Câu chuyện không chỉ dừng lại ở một sự việc đơn lẻ, mà còn là hồi chuông cảnh báo về mặt trái của ngành kinh doanh này.

Lòng tham không chừa lĩnh vực nào

Sự việc người dân tố cáo bị "chặt chém" khi sử dụng dịch vụ hỏa táng tại Công ty Cổ phần Thanh Bình An Lạc Viên (Nam Định) vừa qua một lần nữa làm nóng lên những tranh cãi về tính minh bạch và nhân văn trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ tang lễ. Từ câu chuyện của ông Chu Th. – người bức xúc vì bị ép mua quách, hũ tro cốt với giá cao, phải trả thêm 3,5 triệu đồng để "lấy xương đẹp", đến lời giải trình của Công ty Thanh Bình, tất cả phơi bày một thực trạng đáng buồn: ngay cả trong lúc đau thương nhất, người dân vẫn không tránh khỏi cảm giác bị lợi dụng.

Theo phản ánh của ông Chu Th., gia đình ông không được phép mang quách từ bên ngoài vào Đài hóa thân Thanh Bình, bị buộc mua sản phẩm của công ty với giá "cắt cổ" và gói dịch vụ hỏa táng cơ bản 4,5 triệu đồng bỗng dưng "biến mất" khỏi tư vấn, thay vào đó là các gói 8 triệu và 10 triệu đồng.

Trong báo cáo giải trình ngày 5/3, Công ty Thanh Bình phủ nhận việc cấm mang quách từ ngoài vào, khẳng định từ tháng 1/2023 đã cho phép điều này sau khi "kiện toàn bộ máy". Tuy nhiên, công ty lại biện minh rằng tiểu, quách tự mang đến "không đảm bảo chất lượng", dễ nứt vỡ, ảnh hưởng đến tâm linh và uy tín doanh nghiệp, từ đó "khuyến cáo" người dân mua sản phẩm tại chỗ. Về khoản phí 3,5 triệu đồng để "lấy xương đẹp", công ty cho rằng đây là chi phí hợp lý do thời gian và nhiên liệu hỏa táng tăng gấp đôi, đồng thời thừa nhận nhân viên tư vấn đã dùng từ ngữ không phù hợp. Dù vậy, giải trình này không xoa dịu mà ngược lại càng khiến dư luận thêm bức xúc, khi nhiều người tiếp tục đưa ra bằng chứng tương tự từ chính trải nghiệm của gia đình họ.

Sự việc tại Nam Định không phải lần đầu tiên ngành dịch vụ hỏa táng bị phanh phui những góc khuất. Năm 2020, cơ quan công an tỉnh Nam Định đã khởi tố Trần Đại Thủy – nguyên Trưởng Đài Hóa thân Thanh Bình (thuộc Công ty Hoàng Long) cùng nhiều đối tượng khác về tội cưỡng đoạt tài sản. Nhóm này bị cáo buộc đe dọa các cơ sở tang lễ, ép báo ca hỏa táng và thu 500.000 đồng mỗi ca, chiếm đoạt hàng chục triệu đồng. Cùng thời điểm, Công ty Trường Dương – đơn vị hợp tác với Hoàng Long – cũng bị tố tự ý nâng giá hỏa táng từ 4,3 triệu lên 5,5 triệu đồng/ca, đẩy gánh nặng tài chính lên vai gia đình người mất.

Tiếp đó, vụ án Đường "Nhuệ" tại Thái Bình gây chấn động dư luận khi y và đồng bọn bị kết án tù vì cưỡng đoạt hàng tỷ đồng từ các đơn vị dịch vụ tang lễ. Những sự vụ này cho thấy một thực tế: lòng tham không chừa bất kỳ lĩnh vực nào, kể cả khi đó là nơi tiễn đưa linh hồn về cõi vĩnh hằng.

Dịch vụ hoả táng: Ngành kinh doanh phải dựa trên niềm tin và sự tử tế

Dịch vụ hỏa táng là một phần thiết yếu của đời sống hiện đại nhưng việc kinh doanh trong lĩnh vực này không thể chỉ đơn thuần chạy theo lợi nhuận. Ở đây, ranh giới giữa "dịch vụ" và "trục lợi" đôi khi rất mong manh, nhất là khi khách hàng đang ở trong hoàn cảnh đau buồn, dễ tổn thương nhất.

Một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này không chỉ đơn thuần cung cấp dịch vụ mà còn đóng vai trò hỗ trợ tâm lý và tinh thần cho người dân. Đáng tiếc, không ít doanh nghiệp đã lợi dụng chính sự yếu đuối của khách hàng để thu lợi bất chính. Việc nâng giá vô lý, ép buộc sử dụng dịch vụ đi kèm, hay thậm chí sử dụng chiêu trò mập mờ để tăng doanh thu đều là những hành vi đi ngược lại đạo đức kinh doanh.

Chúng ta cần đặt ra câu hỏi: Tại sao những vụ việc sai phạm như trên vẫn lại lặp đi lặp lại? Lỗ hổng nào trong cơ chế quản lý đã tạo điều kiện cho những hành vi trục lợi này tồn tại? Và quan trọng hơn, làm sao để người dân không còn bị biến thành đối tượng bị "móc túi" trong giây phút đau thương nhất?