Mận “rớt giá”

Mỗi mùa hè, mận hậu trở thành một trong những loại trái cây được mong đợi nhất. Tuy nhiên, năm nay, người trồng mận rơi vào tình thế khó khăn chưa từng có: mận được mùa nhưng mất giá, nhiều xe chở mận phải quay đầu vì không bán được. Tại Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, những vùng trồng mận lớn nhất cả nước giá mận tại vườn chỉ còn 2.000 – 4.000 đồng/kg. Nhiều hộ dân chia sẻ hình ảnh “cho không mận cũng không ai lấy”, khiến cộng đồng mạng không khỏi xót xa.

Thực tế cho thấy, một phần nguyên nhân khiến mận khó tiêu thụ là do thời điểm chính vụ rơi đúng vào cao điểm trái cây mùa hè, nguồn cung dồi dào, trong khi khả năng bảo quản và chế biến tại chỗ còn hạn chế. Tuy nhiên, nhìn từ góc độ tiêu dùng, đây lại là cơ hội để người dân đô thị tiếp cận loại quả tươi, ngon, sạch với giá rất rẻ nếu biết cách bảo quản và sáng tạo trong chế biến.

Không chỉ là loại trái cây giải nhiệt, mận hậu còn là nguồn dưỡng chất dồi dào. Mỗi 100g mận cung cấp khoảng 46 kcal, rất phù hợp cho người ăn kiêng hoặc cần kiểm soát cân nặng. Mận chứa nhiều vitamin C giúp tăng cường miễn dịch, các hợp chất chống oxy hóa như anthocyanin (tạo nên màu tím của vỏ) giúp làm chậm quá trình lão hóa và bảo vệ tế bào.

Ngoài ra, chất xơ trong mận giúp hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón. Nhờ có tính mát, mận cũng được dân gian dùng như một món trái cây giúp thanh nhiệt, lợi tiểu trong mùa nắng nóng.

Tuy nhiên, nếu ăn không đúng cách hoặc ăn quá nhiều, mận có thể gây kích thích đường ruột, dẫn đến tiêu chảy hoặc khó chịu ở người có dạ dày yếu. Vì vậy, việc chế biến đúng cách không chỉ giúp tận dụng hết giá trị dinh dưỡng mà còn kéo dài thời gian sử dụng, hạn chế tình trạng lãng phí nông sản.

Bí quyết bảo quản mận lâu ngày không hỏng

Khi mua được mận với giá rẻ, nhiều người thường mua số lượng lớn. Tuy nhiên, nếu không bảo quản đúng cách, mận sẽ rất dễ bị dập, úng hoặc mốc chỉ sau vài ngày. Dưới đây là những mẹo bảo quản mận hậu từ chuyên gia:

•           Không rửa nếu chưa sử dụng ngay: Nhiều người có thói quen rửa sạch mận rồi mới cất tủ lạnh. Việc này khiến vỏ mận bị ẩm, dễ hỏng nhanh. Tốt nhất, nên bảo quản mận còn khô ráo, nguyên vẹn.

•           Loại bỏ những quả bị dập, sâu: Mận hỏng sẽ lây mốc rất nhanh cho cả rổ. Hãy dành thời gian chọn lọc kỹ trước khi cất vào hộp.

•           Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh: Cho mận vào túi lưới, hộp đục lỗ hoặc túi giấy thoáng khí. Mận tươi có thể giữ được 7–10 ngày nếu được bảo quản cẩn thận.

• Cấp đông nếu muốn để lâu: Với mận chín, bạn có thể rửa sạch, bỏ hạt, chia nhỏ rồi cấp đông trong túi zip. Khi cần có thể đem xay sinh tố, nấu nước hoặc làm món tráng miệng. Mận cấp đông dùng được trong 2–3 tháng.

Chế biến mận – cách kéo dài mùa ngon suốt năm

Thay vì chỉ ăn mận tươi, bạn hoàn toàn có thể chế biến thành các món ngon để sử dụng dần quanh năm. Đây cũng là cách giúp đa dạng bữa ăn và không bị ngán.

Mận ngâm đường (mận rim)

Một trong những món “quốc dân” mỗi mùa mận về. Mận rửa sạch, bỏ hạt, cắt múi, sau đó ướp đường với tỷ lệ 1:1 hoặc 1:0,8 trong 3–5 giờ. Sau khi tan đường, đun trên lửa nhỏ đến khi mận sánh lại là có thể cất vào hũ thủy tinh. Mận ngâm dùng để pha nước giải khát hoặc ăn cùng sữa chua, bánh mì.

Si rô mận – thức uống mát lạnh ngày hè

Từ mận rim, bạn có thể tách lấy nước si rô, pha với nước đá, thêm vài lá bạc hà hoặc vài lát gừng để tạo thành món nước giải nhiệt thanh mát, đặc biệt tốt trong những ngày nắng nóng oi bức.

Mứt mận – món ngon cho cả mùa đông

Mận chín nấu với đường và chút nước cốt chanh cho đến khi đặc sánh, bảo quản trong hũ sạch để dùng lâu dài. Mứt mận rất hợp để phết bánh mì, làm nhân bánh hoặc ăn kèm với kem lạnh.

Mận sấy dẻo / mận khô

Nếu có lò nướng hoặc máy sấy, bạn có thể rim mận với đường rồi đem sấy ở nhiệt độ 80–90°C trong vài giờ. Mận khô nhâm nhi cùng trà, hoặc mang theo làm đồ ăn vặt lành mạnh khi đi xa.

Sốt mận ăn kèm món mặn

Một cách sáng tạo khác là dùng mận để làm sốt chua ngọt – rất hợp với vịt quay, thịt heo chiên, sườn nướng… Mận xào với hành tím, thêm giấm, nước mắm, chút tiêu, đun sánh là có ngay món nước sốt đậm đà vị Bắc.

Mặc dù mận hậu là loại trái cây lành tính, người có dạ dày yếu, hay bị đầy bụng nên ăn sau bữa chính và tránh ăn lúc đói. Đặc biệt, với các món chế biến có thêm đường như mận ngâm, mứt mận, nên dùng vừa phải để tránh tăng lượng đường nạp vào cơ thể, nhất là với người bị tiểu đường hoặc thừa cân.

Trẻ em có thể dùng mận chín mềm, loại bỏ hạt, chế biến thành sinh tố hoặc nấu cùng cháo yến mạch để làm phong phú thực đơn ăn dặm.

Việc đổ bỏ mận dù vì lý do kinh tế hay tiêu thụ bế tắc là một sự lãng phí không chỉ của cải mà còn là sự lãng phí giá trị nông sản Việt. Nếu mỗi người tiêu dùng tận dụng cơ hội mận đang rẻ, biết cách bảo quản và chế biến hợp lý, chúng ta không chỉ giúp bản thân có được nguồn thực phẩm phong phú, bổ dưỡng mà còn góp phần giải cứu nông sản, chia sẻ khó khăn cùng người trồng trọt.

Chiếc bếp gia đình có thể trở thành “cứu tinh” của mùa mận năm nay không chỉ để tạo ra món ngon, mà còn để viết tiếp hành trình của nông sản Việt theo cách ý nghĩa nhất.