Việt Nam đang thu hút các nhà làm chip của Mỹ

Mới đây, hãng tin Bloomberg (Mỹ) cho biết để đảm bảo chuỗi cung ứng chip, Mỹ chọn Việt Nam cùng một số nước ở khu vực châu Á để đặt nhà máy sản xuất trong lĩnh vực này.

Việt Nam hấp dẫn vì nhiều lý do

TS Majo George, Trường ĐH RMIT Việt Nam, bình luận việc Mỹ quyết định chuyển các nhà máy sang Việt Nam để đảm bảo chuỗi cung ứng chip là một động thái chiến lược nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc - quốc gia có lịch sử thống trị ngành sản xuất chip.

Theo TS Majo George, Việt Nam là một lựa chọn hấp dẫn vì nhiều lý do. Đầu tiên, VN có một nền kinh tế mở rộng nhanh chóng với chi phí lao động thấp, đầu tư cơ sở hạ tầng đáng kể và lĩnh vực sản xuất phát triển mạnh mẽ. Thứ hai, các chính sách thuận lợi của Chính phủ Việt Nam và nhiều ưu đãi đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Thứ ba, vị trí địa lý của Việt Nam gần với Trung Quốc, điều này giúp các doanh nghiệp sản xuất chip giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp Trung Quốc. Bằng cách chuyển nhà máy sang Việt Nam, các công ty có thể giảm rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng do căng thẳng địa chính trị hoặc các yếu tố khác.

Theo dữ liệu của US Census, ngành công nghiệp chip đang dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam, Campuchia, Thái Lan và Ấn Độ. Việt Nam cũng đang gia tăng liên kết thương mại với Mỹ trong lĩnh vực chip với mức tăng trưởng lên đến 75%. Việt Nam đã đóng góp hơn 10% lượng chip nhập khẩu của Mỹ trong bảy tháng liên tiếp (tính đến tháng 2-2023).

Hiệu quả của thay đổi chiến lược chuỗi cung ứng chip

Theo các chuyên gia, chính việc thay đổi chiến lược chuỗi cung chip đã giúp Việt Nam hưởng lợi thu hút dòng vốn liên quan đến lĩnh vực này. Việt Nam cũng ngày càng được xem là điểm đến hấp dẫn cho việc sản xuất chip của các tập đoàn đa quốc gia.

Ông Kim Huat Ooi, Tổng giám đốc Intel Products Việt Nam, cho biết kinh tế toàn cầu đang bị tác động bởi căng thẳng địa chính trị, lạm phát và Việt Nam cũng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, Intel Việt Nam đặt tại TP.HCM vẫn đang tăng trưởng tốt và đóng vai trò là địa điểm sản xuất quan trọng của tập đoàn.

Dù bị nhiều ảnh hưởng bởi tác động dịch bệnh nhưng trong ba năm qua, Intel Việt Nam vẫn đóng góp hơn 50% giá trị kim ngạch xuất khẩu cho Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP).

Trong giai đoạn này, thế giới thiếu hụt chip thì Intel Việt Nam đã duy trì mức sản xuất ổn định trong lĩnh vực này. Cũng tại SHTP, trong 13 năm qua, Intel đã xuất khẩu với giá trị kim ngạch lên đến 75 tỉ USD và tạo ra 7.000 công ăn việc làm cho nhân lực công nghệ cao.

“Chúng tôi đã đầu tư thêm 1,5 tỉ USD và mong muốn tiếp tục tăng trưởng tại Việt Nam” - ông Kim Huat Ooi nói.

Theo GS-TS Đặng Lương Mô, một nhà khoa học vi mạch từng làm việc tại Nhật, Việt Nam hoàn toàn đủ điều kiện để trở thành trung tâm sản xuất chip hàng đầu của thế giới. Đó là Chính phủ Việt Nam đang tích cực thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực này bằng cách đưa ra các ưu đãi về thuế và nhiều lợi ích khác cho các công ty FDI.

Việt Nam đã đầu tư hàng tỉ USD vào việc thành lập các trung tâm nghiên cứu và giáo dục để đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực chip nhằm thu hút các nhà sản xuất chip lớn. Việt Nam sẵn có lượng lớn nhân lực trẻ, có kỹ năng, được đào tạo tốt, là nhân tố quan trọng trong ngành công nghiệp chip.

Cần nhiều nỗ lực lớn hơn

TS Majo George nhận định khi muốn thu hút các “ông lớn” sản xuất chip,Việt Nam sẽ gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác trong khu vực, bao gồm Thái Lan, Ấn Độ, Campuchia và Đài Loan (Trung Quốc).

Việt Nam hiện nay cũng chỉ đạt đến giai đoạn thiết kế với hai công ty dẫn đầu là FPT và Viettel, còn tại khu vực FDI đang thực hiện ba công đoạn chính gồm thiết kế, sản xuất và lắp ráp, thử nghiệm, đóng gói (ATP).

“Lợi thế cạnh tranh của Việt Nam là về vị trí, chính sách của Chính phủ và lực lượng lao động lành nghề với chi phí hợp lý khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà sản xuất chip lớn đang tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ. Nếu tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng, giáo dục và đổi mới, Việt Nam có tiềm năng cao để trở thành quốc gia dẫn đầu trong ngành sản xuất chip” - TS Majo George đánh giá.

Ngoài ra, các nhà đầu tư có xu hướng thiết lập sản xuất ở những quốc gia có môi trường kinh doanh thuận lợi về lao động có trình độ, chi phí hợp lý, cơ sở hạ tầng tốt, chính trị ổn định, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các chính sách của chính phủ. Hiện Việt Nam đang đáp ứng khá tốt vấn đề này và là một cơ hội gia tăng năng lực cạnh tranh với các nước khác trong việc thu hút những tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực sản xuất chip.