Giới trẻ Trung Quốc chán đi làm

Ở Trung Quốc – nơi văn hóa làm việc cạnh tranh khốc liệt, và sự vươn lên của quốc gia được xây dựng trên tinh thần "đổ mồ hôi, sôi nước mắt" – việc nghỉ làm dài hạn từng là điều hiếm thấy.

Nhưng giờ đây, một bộ phận giới trẻ đang phản kháng. Họ cho bản thân không gian để hồi phục tinh thần sau kiệt sức, nuôi dưỡng tâm hồn và suy ngẫm về những cách khác để đóng góp cho xã hội.

“Chúng ta ai cũng đang trải qua những giai đoạn khác nhau trong cuộc sống, và điều quan trọng là phải trân trọng hiện tại”, Wang, 29 tuổi, chia sẻ tại một “nhà nghỉ hưu cho người trẻ” ở thành phố Đại Lý, thuộc tỉnh Vân Nam, Tây Nam Trung Quốc – nơi nổi tiếng với phong cảnh hữu tình.

“Khoảng thời gian này rất có ý nghĩa với tôi, vì tôi đã trải nghiệm được những điều không thể đo lường bằng vật chất", Wang nói thêm.

Wang tìm đến "nhà nghỉ hưu" này vào năm 2025, sau khi cảm thấy chán nản với công việc trong ngành dịch vụ khách sạn. Kể từ đó, anh dành thời gian thăm chùa, luyện pha trà truyền thống, đi chơi với bạn mới hoặc đơn giản là… nằm dài thư giãn.

“Tôi sẽ ở lại đây ít nhất thêm một tháng nữa. Sau đó thì… tôi chưa có kế hoạch gì cụ thể”, Wang nói.

Cách sống phản kháng văn hóa làm việc cực đoan

Khái niệm “nhà nghỉ hưu cho người trẻ” – nơi lánh khỏi cuộc sống đô thị căng thẳng – đang lan truyền nhanh chóng ở Trung Quốc. Những nơi này thường đặt tại các thị trấn nhỏ, vùng ngoại ô hoặc nông thôn, thu hút người trẻ ở độ tuổi 20-30 đến nghỉ dưỡng trong vài tuần hoặc vài tháng, với các hoạt động nhóm vui vẻ như dã ngoại, nấu ăn, pha trà…

Tại Đại Lý – một thành phố nhỏ, yên bình bên hồ – nhiều cơ sở như vậy đã mọc lên.

“Chúng tôi chỉ nhận những người dễ nói chuyện, để tạo ra sự kết nối giữa mọi người”, anh Yan Bingyi, 37 tuổi, người sáng lập một nhà nghỉ hưu dành cho người trẻ ở Đại Lý chia sẻ.

Khi phóng viên đến thăm, vài vị khách đang nằm dài trong sân phơi nắng, nghịch điện thoại, đùa giỡn và chơi với một chú chó. Ông Yan cho biết, họ thường tổ chức các bữa ăn nấu tại nhà, dẫn khách đi cắm trại hoặc các chuyến đi chơi.

“Tất cả chúng ta đều phải đối mặt với những áp lực xã hội vô hình, và khi nó tích tụ quá mức, mọi việc trở nên rất khó khăn. Lúc đó, ta cần ra ngoài, mở rộng tầm nhìn và thư giãn", ông Yan nhấn mạnh.

Lối sống này được gọi với các cụm từ như "nằm yên" (lying flat) hoặc "mặc kệ nó mục nát" (letting it rot) – thể hiện thái độ từ chối chạy đua với văn hóa làm việc cực đoan, thay vào đó ưu tiên lối sống thư thái.

Xu hướng này xuất hiện trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc suy giảm hậu đại dịch, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên đô thị vượt 15%, mức cao nhất trong nhiều năm. Chủ tịch Tập Cận Bình từng kêu gọi giới trẻ phải nâng cao tinh thần làm việc chăm chỉ, bền bỉ.

Tuy nhiên, một số chủ nhà nghỉ nói rằng mô hình “nghỉ hưu non” không nên bị hiểu lầm là lười biếng hay buông thả.

“Tôi không nghĩ mọi người nên nằm dài cả đời. Sau thời gian ngắn ở đây, tôi hy vọng họ có thể trở về cuộc sống và không để mình bị nghiền nát bởi áp lực thành thị", anh Wang nhấn mạnh.

Tạm dừng để sống tốt hơn

Anh Cai Zongmou, một người sáng lập “cộng đồng nghỉ hưu non” đã chia sẻ trải nghiệm về một năm nghỉ phép (gap year) để "chữa lành" và sau đó quay lại làm việc với tinh thần mới mẻ, toàn diện hơn.

Khi hoàng hôn buông xuống, các vị khách trong sân của ông cùng nhau nấu bữa tối, bật bia, hát quanh đống lửa trại và chơi bài.

“Trung Quốc từng rất nghèo, và chúng tôi đã phải cố gắng suốt một thời gian dài để bắt kịp thế giới. Giờ thì ngày càng nhiều người trong chúng tôi bắt đầu suy nghĩ: làm thế nào để sống tốt hơn", ông Cai chia sẻ.

Trong khi đó, anh Chen Qiankun, 21 tuổi, người quyết định chuyển đến ngôi làng Dongwang vắng vẻ gần thủ đô Bắc Kinh để tận hưởng cuộc sống nông thôn đồng thời xây dựng lại nơi này bình luận: "Chẳng sao cả nếu người trẻ muốn 'nằm im' hoặc 'mặc kệ nó mục nát' tạm thời nhưng phải chống lại tình trạng trì trệ kéo dài".

Nếu không, Chen cảnh báo, “một làn sóng người trẻ” sẽ thực sự nghỉ hưu.