Hậu quả nghiêm trọng khi dùng sữa giả và sữa bị thổi phồng công dụng

Sữa giả không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là một hiểm họa sức khỏe, đặc biệt đối với những đối tượng dễ tổn thương như trẻ em, phụ nữ mang thai, người già và người mắc bệnh mãn tính.

Trước hết, sữa giả thường thiếu hụt nghiêm trọng các chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, canxi, vitamin A, D, B12, hay DHA. Những thành phần đắt tiền như tổ yến, đông trùng hạ thảo hoặc bột óc chó được quảng cáo rầm rộ thường không có thật hoặc chỉ tồn tại ở hàm lượng không đáng kể. Hệ quả là trẻ em có nguy cơ suy dinh dưỡng, chậm phát triển thể chất và trí tuệ, còi xương, hoặc thiếu máu. Phụ nữ mang thai thiếu dưỡng chất có thể đối mặt với nguy cơ sinh non, thai nhi nhẹ cân, hoặc dị tật bẩm sinh. Người già và người bệnh, đặc biệt là những người mắc tiểu đường, suy thận, không nhận được dinh dưỡng phù hợp, khiến tình trạng sức khỏe ngày càng xấu đi.

Nguy hiểm hơn, sữa giả còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm độc. Quy trình sản xuất không đảm bảo vệ sinh có thể dẫn đến nhiễm vi khuẩn như Salmonella, E. coli, hoặc nấm mốc, gây ra tiêu chảy, nôn mửa và tổn thương hệ tiêu hóa, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Một số sản phẩm chứa hóa chất độc hại như maltodextrin, gây tăng đường huyết đột ngột, đặc biệt nguy hiểm cho người tiểu đường. Tích lũy lâu dài các chất này còn có thể gây nhiễm độc gan, thận, để lại hậu quả khó lường.

Chưa kể, những sản phẩm bị thổi phồng công dụng, như quảng cáo “tăng IQ vượt trội” hay “chữa tiểu đường”, không chỉ đánh lừa người tiêu dùng mà còn khiến họ bỏ qua các phương pháp điều trị y tế cần thiết, làm bệnh tình trầm trọng hơn.

Ngoài ra, sữa giả còn gây ra những tổn thất về kinh tế và tâm lý. Với mức giá không hề rẻ, dao động từ 500.000 đến 850.000 đồng mỗi hộp, người tiêu dùng phải chi trả cho những sản phẩm không mang lại giá trị thực sự. Niềm tin vào thị trường sữa bị lung lay, nhiều gia đình rơi vào trạng thái hoang mang, lo lắng về sức khỏe của con cái và người thân khi phát hiện đã sử dụng sữa giả trong thời gian dài. Những tổn thương này không chỉ dừng lại ở cá nhân mà còn ảnh hưởng đến xã hội, khi các đường dây sản xuất sữa giả thu lợi bất chính hàng trăm tỷ đồng.

Làm sao để phân biệt sữa thật và sữa giả?

Để bảo vệ sức khỏe và tài chính, người tiêu dùng cần trở thành những “thám tử dinh dưỡng” với những kỹ năng nhận biết sữa giả và các sản phẩm bị thổi phồng công dụng.

Nguồn gốc sản phẩm là yếu tố quyết định đầu tiên. Hãy ưu tiên mua sữa tại các siêu thị lớn hoặc các cửa hàng phân phối chính hãng. Các website chính thức của thương hiệu như Abbott, Nestlé, hoặc Vinamilk, TH true MILK…cũng là lựa chọn đáng tin cậy. Tránh mua tại các chợ, cửa hàng nhỏ lẻ không có giấy phép hoặc các kênh bán hàng online không rõ nguồn gốc. Sữa xách tay, dù được quảng cáo là “chính hãng”, thường không có tem nhãn phụ tiếng Việt và không qua kiểm định của cơ quan chức năng, dễ bị làm giả. Nếu có thể, hãy tra cứu thông tin nhà sản xuất trên bao bì qua website chính thức hoặc các nguồn tin đáng tin cậy để xác minh uy tín.

