hơn.

Ông Rapeepat cho biết những quả sầu riêng bị nhiễm thuốc nhuộm đã được các viên chức của bộ chôn cất tại văn phòng kiểm dịch thực vật ở cảng biển sâu Laem Chabang và tại trạm kiểm soát biên giới Aranyaprathet.

Sau khi phát hiện ra tình trạng nhiễm thuốc nhuộm, Trung Quốc đã ban hành một quy định mới yêu cầu tất cả các loại sầu riêng xuất khẩu từ Thái Lan phải trải qua xét nghiệm thuốc nhuộm trong phòng thí nghiệm.

Ông Rapeepat cũng thông báo rằng sở đã đình chỉ giấy phép xuất khẩu của 26 nhà bán buôn sầu riêng từ Thái Lan chịu trách nhiệm vận chuyển sầu riêng bị nhiễm độc sang Trung Quốc.

Ảnh hưởng đến Việt Nam

Việc sầu riêng Thái bị phát hiện chất vàng O cũng ảnh hưởng tới xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam. Các chuyên gia không loại trừ hóa chất này đã được nhập khẩu vào Việt Nam và được nông dân sử dụng để tạo màu đẹp cho sầu riêng trái vụ.

Ngày 10/1/2025, Trung Quốc ra thông báo áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt với sầu riêng nhập khẩu. Cụ thể, sầu riêng nhập khẩu vào Trung Quốc phải có thêm giấy kiểm định vàng O, bên cạnh giấy kiểm định Cadimi. Ngoài ra Trung Quốc cũng đã kiểm tra 100% các lô hàng xuất khẩu và có thể mất tới một tuần để thông quan.

Do vậy, một số doanh nghiệp đang phải dừng các lô hàng sang Trung Quốc để nghiên cứu và chỉ xuất khẩu trở lại khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đáp ứng yêu cầu mới.

Sự thay đổi này khiến nhiều doanh nghiệp chưa kịp thích nghi, dẫn đến việc hàng bị trả lại hoặc phải chờ lâu tại cửa khẩu. "Sầu riêng quay đầu" hiện đang xuất hiện nhiều trên đường phố Hà Nội.

Bộ Nông nghiệp Thái Lan đã sửa đổi sổ tay hướng dẫn xuất khẩu sầu riêng để ngăn ngừa các sự cố tiếp theo. Thông tin từ Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, các phòng thí nghiệm của nước này đã gần như hoàn thành quy trình kiểm tra cho chất phụ gia vàng O để chứng nhận an toàn cho trái sầu riêng Thái Lan, mở đường cho xuất khẩu trở lại. Trong khi đó Việt Nam vẫn đang phản ứng chậm trong việc kiểm soát dư lượng hóa chất trên.

Một tuần trước Tết Nguyên đán, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT) cho biết, cơ quan này vừa nhận được cảnh báo đối với lô hàng trái cây tươi (sầu riêng và mít) xuất khẩu từ Việt Nam không tuân thủ yêu cầu về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm (ATTP) của các nước nhập khẩu, đặc biệt là của Tổng cục Hải quan Trung Quốc.

"Tình trạng này nếu không được kiểm soát tốt sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, có nguy cơ cao sẽ đánh mất thị phần"- ông Nguyễn Quang Hiếu - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, nhấn mạnh.