Theo báo cáo của UBND TP.HCM, đến cuối tháng 7/2022, tổng số vốn đã giải ngân là hơn 8.400 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 26% tổng kế hoạch vốn giao (gần 32.000 tỷ đồng).

Theo ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Kho bạc Nhà nước TP.HCM, mức giải ngân đầu tư công của TP.HCM chậm hơn so với bình quân cả nước, rơi vào các dự án có bố trí vốn lớn, chủ yếu của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp thành phố.

Ông Nguyễn Hoàng Hải đưa ra một loạt dự án có tỷ lệ giải ngân bằng 0 như dự án xây mới Bệnh viện Nhi đồng TP được bố trí vốn 1.000 tỷ đồng; dự án cụm y tế Tân Kiên, huyện Bình Chánh được đầu tư 277 tỷ đồng; công trình trung tâm triển lãm quy hoạch TP 350 tỷ đồng…

Ngoài ra, tỷ lệ giải ngân dưới 10% có công trình hầm chui nút giao thông Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ bố trí vốn 200 tỷ đồng, chỉ mới giải ngân 9 tỷ đồng; dự án nút giao An Phú bố trí 375 tỷ đồng, chỉ mới giải ngân 15 tỷ đồng; dự án vệ sinh môi trường giai đoạn 2 bố trí 1.990 tỷ đồng, chỉ giải ngân 3 tỷ đồng; dự án Kênh Tham Lương - Bến Cát bố trí 1.039 tỷ đồng, chỉ giải ngân 237 triệu đồng…

Ông Lê Trương Hải Hiếu, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP.HCM cho biết, qua đợt giám sát về giải ngân đầu tư công vừa qua, có nhiều dự án đáp ứng đủ các tiêu chí bố trí vốn thì lại không đủ điều kiện triển khai thực hiện. Các dự án được HĐND 16 quận thông qua trước tháng 6/2021 đều ách tắc; đều là dự án quy mô không lớn nhưng sát với thực tiễn và nhu cầu của người dân.

"Có những công trình mà TP.HCM mong muốn thực hiện nhưng kết quả giải ngân quá chậm. Chúng tôi đi giám sát có 100 dự án tỷ lệ giải ngân bằng 0", ông Lê Trương Hải Hiếu cho hay. Ông cũng thông tin tỷ lệ giải ngân của các dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp gần như thất bại, với 12 dự án có tỉ lệ giải ngân dưới 10%.

Ông Trần Văn Bảy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường TP nhìn nhận, có hai nguyên nhân ảnh hưởng đến việc giải ngân vốn đầu tư công gồm công tác thẩm định giá và chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Theo ông Bảy, Sở Tài nguyên - môi trường đã giải quyết dứt điểm tất cả các hồ sơ thẩm định giá của quận, huyện, không còn hồ sơ tồn đọng, khâu bị tắc, chậm trễ là nằm ở thẩm định giá của quận, huyện.

Ông Bảy phân tích, pháp lý dự án hoàn thiện rất chậm, chưa kể quận, huyện thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá có nhiều vướng mắc. Ông cho biết, các đơn vị tư vấn trên địa bàn TP nhiều nhưng chất lượng không đồng đều và họ ngại tham gia thẩm định các dự án bồi thường bởi thù lao không nhiều nhưng trách nhiệm rất lớn. Trong khi đó TP không có chế tài ép buộc các công ty này phải thực hiện. Do đó, quận, huyện loay hoay tìm đơn vị tư vấn.

Ngoài ra, sau khi TP.HCM có quyết định phê duyệt dự án thì lẽ ra quận, huyện phải chuẩn bị các khâu cần thiết để tiến hành phương án bồi thường, tái định cư. Nhiều trường hợp quận, huyện chậm trễ cả nửa năm, một năm khiến người dân phản ứng với giá bồi thường.

Mặt khác, hiện nay một số địa phương nhầm giữa giá bồi thường và chính sách bồi thường. Có những khu đất nông nghiệp ở ngoại thành xác minh nguồn gốc gặp khó khăn, gây kéo dài.

Ông đề nghị Sở Tài chính quan tâm cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của các Ban bồi thường giải phóng mặt bằng ở quận, huyện vì nếu không củng cố ban này thì khi có dự án sẽ không thực hiện được. Tránh khoán việc vận động người dân cho Ban bồi thường này mà phải cơ cấu hệ thống chính trị để đạt hiệu quả đồng thuận cao hơn.

Trước thực trạng này, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đề nghị các ngành tập trung quyết liệt mọi giải pháp đẩy nhanh đầu tư công. "Chúng ta đã thành lập các tổ giải phóng mặt bằng đối với các dự án lớn rồi, thì cần có giải pháp quyết liệt, mạnh mẽ hơn", ông Mãi nhấn mạnh.