Ngành thép Việt Nam đang trải qua giai đoạn đầy biến động, với sự cạnh tranh khốc liệt từ thép nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt là thép cuộn cán nóng (HRC) từ Trung Quốc. Điều này đã gây ra những hệ lụy không nhỏ cho các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước, từ việc sụt giảm lợi nhuận, thu hẹp thị phần, đến nguy cơ đóng cửa.

Theo số liệu từ Bộ Công thương, năm 2024, Việt Nam nhập khẩu 12,6 triệu tấn HRC, tăng 33% so với năm 2023, trong đó phần lớn đến từ Trung Quốc. Mặc dù đã có cuộc điều tra chống bán phá giá từ tháng 7/2024 do Bộ Công Thương khởi xướng, lượng HRC giá rẻ từ Trung Quốc vẫn ồ ạt đổ vào Việt Nam, đe dọa đến ngành sản xuất nội địa.

Trong bối cảnh đó, Quyết định 460/QĐ-BCT quy định mức thuế chống phá giá đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc từ 19.38% đến 27,83% dẫn tới việc giá thép HRC nhập khẩu sẽ tăng lên đáng kể, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp sản xuất HRC trong nước.

Ảnh nguồn: Hòa Phát Group

Nhà sản xuất thép HRC kỳ vọng tăng lợi nhuận

Hai “ông lớn” Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh, với tổng công suất 8,6 triệu tấn/ năm, có khả năng đáp ứng phần lớn nhu cầu thép HRC trong cả nước.

Cụ thể, giá thép HRC nhập khẩu tăng cao sẽ thúc đẩy các nhà sản xuất thép thành phẩm chuyển sang sử dụng nguồn cung nội địa, từ đó giúp các doanh nghiệp sản xuất HRC trong nước tăng mạnh sản lượng tiêu thụ.

Từ đó có thể dự báo biên lợi nhuận của các doanh nghiệp nêu trên sẽ tăng cao, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp sản xuất thép HRC tiếp tục đầu tư mở rộng sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Doanh nghiệp thép thành phẩm nỗ lực tìm nguồn cung mới

Trái ngược với các doanh nghiệp sản xuất thép HRC, những "ông lớn" trong ngành thép thành phẩm như Tôn Đông Á, Hoa Sen Group, Nam Kim, Pomina… đang đối mặt với thách thức không nhỏ từ Quyết định 460.

Trước khi quyết định này có hiệu lực, họ phụ thuộc lớn vào nguồn cung HRC giá rẻ từ Trung Quốc, trong khi sản lượng HRC trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Việc giá HRC nhập khẩu tăng cao sẽ đẩy chi phí sản xuất của các doanh nghiệp này lên đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và sức cạnh tranh trên thị trường.

Bài toán cấp bách đặt ra là họ phải nhanh chóng tìm kiếm nguồn cung HRC thay thế, hoặc tăng cường sử dụng nguồn cung nội địa để giảm thiểu thiệt hại.

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp thép thành phẩm cần chủ động tìm kiếm giải pháp để ứng phó tình hình mới, như tối ưu hóa chi phí sản xuất, tìm kiếm nguồn cung HRC thay thế.