Bao bì là “tấm gương” phản ánh chất lượng sản phẩm. Sữa thật thường có bao bì chắc chắn, in ấn sắc nét, không bị mờ, nhòe hay sai chính tả. Hãy kiểm tra tem niêm phong còn nguyên vẹn, không có dấu hiệu bóc mở. Sử dụng ứng dụng quét mã vạch như iCheck hoặc Barcode Scanner để xác minh nguồn gốc - mã vạch của Việt Nam bắt đầu bằng số 893. Trên nhãn sản phẩm, ngày sản xuất và hạn sử dụng phải rõ ràng, không bị tẩy xóa. Đọc kỹ bảng thành phần dinh dưỡng: sữa chất lượng cao công bố chi tiết hàm lượng protein, canxi, vitamin, còn sữa giả thường chỉ ghi chung chung như “chứa tổ yến” mà không nêu tỷ lệ cụ thể. Với sữa nhập khẩu, tem nhãn phụ tiếng Việt là bắt buộc, ghi rõ thông tin nhà nhập khẩu và phân phối.

Mặt khác, khi đã mua sản phẩm, bạn có thể kiểm tra chất lượng ngay tại nhà. Sữa thật có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, mùi thơm nhẹ, vị ngọt dịu, tan đều khi pha, không để lại cặn. Ngược lại, sữa giả có thể có màu bất thường (quá trắng, xám), mùi hóa học, vị ngọt gắt hoặc vón cục khi pha. Để kiểm tra, bạn có thể thử pha sữa với nước nóng (70-80°C). Sữa thật hòa tan tốt, không có mùi lạ, trong khi sữa giả có thể để lại cặn hoặc mùi hóa chất.

Quảng cáo thổi phồng là “cái bẫy” tinh vi của sữa giả. Hiện nay, nhiều nhãn hàng đã lợi dụng lòng tin của người dân với nhóm người nổi tiếng nên đã mời những người này quảng cáo sản phẩm với những lời quảng cáo thổi phồng công dụng. Mới đây, vụ việc BTV Quang Minh, Vân Hugo bị xử phạt hơn 100 triệu đồng vì quảng cáo "lố" đã thể hiện rõ sự quyết liệt của cơ quan quản lý. Nhưng hơn hết người tiêu dùng thông thái, trước hết chúng ta phải tự bảo vệ mình. Hãy cẩn trọng với những tuyên bố như “tăng IQ vượt trội”, “chữa tiểu đường”, hoặc “giúp trẻ cao lớn vượt bậc” mà không có bằng chứng khoa học. Các sản phẩm được quảng bá bởi người nổi tiếng hoặc bác sĩ không rõ danh tính thường nhằm đánh vào lòng tin của người tiêu dùng. Để chắc chắn, hãy tra cứu thông tin công bố sản phẩm trên cổng thông tin của Cục An toàn Thực phẩm. Nếu một sản phẩm tự xưng là “thực phẩm bổ sung vi chất” nhưng quảng cáo như thuốc chữa bệnh, đó là dấu hiệu vi phạm rõ ràng.

Để đảm bảo an toàn, hãy ưu tiên các thương hiệu sữa uy tín như Abbott, Mead Johnson, Nestlé, Vinamilk, hoặc các thương hiệu quốc tế như Meiji, Glico, nhưng luôn mua từ nguồn chính hãng. Mỗi nhóm đối tượng – trẻ em, người già, người bệnh – cần loại sữa phù hợp, vì vậy hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi chọn mua. Nếu gia đình bạn đã sử dụng sữa nghi giả, hãy đưa trẻ hoặc người thân đi kiểm tra sức khỏe, bao gồm xét nghiệm máu và đo mật độ xương, để đánh giá tác động và bổ sung dinh dưỡng kịp thời.

Sữa giả và sữa thổi phồng công dụng là mối nguy tiềm tàng, nhưng bạn hoàn toàn có thể bảo vệ gia đình bằng sự tỉnh táo và kiến thức. Hãy trở thành người tiêu dùng thông thái, kiểm tra kỹ nguồn gốc, bao bì và thông tin sản phẩm, đồng thời nói không với những lời quảng cáo hoa mỹ.